Zwierzęta

Ciekawostki o dzierzbach

Znaleźliśmy 14 ciekawostek na temat dzierzb

Niezwykle brutalne ptaki

Te niewielkie ptaki, wielkością porównywane do wróbla lub kosa, cieszą się niechlubną sławą najbrutalniejszych ptaków na świecie. Mówi się o nich także Hannibal Lecter wśród ptaków. Na miano takie zasłużyły sobie swoimi żywieniowymi obyczajami. Nie dość, że w ich menu znajdują się owady, ssaki, płazy i gady, to nie gardzą również ptakami. Ale upolowanego pokarmu nie zjadają w zaciszu domowym, a nabijają go na ciernie, druty kolczaste, bądź każdy możliwy kolec. Miejsca, w których żerują dzierzby mogą wyglądać makabrycznie dla człowieka, który się na nie natknie, ale w przyrodzie nie jest to dziwne zjawisko.
Dzierzby
1
Dzierzby to ptaki z rzędu wróblowatych (Passeriformes), należące do rodziny Laniidae.
Rodzina ta składa się z 34 gatunków w czterech rodzajach: Lanius, Corvinella, Eurocephalus, Urolestes.
2
Najbardziej licznym rodzajem jest Lanius, a jego nazwa pochodzi od łacińskiego słowa "rzeźnik".
Dzierzby czasami też nazywane są ptakami rzeźniczymi ze względu na ich zwyczaje żywieniowe. Powszechna angielska nazwa dzierzby - shrike, pochodzi od staroangielskiego scrīc i nawiązuje do piskliwego głosu jaki ten ptak wydaje.
3
Dzierzby występują głównie w Eurazji i Afryce.

Jeden gatunek zamieszkuje Nową Gwineę, dwa gatunki spotykane są w Ameryce Północnej (dzierzba karłowata i dzierzba północna). Dzierzby nie występują w Ameryce Południowej i Australii.

W Polsce gniazdują obecnie trzy gatunki dzierzb: gąsiorek, srokosz i czarnoczelna. Do niedawna gniazdowała też dzierzba rudogłowa. Wyjątkowo przylatują: dzierzba pustynna i śródziemnomorska.

4
Dzierzby zamieszkują siedliska otwarte, zwłaszcza stepy i sawanny.

Kilka gatunków zamieszkuje lasy i rzadko spotykane są w siedliskach otwartych. Niektóre gatunki rozmnażają się latem w północnych szerokościach geograficznych, a następnie migrują do cieplejszych siedlisk.

Dowiedz się więcej ...
5
Dzierzby to ptaki średniej wielkości o szarym, brązowym lub czarno-białym upierzeniu, czasami z rdzawymi plamami.

Większość gatunków ma od 16 do 25 cm długości, jedynie rodzaj Corvinella z bardzo wydłużonymi piórami ogonowymi może osiągać do 50 cm długości.

Ich dzioby są mocne, zagięte na końcu haczykowato, jak u ptaków drapieżnych, co odzwierciedla ich naturę mięsożercy. Dziób zakończony jest ostrym wyrostkiem, tzw. "ząbkiem". Mają krótkie, zaokrąglone skrzydła i schodkowany ogon. Głos, który wydają jest przenikliwy.

6
W różnych publikacjach dzierzby często nazywane są Hannibalem Lecterem wśród ptaków lub najbrutalniejszym ptakiem na świecie.

Ptaki te odżywiają się gryzoniami, ptakami, gadami, płazami, a także dużymi owadami. Potrafią upolować na przykład kosa, czy młodego szczura.

Dowiedz się więcej ...
7
Dzierzby zabijają kręgowce chwytając lub przebijając szyję dziobem i gwałtownie potrząsają zdobyczą.
Stosowane przez nie nabijanie zdobyczy na cierń służy też jako adaptacja do jedzenia toksycznych owadów, np. konika polnego Romalea microptera. Ptak czeka 1-2 dni aż toksyny w pasikoniku ulegną degradacji, zanim go zje.
8
W Polsce gniazdują trzy gatunki dzierzb: dzierzba czarnoczelna, dzierzba gąsiorek i dzierzba srokosz.

Dzierzba czarnoczelna (Lanius minor) spotykana jest we wschodniej części kraju, jednak ostatni potwierdzony lęg na terenie Polski miał miejsce w 2010 roku. Dawniej był to ptak dość rozpowszechniony, w XIX wieku zamieszkiwał większość niżowej części ziem polskich, jednak od początku XX wieku nastąpił regres populacji.

