Ludzie

Ciekawostki o Julianie Tuwimie

Znaleźliśmy 30 ciekawostek na temat Juliana Tuwima

Jeden z najpopularniejszych poetów dwudziestolecia międzywojennego

Znany był ze swojego specyficznego humoru objawiającego się bystrością umysłu i świeżością. Jego twórczość uważana jest za trudną, ze względu na częste gry słów, zwielokrotnienia znaczeń jednego wyrazu poprzez inne. Poeta posługuje się w niej błyskotliwym i giętkim językiem, a jego wiersze charakteryzują się niebywałym pięknem i kulturą słowa.
Julian Tuwim
1
Julian Tuwim był poetą, pisarzem, autorem wodewili, skeczy, librett operetkowych i tekstów piosenek.
Był też współzałożycielem kabaretu literackiego "Pod Picadorem" i grupy poetyckiej "Skamander". Blisko współpracował z tygodnikiem "Wiadomości Literackie" wydawanym w Warszawie w latach 1924-1939.
2
Obok twórczości własnej przez całe życie uprawiał także przekłady poetyckie, mówi się o nim, że był pierwszym nowoczesnym tłumaczem poezji w Polsce.
Najchętniej tłumaczył poezję rosyjską - był zafasynowany Puszkinem, ale tłumaczył także poezję francuską, łacińską i niemiecką. Jako łodzianin od najmłodszych lat miał do czynienia z różnorodnościa narodową, religijną i językową, gdyż w Łodzi wówczas pokojowo współistniały cztery kultury: polska, rosyjska, niemiecka i żydowska. Języków obcych nauczył się w rosyjskim gimnazjum, gdzie mówienie po polsku było zabronione, a jako języków obcych uczono niemieckiego i francuskiego.
3
Jako tłumacz, Tuwim zadebiutował przekładem wiersza Leopolda Staffa na esperanto.
Na ten język tłumaczył także utwory Słowackiego, Kazimierza Przerwy-Tetmajera i Artura Rimbauda.
4
Urodził się w Łodzi przy ulicy Widzewskiej 44 (obecnie Kilińskiego 46) 13 września 1894 roku, w zasymilowanej mieszczańskiej rodzinie żydowskiej.
Ojciec poety, Izydor Tuwim był urzędnikiem oddziału łódzkiego Azowsko-Dońskiego Banku Handlowego. Studiował w Paryżu, znał kilka języków obcych. Matka, Adela z Krukowskich pochodziła z inteligenckiej rodziny, była córką właściciela drukarni. Jej czterej bracia byli adwokatami i lekarzami. Dzieciństwo Juliana i jego siostry Ireny nie było beztroskie. Małżeństwo rodziców nie było zbyt udane, matka była neurotyczna i przewrażliwiona, a swoje lęki przed światem przekazywała dzieciom. Po śmierci męża próbowała popełnić samobójstwo, dlatego ostatnie lata życia spędziła w szpitalu dla psychicznie chorych w Otwocku. Podczas wojny, w czasie likwidacji getta, matka Tuwima została zastrzelona przez Niemców i pochowana w masowym grobie. Tuwim doprowadził do ekshumacji ciała matki i przeniósł je do grobu obok ojca na cmentarzu żydowskim w Łodzi.
5
Tuwim uczył się w latach 1904-1914 w Męskim Gimnazjum Rządowym w Łodzi.
Było to gimnazjum rosyjskojęzyczne. W czasach carskich uczęszczło do niego 150 uczniów. W 1905 roku uczniowie gimnazjum aktywnie wzięli udział w walce o wprowadzenie języka polskiego do szkół.
6
Nie był zbyt dobrym uczniem, nie interesowały go przedmioty ścisłe.
Z powodu złych ocen z matematyki musiał powtarzać szóstą klasę.
7
W 1916 roku przeniósł się do Warszawy, gdzie rozpoczął studia na Uniwersytecie Warszawskim.
