Ciekawostki o Jerzyku zwyczajnym

Rodzina jerzykowatych obejmuje około 100 gatunków.

Pojawia się od wysp brytyjskich przez całą Europę wraz ze Skandynawią, Afryką Północną i Azją środkową. Zimuje na kontynencie afrykańskim od strefy okołorównikowej aż po południowe wybrzeże.

Długość ciała wynosi od 16 do 18 cm a rozpiętość skrzydeł od 40 do 44cm. Masa ciała waha się od 31 do 52 g.

Nogi mają dość krótkie i wykorzystują je głównie do przyczepiania się do pionowych ścian. Ich ogon jest rozwidlony podobnie jak u jaskółek a skrzydła w trakcie lotu układają się w półksiężycowy kształt.

Żywią się owadami złapanymi w locie, piją, kopulują i śpią w locie. Niektóre osobniki mogą przebywać w powietrzu nawet 10 miesięcy i nie lądują w tym czasie ani raz.

W ciągu swojego życia jerzyki mogą przebyć dystans ponad miliona kilometrów. Poza okresem gniazdowania, ptaki te spędzają życie w locie.

Tonacja wyższa charakterystyczna jest dla samic. Czasem tworzą krzyczące formacje wielu ptaków, podczas których krzykom latających ptaków odpowiadają krzyki gniazdujących osobników. Według badań, krzyk w obrębie latającego stada służy wymianie informacji między poszczególnymi osobnikami i odbywa się wieczorem i nad ranem.

Ponad połowę jego diety stanowią błonkoskrzydłe, około 25% małe chrząszcze, następnie motyle i inne, mniejsze owady.

Znane są przypadki, gdy jerzyki opuszczały swoje gniazda w zachodniej Szkocji, by udać się na pożywny posiłek nad obszar Irlandii Północnej, gdzie występują bardziej dorodne i wartościowe odżywczo owady.

Jest to cecha wspólna łącząca jerzykowate z jaskółkami, choć wykształciły się niezależnie od siebie w drodze ewolucji zbieżnej (konwergencji).

Zakładają gniazda w dziuplach, szczelinach murów i zakamarkach wewnątrz budynków oraz w szczelinach skalnych. W ludzkich zabudowaniach chętnie wybierają wieże, poddasza i strychy. Niegdyś jerzyki wyprowadzały lęg w naturze, lecz wraz z rozwojem cywilizacyjnym przeniosły się w pobliże ludzkich zabudowań.

Po powrocie z zimowania często wracają do swojego poprzedniego gniazda i odnajdują partnera. Razem przystępują do naprawy uszkodzonego lęgowiska, które pozostawiły opustoszałe na okres około 8,5 miesiąca.

Mają barwe jasnoszarą i wagę około 3,5 g. Wysiadywane są przez oboje rodziców przez około 20 dni.

Oczy otwierają około 2 tygodnia życia a do opuszczenia gniazda zdolne są po 42 do 56 dni. Im więcej dostępnego pokarmu tym szybciej pisklęta usamodzielniają się.

Pierwsze wylatują pary, którym nie udało się wyprowadzić lęgu oraz pisklęta i roczne ptaki przed osiągnięciem dojrzałości płciowej. Dopiero po nich gniazda opuszczają samce lęgowe a na samym końcu również lęgowe samice.

Czas odlotu nadchodzi, gdy ilość światła na dobę spada poniżej 17 godzin.

Wchodzą wtedy w stan letargu, obniżają temperaturę ciała i przemianę materii.

Według pomiarów, europejska populacja jerzyka zwyczajnego wynosi pomiędzy 19 a 32 mln par lęgowych.