Ludzie

Ciekawostki o Stanisławie Ignacym Witkiewiczu

Znaleźliśmy 23 ciekawostki na temat Stanisława Ignacego Witkiewicza

Witkacy

Stanisław Ignacy Witkiewicz powszechnie znany jako Witkacy był pisarzem, malarzem, filozofem, dramatopisarzem, powieściopisarzem i fotografem. Był niezwykle ciekawą osobowością żyjącą w sposób niestandardowy. Kochał wiele kobiet i w życiu prywatnym uznawał szeroko pojętą wolność. Przeżywał w związku z tym różne tragedie, które kładły się cieniem na całym jego życiu, a przede wszystkim znajdowały odzwierciedlenie w jego twórczości.

Witkacy realizował się na różnych polach działalności artystycznej, w której opierał się na własnych poglądach estetycznych. Był miłośnikiem niekonwencjonalnej sztuki teatralnej, przełamywał schematy, szokował.

Stanisław Ignacy Witkiewicz
1
Stanisław Ignacy Witkiewicz żył w latach 1885-1939.
Był pisarzem, malarzem, filozofem, dramaturgiem i fotografikiem.
2
Urodził się w Warszawie 24 lutego 1885 roku.

Był jedynym synem malarza, pisarza, architekta i teoretyka sztuki, Stanisława Witkiewicza herbu Nieczuja i Marii z Pietrzkiewiczów herbu Ostoja, nauczycielki muzyki.

3
Ojciec Witkacego zafascynowany był zakopiańską sztuką ludową.

Rodzina Witkiewiczów w 1890 roku opuściła Warszawę i przeniosła się do Zakopanego. Miało to związek z kłopotami zdrowotnymi ojca. Tam Stanisław Witkiewicz urzeczony sztuką ludową Zakopanego stworzył teorię stylu zakopiańskiego, projektując architekturę i wnętrza zakopiańskich willi (Koliba, Dom pod Jedlami, Pepita, Korwinówka, Zofiówka). Stworzony styl opisał w publikacjach "Styl zakopiański".

Był też projektantem kaplicy Najświętszego Serca Jezusowego w Jaszczurówce.

Za swą działalność na rzecz miasta został mianowany honorowym obywatelem Zakopanego.

4
Matka Witkacego była nauczycielką muzyki.

W Zakopanem Maria Witkiewiczowa uczyła muzyki w "Szkole Pracy Domowej Kobiet" w Kuźnicach, prowadzonej prze Jadwigę Zamoyską. Udzielała też prywatnych lekcji muzyki oraz prowadziła pierwszy w Zakopanem chór.

Od 1913 roku zajmowała się prowadzeniem pensjonatów, ostatnim z nich była willa "Zośka" na Krupówkach.

5
Stanisław Ignacy Witkiewicz był z matką silnie związany emocjonalnie.

Oboje pozostawali przez całe życie w bliskiej przyjaźni, a śmierć matki w 1931 roku była dla Witkacego bardzo traumatycznym przeżyciem.

Maria Witkiewiczowa została pochowana na Cmentarzu Zasłużonych na Pęksowym Brzyzku (pierwszy zakopiański cmentarz, założony w drugiej połowie XIX w. przez pierwszego zakopiańskiego proboszcza, ks. Józefa Stolarczyka).

6
W Warszawie rodzina Witkiewiczów mieszkała w nieistniejącym już domu przy Hożej 11.
W 1890 roku ze względu na chorobę ojca przeprowadzili się do Zakopanego, a rok później, sześcioletni wówczas Stanisław Ignacy został ochrzczony. Jego matką chrzestną została aktorka Helena Modrzejewska, a ojcem chrzestnym Jan Krzeptowski-Sabała, gawędziarz i pieśniarz góralski.
7
Rodzice zapewnili Stanisławowi Ignacemu domową edukację.