Studiował prawo i polonistykę, ale naukę zakończył po jednym semestrze. Jeszcze w czasie studiów rozpoczął współpracę z miesięcznikiem młodzieży akademickiej UW - Pro Arte et Studio. Był także współzałożycielem, obok Antoniego Słonimskiego, Jarosława Iwaszkiewicza, Kazimierza Wierzyńskiego i Jana Lechonia, grupy poetyckiej "Skamander". Wzorem dla skamandrytów była przede wszystkim twórczość Leopolda Staffa.
8
W 1919 roku Tuwim ożenił się ze Stefanią Marchew.
Stefania Marchew pochodziła z żydowskiej rodziny. Jej ojciec był handlowcem, a matka śpiewaczką. Tuwima poznała w 1912 roku w Łodzi, byli rówieśnikami. Była literatką i tłumaczką. Po ślubie z Tuwimem stale mu towarzyszyła. Poeta poświęcił jej liczne wiersze, m.in. "Przy okrągłym stole" (ten tekst, w nieco zmienionej wersji spopularyzowała w piosence "Tomaszów" Ewa Demarczyk). Poświęcił jej także tomik "Moja miłość". Stefania Tuwimowa zmarła 12 marca 1991 roku w Warszawie i pochowana jest obok męża na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach.
9
Debiutem poetyckim Tuwima był wiersz "Prośba" opublikowany w 1913 roku w "Kurierze Warszawskim".
Wiersz podpisany był inicjałami St. M. (były to incjały jego przyszłej żony).
10
Tuwim podpisywał swoja twórczość ponad czterdziestoma pseudonimami.
Były to, m.in. : Tuvim, Schyzio Frenik, Pikador, Roch Pekinski, Mulek Róż, Korek i Amorek, Teofil, Madam Ickiewicz, Stary małpiarz, Fra Filippo Sconoppi, Harryman, Ikacy Ikacewicz początkujący, Prof. Baltazar Dziwacki, Profesor Ptaszek i inne.
11
W 1918 roku ukazał się debiutancki tomik Tuwima "Czyhanie na Boga".
Debiut ten odbił się szerokim echem. Obok zachwytów pojawiły się głosy bardzo krytyczne. Poetę oskarżano o wyuzdanie, rozpustę, deprawowanie młodzieży, pornografię.
12
W czasie wojny polsko-bolszewickiej Tuwim pracował w Biurze Prasowym marszałka Józefa Piłsudskiego.
Przyjacielem i protektorem poety w kręgach władzy był Bolesław Wieniawa-Długoszewski. Gdy Tuwim opublikował w 1929 roku rewolucyjny i pacyfistyczny wiersz "Do prostego człowieka" zawierający frazę "rżnij karabinem w bruk ulicy", odczytano to jako nawoływanie do dezercji z armii. Wiersz wywołał skandal, prokuratura wszczęła postepowanie przeciwko Tuwimowi, a Wieniawa-Długoszewski na jakiś czas zerwał kontakty z poetą.
13
Większość czytelników przyjmowała kolejne tomiki poezji Tuwima z entuzjazmem.
W 1920 roku ukazał się tomik "Sokrates tańczący", następnie w kolejnych latach "Siódma jesień", "Słowa we krwi", "Rzecz czarnoleska", "Biblia cygańska", "Treść gorejąca". W "Wiadomościach Literackich" w 1935 roku ukazała się ankieta zatytułowana "Kogo wybrałbyś do Akademii Niezależnych, gdyby takowa istniała?". W ankiecie tej Tuwim zajął pierwsze miejsce.
14
Tuwim opócz tomików poezji tworzył też kabaretowe skecze, humoreski, satyry, piosenki.
Jego piosenki, jak "Miłość ci wszystko wybaczy", czy "Na pierwszy znak" Hanki Ordonówny, znali wszyscy i wszyscy śpiewali.
15
W 1936 roku napisał katastroficzny poemat "Bal w operze", przez wielu krytyków oceniany jako arcydzieło XX-wiecznej literatury polskiej oraz najwybitniejsze ówczesne dzieło satyryczne.
Przyczyną powstania poematu był ostry sprzeciw autora wobec rodzącego się w latach dwudziestych faszyzmu i sanacji, a także zezwierzęcania współczesnego świata, pogoni władzy za "pieniędzmi, seksem i obżarstwem". Poemat napisany w 1936 roku, w całości został wydany dopiero w 1982.
16