Jeszcze w latach 80. XX w. populację szacowano na około 100 par, to w latach 2008-2012 już tylko na zaledwie 1-3 par.

9
Dzierzba czarnoczelna jest ptakiem o wyprostowanej sylwetce i długim ogonie.

Na głowie posiada szeroką czarną maskę, która u dorosłych osobników zajmuje czoło (u dzierzby srokosz występuje tylko czarny pasek oczny z białym obramowaniem od góry, przechodzący na czoło). Ciało i głowa są barwy szaroniebieskiej.

Na skrzydle widoczne jest białe lusterko, a na ogonie białe obszary. Jest mniejsza od srokosza, ale śpiewa głośniej niż on. Ofiary wabi różnymi skrzeczącymi dźwiękami, podobnie jak sroki, wydając je w podrygującym locie oraz zawisając w powietrzu.

10
Dzierzba czarnoczelna wyprowadza jeden lęg w roku, pod koniec maja i w czerwcu.

Gniazdo buduje w koronie wysokiego drzewa (zwykle około 10 m nad ziemią), w rozwidleniu konarów, blisko pnia, często na topolach lub drzewach owocowych.

Charakterystycznymi elementami gniazda tego ptaka, oprócz korzeni, gałązek, grubych źdźbeł trawy, piór, są wplecione w jego środkową część liczne duże, zielone rośliny.

11
W Polsce dzierzba czarnoczelna objęta jest ochroną gatunkową ścisłą.
Na Czerwonej liście ptaków Polski została sklasyfikowana jako gatunek krytycznie zagrożony, prawdopodobnie wymarły.
12
Dzierzba gąsiorek (Lanius collurio) jest najliczniejszym przedstawicielem dzierzb w Polsce.

Jest wielkości wróbla lub kosa, od którego ma smuklejsza sylwetkę. Występuje u niego wyraźny dymorfizm płciowy. Samiec posiada czarną maskę wokół oczu.

Najliczniej występuje na Pomorzu Zachodnim i w Dolinie Dolnej Odry, choć spotkać go można w całym kraju. Jego środowiskiem są nasłonecznione, otwarte, suche tereny z ciernistymi krzewami, a także wrzosowiska, torfowiska oraz wszelkie zarośla.

13
Gąsiorki są ptakami dziennymi.

Zawsze siadają nieruchomo w pozycji wyprostowanej. Są trudne do obserwacji. Często przesiadują na drutach, słupach lub wierzchołkach krzaków, skąd wypatrują zdobyczy. Zdenerwowany ptak kręci i uderza ogonem.

Samiec często naśladuje głosy innych ptaków, często gęsi, skąd wzięła się nazwa gatunkowa tej dzierzby.

W porównaniu do swoich niewielkich rozmiarów, gąsiorki mogą chwytać zaskakująco duże zdobycze - potrafią upolować na przykład żabę.

Na terenie Polski gatunek ten jest objęty ścisłą ochroną gatunkową, a na Czerwonej liście ptaków Polski został sklasyfikowany jako gatunek najmniejszej troski (podobnie jak srokosz).

14
Srokosz jest największym przedstawicielem dzierzb w Polsce.

Srokosze spotykane są na terenie całego kraju. Preferują obszary rolnicze z połaciami rdzennej roślinności. Pod względem upierzenia nie występuje u nich dymorfizm płciowy.  Typowym zawołaniem srokosza jest niski, przeciągły gwizd.

Podstawą diety srokosza są norniki i owady. Gdy w pożywieniu brakuje norników, zastępują je wtedy innymi ssakami lub ptakami (mysikróliki, sikory, świergotki, trznadle, wróble, skowronki i zięby), rzadziej są to ptaki dorównujące masą samemu srokoszowi, jak np. drozdy. W przeciwieństwie do gąsiorków srokosze nie zjadają piskląt.

Lubisz ciekawostki?