Ojciec nie popierał edukacji szkolnej, uważał, że niszczy ona indywidualność młodych ludzi, dlatego sam zajął się kształceniem syna. Zapewnił mu znakomitych korepetytorów - często wybitnych artystów i profesorów uniwersyteckich.

Dowiedz się więcej ...
8
W 1905 roku rozpoczął studia w krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych.

Studia podjął wbrew woli ojca, studiował początkowo w pracowni Jana Stanisławskiego (jeden z głównych przedstawicieli polskiego modernizmu), później w pracowni Józefa Mehoffera (jeden z najbardziej wyrazistych przedstawicieli Młodej Polski).

Pobyt w Krakowie dał Witkacemu podstawowe życiowe doświadczenie. Włączał się on w różne działania artystyczne młodych artystów związanych z ASP. Podróżował też m.in. do Paryża poznając najnowsze prądy malarstwa europejskiego.

9
Pobyt w Krakowie wiązał się także z burzliwym romansem Witkiewicza z wybitną artystką teatralną, Ireną Solską.

Poznali się na jednym z wieczornych kabaretów w Zielonym Baloniku w 1908 roku. Ich romans, jak wszystkie związki Witkacego, był burzliwy i niełatwy, a wielkie uczucie zakończyło się wzajemną niechęcią.

Dowiedz się więcej ...
10
Kolejne lata po ukończeniu studiów w Krakowie, Witkacy spędził w Zakopanem, gdzie pisał i malował.

Przeżył tam wówczas swoją kolejną miłość, która zakończyła się tragicznie. Jego miłością (ponoć największą) była malarka Jadwiga Janczewska, która leczyła gruźlicę w sanatorium doktora Kazimierza Dłuskiego w Zakopanem. Mieszkała w willi "Jambór" przy drodze do Białego.

Młodzi poznali się, zakochali się w sobie i zaręczyli się. Ich związek był pełen burzliwych epizodów związanych z zazdrością Witkacego. Po jednej z gwałtownych scen między nimi, Witkacy wybrał się samotnie w góry i nie wracał przez kilka dni. Gdy jego nieobecność się przedłużała, Jadwiga pojechała do Kościeliska i tam popełniła samobójstwo  pod skałą Pisaną strzałem z pistoletu Browning. Położyła obok siebie kwiaty, które tam przywiozła.

Przyczyna samobójstwa Janczewskiej właściwie nie była do końca znana. Istnieje opinia, że była zakochana w Karolu Szymanowskim, przyjacielu Witkiewicza i mimo jego homoseksualizmu być może była z nim w ciąży.

Witkiewicz przez wielu był obwiniany za tę śmierć. Dla Witkacego śmierć Janczewskiej była wielkim wstrząsem, który w dużej mierze zadecydował o jego przyszłych losach.

11
Jedną z nielicznych osób, które podały mu wówczas pomocną dłoń był przyjaciel z młodych lat, Bronisław Malinowski, podróżnik, antropolog społeczny, etnolog.

Zaproponował zdruzgotanemu Witkiewiczowi udział w wyprawie naukowej na Nową Gwineę, gdzie miał wystąpić w roli fotografa dokumentującego kolejne etapy podróży.

Podróż dostarczała mu wielu ciekawych przeżyć, kontaktu z egzotyką, ale stan psychiczny (depresja) Witkacego nie polepszył się. Skonfliktował się z Malinowskim, postanowił opuścić wyprawę i powrócić do Europy, w której rozpoczęła się I wojna światowa.

12
Dom Witkiewiczów w czasach dzieciństwa Stanisława Ignacego pełnił rolę ważnego ośrodka pielęgnowania polskiej kultury, historii i języka oraz działań narodowowyzwoleńczych.

Ojciec Witkiewicza był zwolennikiem Piłsudskiego, a Stanisław nie podzielał jego zdania. Uważał że w zaistniałym konflikcie zbrojnym, którym była I wojna światowa, Polacy powinni poprzeć Rosję i w ten sposób wywalczyć sobie niepodległość.