Pod koniec lat międzywojennych Tuwim napisał wiersze dla dzieci.
Napisane wtedy wiersze do dziś stanowią najbardziej znaną część twórczości poety: "Lokomotywa", Słoń Trąbalski", "Zosia-Samosia".
17
Tuwim pozował do zdjęć przeważnie prawym profilem.
Wynikało to z faktu, że na lewym policzku posiadał nieusuwalne duże znamię, tzw. myszkę. Obecność tego znamienia od najwcześniejszych lat sprawiała, że czuł się naznaczony, inny niż wszyscy. Do swojej siostry pisał: "Kto wie, czy z twojego Julka pozbawionego tej cechy szczególnej wyrósłby poeta....Powiem ci, że na pewno nie. Wyrosłem w poczuciu upośledzenia i krzywdy osobistej jaką los mi sprawił i to stało się macierzystą glebą mojej poezji". Cierpiał też na zaburzenia nerwicowe (agorafobia, nerwica wegetatywna) i depresję. Agorafobia sprawiła, że w pewnym momencie po mieście mógł sie przemieszczać jedynie taksówkami i w towarzystwie żony. Był również uzależniony od alkoholu.
18
Tuwim zwalczany był przez polskich antysemitów, dla których był Żydem, ale atakowali go również Żydzi, dla których był zdrajcą, bo wybrał polskość.
Był przez antysemitów brutalnie atakowany, zarzucano mu "zażydzanie polskiej literatury', nazywano gudłajskim Mickiewiczem. Ataki również ze strony Żydów powodowały, że całe życie zmagał się z podwójną tożsamością. Przed wybuchem II wojny światowej opowiadał się za asymilacją Żydów.
19
W 1939 roku Tuwim wraz z żoną opuścili Warszawę i przez Rumunię i Włochy wyemigrowali do Francji.
Wyemigrowali też inni: Lechoń, Słonimski, Wierzyński, Grydzewski i jako poeci satelici spotykali się w paryskiej Cafe de la Regence. Jednak w obliczu kapitulacji Francji w 1940 roku i wobec osobistego zagrożenia Tuwim i Lechoń wyjechali do Lizbony, a następnie do Rio de Janeiro, gdzie dołączył do nich Kazimierz Wierzyński. Ostatecznie wspólnie wyjechali do Nowego Jorku, gdzie Tuwim spędził prawie pięć lat.
20
Członkowie poetyckiej grupy "Skamander" stanowili pierwszą wielką falę emigracji polskich literatów i poetów.
Na emigracji Tuwim napisał nostalgiczny poemat "Kwiaty polskie". Zerwał też z dawnymi przyjaciółmi ze "Skamandra" - Lechoniem i Wierzyńskim, którzy nie mogli zaakceptować, że Tuwim godzi się z perspektywą budowania w Polsce socjalistycznego państwa.
21
W czasie okupacji cała twórczość Tuwima trafiła na niemieckie listy proskrypcyjne jako szkodliwa i nieporządana z przeznaczeniem do zniszczenia.
22
W czerwcu 1946 roku Tuwimowie powrócili do Polski.
W tym samym roku adoptowali z otwockiego domu dziecka córkę Ewę, która była żydowską sierotą. Ewa w 2006 roku założyła Fundację im. Juliana Tuwima i Ireny Tuwim, której celem jest udzielanie pomocy niepełnosprawnym i nieuleczalnie chorym dzieciom i młodzieży, a także sprawowanie opieki nad dorobkiem artystycznym poety i jego siostry.
23
Powrót Tuwima do kraju komuniści traktowali jako swój wielki sukces.
Tuwim stał się osobą uprzywilejowaną przez ówczesne władze, chronioną i adorowaną. Otrzymał do dyspozycji willę w Aninie (po śmierci Tuwima dom kupił Piotr Jaroszewicz), samochód z kierowcą, bywał na balach, benefisach, audiencjach, zgodził się nawet ocenzurować "Kwiaty polskie", które ukazały się w 1949 roku. Tuwim otwarcie deklarował poparcie dla komunistycznych władz. Został członkiem Ogólnokrajowego Komitetu Obchodów 70-lecia urodzin Stalina. Pełnił też funkcję kierownika artystycznego Teatru Nowego. Jednak bardzo mało pisał w tym okresie - przez siedem lat jego życia w PRL-u napisał tylko 12 wierszy.
