Ludzie
Ciekawostki o Tove Jansson
Nie tylko mama Muminków
Tove Jansson była fińską pisarką, malarką, ilustratorką i rysowniczką komiksów. Świat poznał ją przede wszystkim jako autorkę książek o Muminkach, choć zawsze przeważały u niej ambicje malarskie.
1
Tove Jansson urodziła się w 1914 roku w stolicy Finlandii - w Helsinkach. W tamtych latach w Helsinkach mieszkała spora część inteligencji szwedzkiej, ponieważ Finlandia przez dłuższą część swojej historii była pod panowaniem Szwecji. Językiem oficjalnym był szwedzki i całe życie kulturalne opierało się na trendach pochodzących ze Szwecji, nawet, gdy kraj został przejęty przez Rosję, a także później, gdy Finlandia w 1917 roku proklamowała niepodległość. Tove Jansson czuła się zarówno Szwedką jak i Finką. Jej językiem ojczystym był finsvenska, szwedzki z charakterystycznym fińskim akcentem.
2
Matka Tove, Signe Hammarsten pochodziła ze Szwecji, a ojciec, Viktor Janssen był Finem, pochodzącym ze szwedzkojęzycznej części kraju. Rodzice byli artystami, ojciec rzeźbiarzem, a matka ilustratorką.
3
Rodzice Tove poznali się na studiach w Paryżu na początku XX wieku, ale osiedlili się w Helsinkach. Tove, która urodziła się gdy wybuchła I wojna światowa, wychowywała się w pracowni, wśród gipsowych odlewów, płócien i pędzli.
4
Pisarka miała dwóch braci, którzy także zostali artystami. Per Olov Jansson był fotografem (jego fotografie pojawiały się w książkach autorstwa siostry), Lars Jansson był autorem tekstów i rysownikiem komiksów (współpracował z siostrą przy tworzeniu komiksów o Muminkach).
5
Tove uwielbiała matkę, wyjątkową kobietę o wielu talentach. Jej matka w młodości jeździła konno, świetnie strzelała, była sufrażystką i chciała zostać rzeźbiarką. Rzeczywistość jednak okazała się dla niej bardzo prozaiczna - musiała pracować, aby zarobić na rodzinę, męża i troje dzieci, gdyż jej małżonek był artystą, niepraktycznym marzycielem. Nocami rysowała projekty znaczków pocztowych i kąśliwe karykatury do czasopism, dzięki którym zdobyła przydomek Małej Kobry.
6
Tove od trzynastego roku życia pomagała matce w pracy, jeździła z nią do Sztokholmu, do rodziny. Matka zabierała ją też do Blido (szwedzka wyspa w archipelagu sztokholmskim), gdzie podziwiała skaliste szkiery (małe skaliste wysepki, charakterystyczne dla bałtyckich wybrzeży Szwecji i Finlandii, zachodnich wybrzeży Norwegii i wybrzeży Alaski). Tam zrodziła się miłość Tove do dzikich bałtyckich wysp. Tam też wuj Einar straszył dziewczynkę trollami (gdy przyłapał ją na podjadaniu słodyczy w spiżarni), a ona wyobrażała je sobie jako białe, nieduże stwory podobne do hipopotama.
7
Pierwowzór Muminka narysowała na ścianie wychodka przy domku letniskowym w Pellinge. Chciała tym rysunkiem pokazać bratu, jak według niej wyglądają trolle.
8
Marzyła o zostaniu wielką artystką, aby pomóc rodzinie. Opowieści rodziców o Paryżu rozbudziły w niej chęć wyjazdu do tego miasta aby podjąć tam studia, ale rodziny na to nie było stać.
9
Rozpoczęła studia w Sztokholmie w Szkole Technicznej, na wydziale B dla studentów płci żeńskiej. Wybrała kierunek - grafika produktów prospektowych, ale nie była z niego zadowolona, uczelnia wydała jej się nudna.
10
Przeniosła się do helsińskiej Akademii Sztuki Ateneum. Dorabiała sobie tworząc ilustracje do książek i pisząc nowelki.