Zarówno obecne jego poglądy, jak i stan psychiczny, w którym się znajdował, skłoniły Witkiewicz do wyjazdu na Wschód i zaciągnięciu się do armii Imperium Rosyjskiego.

Znalazł się w Petersburgu, gdzie udało mu się zaciągnąć do elitarnej jednostki piechoty - Lejb-Gwardyjskiego Pułku Pawłowskiego.

13
Niewiele wiadomo o losach Witkiewicza z tego okresu.

Wiadomo, że wstąpił do szkoły oficerskiej, a po jej ukończeniu wziął udział w krwawej bitwie pod Witonieżem w zachodniej Ukrainie. Został tam ranny i trafił do szpitala. Na front już nie powrócił.

Okresowo przebywał w Moskwie, gdzie był świadkiem wybuchu rewolucji październikowej. W czerwcu 1918 roku udało mu się wyjechać z Rosji i powrócić do Zakopanego.

Dowiedz się więcej ...
14
W trakcie pobytu w Rosji Witkiewicz zaczął zarobkowo malować portrety.

Od 1918 roku intensywnie malował i pisał. Został przyjęty do grupy malarzy Formistów, z którymi organizował wystawy, głównie w krakowskim Towarzystwie Przyjaciół Sztuk Pięknych.

Zaczął też wydawać pierwsze utwory dramatyczne, które kilka lat później doczekały się premier teatralnych. Mieszkał wówczas w Zakopanem, w pensjonacie prowadzonym przez swoja matkę, a stamtąd wyruszał na krótko do Krakowa, Warszawy czy innych miast.

15
Witkacy stał się ważna postacią życia kulturalnego i towarzyskiego.
Fascynował osobowością i talentem, jego portrety i przedstawienia stały się bardzo modne. Z drugiej strony uważany był za artystę niepoważnego, dziwaka i ekscentryka, ponieważ prowadził nieco szokujący tryb życia, a jego sztuka uważana była za bardzo nowatorską i awangardową.
16
W niepodległej Polsce został awansowany do stopnia porucznika rezerwy Wojska Polskiego w Korpusie Oficerów Piechoty ze starszeństwem z 1 czerwca 1919 roku.

W 1923 roku niespełna czterdziestoletni Witkiewicz ożenił się z wnuczką Juliusza Kossaka, Jadwigą Unrug (ona dobiegała trzydziestki). Poznali się w Zakopanem, gdzie rok wcześniej Jadwiga przebywała na kuracji. Po raz drugi przyjechała do Zakopanego w lutym 1923 roku, a 30 kwietnia odbył się ich ślub. Świadkiem na ich ślubie był był rzeźbiarz August Zamoyski.

Małżeństwo Witkiewiczów przechodziło różne okresy, dobre i złe, ale tych złych było coraz więcej (zdradził ją pierwszy raz trzy miesiące po ślubie).

Dowiedz się więcej ...
17
W 1925 roku Witkiewicz całkowicie zrezygnował z malarstwa olejnego.

Rozwinął natomiast swoją twórczość portretową, nadając jej nazwę "Firma Portretowa S.I. Witkiewicz". Witkacy nie cenił swoich portretów zbyt wysoko, nie uważał ich za sztukę, ale to właśnie portrety stały się jego najsłynniejszymi dziełami malarskimi.

Zaczął też koncentrować się na pisaniu powieści, utworów teatralnych pisał co raz mniej, chociaż jego dramaty zaczęły być wystawiane w ważnych polskich teatrach i miały doskonałe recenzje, zwłaszcza widzów.

18
Pod koniec lat 20. zajął się filozofią, tworząc własny system filozoficzny, który nazwał monandyzmem biologicznym.

Idee tego systemu filozoficznego zawarł w wydanym w 1935 roku traktacie "Pojęcia i twierdzenia implikowane przez pojęcie Istnienia". 

Ostatnie lata życia poświęcił twórczości filozoficznej pisząc kolejne prace i wygłaszając wykłady.