24
Poeta zmarł 27 grudnia 1953 roku w Zakopanem, w pensjonacie ZAiKS-u.
Został pochowany w Alei Zasłużonych na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach. Pogrzeb był bardzo uroczysty, mowę wygłosił minister kultury i sztuki Włodzimierz Sokorski. Pośmiertnie nadano Tuwimowi Order Polonia Restituta z Wstęgą.
25
Na pogrzebie stawili sie peerelowscy dygnitarze ale też tłum zwykłych czytelników.
W kraju żegnano Tuwima jak księcia poezji, za granicą , na emigracji, jak zdrajcę. W londyńskich "Wiadomościach" Marian Hemar napisał "Sławił swoimi strofami Stalina, w plugawym pendant do swoich dawnych wierszy o Piłsudskim".
26
Julian Tuwim był bratem Ireny Tuwim, polskiej poetki, prozaiczki i tłumaczki literatury dla dzieci i młodzieży.
Był też kuzynem aktora kabaretowego i piosenkarza Kazimierza "Lopka" Krukowskiego, a także bratem stryjecznym aktora Włodzimierza Boruńskiego.
27
Tuwim przez całe życie zachował wiele młodzieńczych pasji, często bardzo osobliwych.
Znany był ze swych obsesji i pasji kolekcjonerskiej. Jeśli zainteresował go jakiś temat, musiał zbadać go dogłębnie i wiedzieć o nim wszystko.
Pod koniec życia postanowił stworzyć kolekcję elementarzy dla dzieci "z całego świata, we wszystkich językach, wszystkich narzeczach". W oparciu o nie chciał wydać "Podróż lingwistyczną dookoła świata" - niestety, nie zdążył tego dokonać.
28
Inne pasje były dość kontrowersyjne.
Jedną z nich były szczury, które uważał za stworzenia "złe, zwinne i piskliwe". Zgromadził ogromny księgozbiór prac poświęconych gryzoniom. Postanowił napisać na ich temat dramat, a nawet tematyczną monografię, ale rezultatem był tylko jeden wiersz.
Materiały do swych pasjonujących tematów sprowadzał także z  zagranicy. Pewien antykwariusz z Bonn wspominał: "Mam w Polsce dwóch klientów. Jeden zbiera książki o szczurach i myszach, a drugi nie płaci mi rachunków". Tym pierwszym okazał się Julian Tuwim.
Oprócz szczurów interesowały go również pchły i badaniu tego tematu poświęcił też sporo czasu.
29
Znajomi poety nazywali go "barmanem czarnoksięskich eliksirów".
Bardzo zainteresował się demonologią, a tematyka piekielna była jego słabością. Zgromadził około tysiąca tytułów poświęconych diabłom i demonom, które przez stulecia wydawane były w Europie.
O diabłach wydał dwie publikacje, choć na ich łamach podkreślał, że to "dzieła dyletanta i bibliofila". Informacje zawarte w nich szokowały; twierdził, że na jednego człowieka przypada aż 11 tys. diabłów. Pisał też, że według polskich wierzeń diabeł najczęściej mówił po niemiecku i ubierał się z cudzoziemska, chociaż nigdy nie brakowało też czartów w szlacheckich kontuszach. Informował też, że diabły mogą pojawiać się także pod postacią zwierząt, na przykład koguta, pudla oraz różnych gatunków ptaków.
30
Julian Tuwim gromadził też przeróżne kurioza, rzadkie druki, afisze.
Warszawscy antykwariusze odkładali dla niego różne dziwne przedmioty, gdyż znając go, wiedzieli, że nie będzie mógł powstrzymać się przed kupieniem ich. Niektórzy przynosili mu wprost do domu ciekawe precjoza, zwłaszcza, że poeta rzadko opuszczał dom.
Lubisz ciekawostki?