Podobne tematy

18 ciekawostek o Jerzyku zwyczajnym
18 ciekawostek o Jerzyku zwyczajnym
Apus apus
Jerzyk zwyczajny to średniej wielkości migrujący ptak, który większość swojego życia spędza w powietrzu. Choć nie jest gatunkiem blisko spokrewnionym ...
15 ciekawostek o bażancie zwyczajnym
15 ciekawostek o bażancie zwyczajnym
Phasianus colchicus
Bażanty to dość popularne w Polsce ptaki łowne. Gatunek ten wykształcił się około 20 milionów lat temu. Początkowo występował na terenie Azji środkowe ...
17 ciekawostek o albatrosach
17 ciekawostek o albatrosach
Mistrzowie szybowania
Albatrosy należą do grupy największych pod względem rozpiętości skrzydeł ptaków. Są niezmordowane w locie, pokonują setki kilometrów od jednego brzegu ...
18 ciekawostek o Bocianach
18 ciekawostek o Bocianach
Zwiastuny wiosny i szczęścia
Bociany są ptakami brodzącymi zamieszkującymi cały świat z wyjątkiem Antarktydy. Większość gatunków mieszka jednak w Afryce i w Azji. Rodzina bocianow ...
25 ciekawostek o Puchaczu
25 ciekawostek o Puchaczu
Ptak bardzo wrażliwy na obecność człowieka
Puchacz to największa sowa na świecie, zdolna polować nawet na średniej wielkości ssaki. Niestety pomimo swoich gabarytów oraz okazałych szponów należ ...
19 ciekawostek o Ziębie zwyczajnej
19 ciekawostek o Ziębie zwyczajnej
Fringilla coelebs
Zięby zwyczajne to jedne z najbardziej powszechnych ptaków Polski. Znane są ze swojego ciekawego ubarwienia i fantastycznego śpiewu, dwóch cech obecny ...
24 ciekawostki o żurawiach
24 ciekawostki o żurawiach
Piękne ptaki o charakterystycznym krzyku
Te duże ptaki zasiedlają zwykle podmokłe tereny, na których znajdują obfite ilości pokarmu. Odżywiają się głównie roślinami, czasem wchodząc w szkodę ...
20 ciekawostek o Kondorze wielkim
20 ciekawostek o Kondorze wielkim
Olbrzymi padlinożerca
Te majestatyczne i ogromne ptaki można zaobserwować, gdy wznoszą się nad rozległym pasmem Andów w poszukiwaniu padliny. Podczas swojego lotu praktyczn ...

Najnowsze tematy

13 ciekawostek o śniegu
13 ciekawostek o śniegu
Biały puch zimowego krajobrazu
Śnieg, biały puch zimowego krajobrazu, jest nie tylko jednym z najbardziej uroczych zjawisk atmosferycznych, ale także małym cudem przyrody. Opadając ...
12 ciekawostek o Święcie Dziękczynienia
12 ciekawostek o Święcie Dziękczynienia
Najbardziej wyczekiwane święto rodzinne w Stanach Zjednoczonych
Święto Dziękczynienia to tradycyjne amerykańskie święto obchodzone w Stanach Zjednoczonych i Kanadzie. Jego korzenie sięgają 1621 roku, kiedy grupa an ...
19 ciekawostek o kaszalocie spermacetowym
19 ciekawostek o kaszalocie spermacetowym
Jedno z najważniejszych zwierząt dla morskich ekosystemów
W głębiach oceanów, tam gdzie światło słoneczne traci swe znaczenie, króluje jedne z najbardziej majestatycznych i enigmatycznych mieszkańców mórz - k ...
14 ciekawostek o chałwie
14 ciekawostek o chałwie
Jedna z najstarszych słodkości na świecie
Chałwa to popularny wyrób cukierniczy występujący w różnych kulturach, zwłaszcza na Bliskim Wschodzie, w Azji Środkowej, Bałkanach i krajach basenu Mo ...
15 ciekawostek o zimorodku zwyczajnym
15 ciekawostek o zimorodku zwyczajnym
Symbol szczęścia
Zimorodek zwyczajny (Alcedo atthis) to ptak o niezwykłym wyglądzie, który przyciąga uwagę ornitologów i miłośników ptaków na całym świecie. Ten mały p ...
22 ciekawostki o Panamie
22 ciekawostki o Panamie
Państwo łączące Amerykę Północną z Ameryką Południową
Panama to kraj położony w samym sercu Ameryki Centralnej, łączący Amerykę Północną z Południową, a także kultury, historie i krajobrazy obu kontynentó ...
11 ciekawostek o Parku Narodowym Komodo
11 ciekawostek o Parku Narodowym Komodo
Jeden z nowych siedmiu cudów świata
Park Narodowy Komodo (Taman Nasional Komodo) to położony w Indonezji obszar chroniony. Jest jednym z pięćdziesięciu parków narodowych tego kraju, znaj ...
17 ciekawostek o hienie cętkowanej
17 ciekawostek o hienie cętkowanej
Śmiejąca się hiena
Hiena cętkowana jest jednym z najbardziej rozpoznawalnych zwierząt Afryki, znanym również jako hiena śmiejąca się. Jest największym żyjącym członkiem ...

Podobne tematy