19
Zajmował się też krytyką literacką.

Publikował artykuły i recenzje w prasie, współorganizował cykle wykładów, tzw. Kursy Naukowo-Literackie. Poznał też ważnych w tym okresie pisarzy: Zofię Nałkowska, Witolda Gombrowicza i Brunona Schulza, którego pisarstwo cenił bardzo wysoko.

W 1934 roku ukończył swoje najbardziej znane dzieło "Szewcy", które doczekało się wydania dopiero w 1948 roku.

20
Do Warszawy przyjechał w końcu sierpnia 1939 roku.
W czasie kampanii wrześniowej starał się o przyjęcie do Wojska Polskiego, ale nie został zakwalifikowany z powodu wieku (miał 54 lata) i stanu zdrowia.
21
W ostatnich latach życia najważniejszą kobietą w życiu Witkacego była młodsza o siedemnaście lat urzędniczka, Czesława Oknińska.

Była to drobna blondynka o pospolitej urodzie i była ona pierwszą kobieta, której udało się w pewnym sensie podporządkować sobie Witkacego. Gdy ten zdradził ją z młodszą o 34 lata manikiurzystką, którą odbił zakopiańskiemu fryzjerowi, Czesława natychmiast zerwała z nim związek, odsyłając obrazy, podarunki, a nawet wyrwane z książek dedykacje.

Witkacy szalał z rozpaczy, prosił żonę aby zadzwoniła do kochanki (Czesławy Oknińskiej) i przekonała ją do powrotu do Witkacego i "nie niszczyła człowieka". Żona nie zgodziła się jednak na pomysł adopcji Czesi.

22
Czesława Oknińska towarzyszyła Witkacemu w ostatniej jego podróży we wrześniu 1939 roku.

Razem opuścili Warszawę i wraz z innymi uchodźcami skierowali się na wschód. Dotarli do majątku znajomych Witkacego, rodziny Ziemlańskich, we wsi Jeziory na Polesiu.

Po usłyszeniu informacji, że Armia Czerwona wkroczyła do Polski, postanowili wspólnie popełnić samobójstwo.

Dowiedz się więcej ...
23
Witkacy żył w niestandardowy sposób, który szokował innych, a dla niego był sposobem wyrażenia siebie jako artysty.

Wokół jego osoby narosło sporo legend. Jedną z nich było uzależnienie artysty od środków narkotycznych. Pierwsze próby z narkotykami podjął Witkacy w Rosji, gdzie odkrył ich wpływ na wyobraźnię i powiększenie możliwości artystycznych.

Dowiedz się więcej ...
Lubisz ciekawostki?