Podobne tematy

36 ciekawostek o Williamie Szekspirze
36 ciekawostek o Williamie Szekspirze
Angielski poeta, pisarz, dramaturg oraz aktor.
Jest najwybitniejszą postacią angielskiej i światowej literatury, reformatorem teatru. Jego dzieła, takie jak “Sen nocy letniej”, “Romeo i Julia”, “Ha ...
47 ciekawostek o Stanisławie Wyspiańskim
47 ciekawostek o Stanisławie Wyspiańskim
Czwarty wieszcz
Stanisław Wyspiański nazywany czwartym wieszczem polskim był wielkim dramatopisarzem, poetą, świetnym portrecistą, twórcą witraży. Urodził się w Krako ...
17 ciekawostek o Homerze
17 ciekawostek o Homerze
Ślepy wędrowiec, autor „Iliady” i „Odysei”
Najstarszy znany z imienia poeta uważany za ojca poezji epickiej. Żaden grecki poeta nie przsewyższył go sławą.  Na jego cześć wznoszono świątynie a w ...
24 ciekawostki o Konstantym Ildefonsie Gałczyńskim
24 ciekawostki o Konstantym Ildefonsie Gałczyńskim
"Pokazałeś w wesołej herezji przez swe fraszki fiołkowe i gęsie, ile jest nonsensu w poezji, ile poezji w nonsensie"
Konstanty Ildefons Gałczyński - poeta o niezwykłej łatwości pisania, mistrz groteski i abstrakcyjnego humoru, który jak nikt inny potrafił łączyć spr ...
37 ciekawostek o Wisławie Szymborskiej
37 ciekawostek o Wisławie Szymborskiej
"Nic dwa razy się nie zdarza i nie zdarzy"
Poetka i eseistka. Laureatka literackiej Nagrody Nobla. Przez najbliższe otoczenie zapamiętana jako osoba skromna, ceniąca spokój. Źle znosiła wszelki ...
23 ciekawostki o Adamie Mickiewiczu
23 ciekawostki o Adamie Mickiewiczu
Twórca polskiego romantyzmu w literaturze
Wybitny polski poeta i jeden z Trzech Wieszczów. Uznawany za czołowego reprezentanta Wielkiej Emigracji. Całe swoje życie poświęcił twórczości i walce ...
17 ciekawostek o Ignacym Krasickim
17 ciekawostek o Ignacym Krasickim
Książę poetów polskich
Ignacy Krasicki był czołowym pisarzem polskiego oświecenia, najwybitniejszym przedstawicielem poezji klasycyzmu stanisławowskiego. Nazywany księciem p ...
27 ciekawostek o Janie Brzechwie
27 ciekawostek o Janie Brzechwie
Adwokat - "Najśpiewniejszy poeta"
Jan Brzechwa z zawodu był adwokatem specjalizującym się w prawie autorskim, ale był przede wszystkim słynnym bajkopisarzem - autorem bajek i wierszy d ...

Najnowsze tematy

11 ciekawostek o chlebie
11 ciekawostek o chlebie
Symbol wspólnoty
Chleb - symbol żywności, która od tysięcy lat odgrywa kluczową rolę w życiu człowieka. Od starożytnych cywilizacji po współczesność, chleb był stałym ...
16 ciekawostek o marihuanie
16 ciekawostek o marihuanie
Kontrowersyjna używka
Marihuanę, zwyczajowo nazywaną również konopiami indyjskimi, od dawna otacza aura kontrowersji i fascynacji. Jest to roślina, której historia sięga ty ...
14 ciekawostek o Salem
14 ciekawostek o Salem
Amerykańska stolica grozy
Salem, nazywane "Miastem Czarownic", budzi skojarzenia z tajemnicą, historią i niezwykłymi wydarzeniami. Położone na wschodnim wybrzeżu, w stanie Mass ...
19 ciekawostek o Kirunie
19 ciekawostek o Kirunie
Szwedzkie miasto z lokalną anomalią magnetyczną
Kiruna, miasto zakorzenione w sercu Laponii, stanowi nie tylko ośrodek górniczy, lecz także fascynujące centrum kultury, historii i natury arktycznej. ...
16 ciekawostek o Bali
16 ciekawostek o Bali
Wyjątkowe miejsce na ziemi
Bali to wyspa w archipelagu Indonezji, jedna z najbardziej popularnych wysp w regionie Azji Południowo-Wschodniej. Słynie z bogatej kultury i tradycji ...
9 ciekawostek o żółwiu Jonathanie
9 ciekawostek o żółwiu Jonathanie
Najstarsze znane żyjące zwierzę lądowe
Żółw Jonathan to wyjątkowa postać w krainie zwierzęcych legend. Jego imponujący wiek i niezwykła historia życia uczyniły go jednym z najbardziej znany ...
19 ciekawostek o Aleksandrze Wielkim
19 ciekawostek o Aleksandrze Wielkim
Strategiczny geniusz, którego rządy rozpoczęły epokę hellenistyczną
Aleksander Macedoński, znany także jako Aleksander Wielki, jest jedną z najbardziej fascynujących postaci w historii starożytnej. Uważany za militarne ...
17 ciekawostek o Auguste Rodinie
17 ciekawostek o Auguste Rodinie
Francuski Michał Anioł
Auguste Rodin, jeden z najwybitniejszych rzeźbiarzy XIX wieku, pozostaje jedną z najbardziej wpływowych postaci w historii sztuki. Jego prace, odznacz ...

Podobne tematy