Podobne tematy

30 ciekawostek o Tove Jansson
30 ciekawostek o Tove Jansson
Nie tylko mama Muminków
Tove Jansson była fińską pisarką, malarką, ilustratorką i rysowniczką komiksów. Świat poznał ją przede wszystkim jako autorkę książek o Muminkach, cho ...
22 ciekawostki o Zakopanem
22 ciekawostki o Zakopanem
Zakopane jest najpopularniejszym miejscem na mapie Podhala
Swoją popularność i turystyczny charakter zyskało pod koniec XIX wieku, gdy zachwycili się nim polscy malarze i pisarze. Duży wkład w obecny charakter ...
13 ciekawostek o Kasprowym Wierchu
13 ciekawostek o Kasprowym Wierchu
Najpopularniejszy górski szczyt w Polsce
Kasprowy Wierch należy do najpopularniejszych tatrzańskich szczytów. Rocznie odwiedza go cztery tysiące turystów, a dzięki istniejącej od 1936 roku ko ...
25 ciekawostek o Tatrzańskim Parku Narodowym
25 ciekawostek o Tatrzańskim Parku Narodowym
Jeden z największych parków narodowych w Polsce
Tatrzański Park Narodowy jest jednym z dwudziestu trzech parków narodowych w Polsce. O utworzeniu obszaru chroniącego przyrodę Tatr myślano już od poł ...
36 ciekawostek o Tamarze Łempickiej
36 ciekawostek o Tamarze Łempickiej
Najdroższa polska malarka
Polska malarka o niesamowitym talencie, żyjąca niekonwencjonalnie, skandalistka, przez długi czas zapomniana, a w Polsce praktycznie nie znana. Dziś j ...
29 ciekawostek o Paulu Gauguinie
29 ciekawostek o Paulu Gauguinie
Skąd przychodzimy? Kim jesteśmy? Dokąd zmierzamy?
Paul Gauguin był najwybitniejszym malarzem przełomu XIX i XX wieku. Jego twórczość zwykle łączona jest z nurtem symbolizmu. Był pierwszym artystą, któ ...
23 ciekawostki o Salvadorze Dali
23 ciekawostki o Salvadorze Dali
Salvador Dali - jeden z najbardziej rozpoznawalnych artystów XX wieku.
Salvador Domingo Felipe Jacinto Dali i Domenech, markiz de Pubol, był synem notariusza, katalońskim malarzem, surrealistą, który urodził się w Figuere ...
35 ciekawostek o Janie Matejko
35 ciekawostek o Janie Matejko
Jeden z najznakomitszych polskich malarzy
Jan Matejko jest jednym z najwyżej cenionych polskich malarzy. Zafascynowany historią, nie potrafiąc o niej mówić ani pisać - malował ją, stając się t ...

Najnowsze tematy

11 ciekawostek o chlebie
11 ciekawostek o chlebie
Symbol wspólnoty
Chleb - symbol żywności, która od tysięcy lat odgrywa kluczową rolę w życiu człowieka. Od starożytnych cywilizacji po współczesność, chleb był stałym ...
16 ciekawostek o marihuanie
16 ciekawostek o marihuanie
Kontrowersyjna używka
Marihuanę, zwyczajowo nazywaną również konopiami indyjskimi, od dawna otacza aura kontrowersji i fascynacji. Jest to roślina, której historia sięga ty ...
14 ciekawostek o Salem
14 ciekawostek o Salem
Amerykańska stolica grozy
Salem, nazywane "Miastem Czarownic", budzi skojarzenia z tajemnicą, historią i niezwykłymi wydarzeniami. Położone na wschodnim wybrzeżu, w stanie Mass ...
19 ciekawostek o Kirunie
19 ciekawostek o Kirunie
Szwedzkie miasto z lokalną anomalią magnetyczną
Kiruna, miasto zakorzenione w sercu Laponii, stanowi nie tylko ośrodek górniczy, lecz także fascynujące centrum kultury, historii i natury arktycznej. ...
16 ciekawostek o Bali
16 ciekawostek o Bali
Wyjątkowe miejsce na ziemi
Bali to wyspa w archipelagu Indonezji, jedna z najbardziej popularnych wysp w regionie Azji Południowo-Wschodniej. Słynie z bogatej kultury i tradycji ...
9 ciekawostek o żółwiu Jonathanie
9 ciekawostek o żółwiu Jonathanie
Najstarsze znane żyjące zwierzę lądowe
Żółw Jonathan to wyjątkowa postać w krainie zwierzęcych legend. Jego imponujący wiek i niezwykła historia życia uczyniły go jednym z najbardziej znany ...
19 ciekawostek o Aleksandrze Wielkim
19 ciekawostek o Aleksandrze Wielkim
Strategiczny geniusz, którego rządy rozpoczęły epokę hellenistyczną
Aleksander Macedoński, znany także jako Aleksander Wielki, jest jedną z najbardziej fascynujących postaci w historii starożytnej. Uważany za militarne ...
17 ciekawostek o Auguste Rodinie
17 ciekawostek o Auguste Rodinie
Francuski Michał Anioł
Auguste Rodin, jeden z najwybitniejszych rzeźbiarzy XIX wieku, pozostaje jedną z najbardziej wpływowych postaci w historii sztuki. Jego prace, odznacz ...

Podobne tematy