Pierwsi przodkowie krokodyli pojawili się na świecie około 250 milionów lat temu jednak rząd obecnie żyjących osobników wyodrębnił się około 82 milionów lat temu. Były to czasy, gdy po ziemi spacerowały dumnie tyranozaury a największy z ssaków miał zaledwie metr długości.
1
Krokodyle to rząd drapieżnych gadów z grupy zauropsydów.
Wśród krokodyli wyróżniamy następujące rodziny: gawialowate, aligatorowate i krokodylowate.
2
Pierwsi przodkowie krokodyli pojawili się na ziemi we wczesnym triasie, około 250 milionów lat temu.
Rząd Crocodila, w którego skład wchodzą obecnie żyjący przedstawiciele wykształcił się w późnym mezozoiku, około 82 miliony lat temu.
3
Z wyjątkiem południa USA, Afryki środkowej, Indii i Tajlandii, większość krokodyli żyje na półkuli południowej.
Zamieszkują również wody morskie Zatoki Bengalskiej, Oceanii, Morza Karaibskiego i wybrzeża Ameryki środkowej.
4
Oczy, uszy oraz nozdrza krokodyli umiejscowione są na czubku głowy.
Dzięki takiej budowie, krokodyl może tropić swoją ofiarę pozostając całkowicie zanurzonym i zamaskowanym przez lustro wody.
5
Krokodyle słyszą dobrze zarówno na powierzchni jak i pod wodą.
Błony bębenkowe są chronione przez specjalne klapki, które krokodyl zamyka lub otwiera za pomocą przeznaczonych do tebgo celu mięśni. Słuch tych gadów jest dobry, porównywalny ze słuchem większości ptaków i ssaków.
6
Skóra krokodyli jest pokryta łuskami.
Łuski te nie zachodzą na siebie, lecz są ułożone sąsiadująco i tworzą rozmaite wzory. Krokodyle łuski nieprzerwanie rosną a ich zewnętrzna warstwa ulega złuszczaniu. Zewnętrzna warstwa łuski składa się w większości z beta-keratyny, która jest sztywna a wewnętrzna z alfa-keratyny będącej bardziej elastycznym budulcem.
7
W skład rodziny gawialowatych wchodzą dwa gatunki.
Są to gawial gangesowy i krokodyl gawialowi. Gawialowate cechują się długim, wąskim pyskiem zakończonym zgrubieniem na końcu. Żyją w południowej Azji.
8
W skład rodziny aligatorowatych wchodzi 8 gatunków.
Dwa gatunki to aligatory: amerykański i chiński. Sześć to kajmany (podzielone na trzy rodzaje): kajman karłowaty, kajman Schneidera, kajman żakare, kajman okularowy, kajman szerokopyski oraz kajman czarny. Aligatorowate cechują się szerokim pyskiem, w którym nie widać dolnych zębów, gdy pysk jest zamknięty.
9
Krokodylowate to najliczniejsza rodzina krokodyli, składa się z 14 gatunków.
Dwanaście z nich należy do rodzaju Crocodylus, jeden do Mecistops i jeden do Osteolaemus. Wszystkie gatunki krokodyli to: krokodyl amerykański, krokodyl orinokański, krokodyl południowogwinejski, krokodyl australijski, krokodyl filipiński, krokodyl meksykański, krokodyl nilowy, krokodyl nowogwinejski, krokodyl błotny, krokodyl różańcowy, krokodyl kubański, krokodyl syjamski, krokodyl wąskopyski i krokodyl krótkopyski.
10
Największym krokodylem jest krokodyl różańcowy, który może osiągać długość ponad 6 metrów.
Dorodne osobniki mogą ważyć do 1300 kilogramów, choć średnia waga dla tego gatunku to 1000 kilogramów. Samice krokodyla różańcowego są znacznie mniejsze od samców, rzadko osiągają długość większą niż 3 metry. Ten słonowodny gad jest drapieżnikiem szczytowym, który bardzo agresywnie i wytrwale poszukuje pożywienia. Jest zdolny do upolowania wielu zwierząt, w tym również innych drapieżników szczytowych jak rekiny. Nocą, krokodyle te mogą oddalać się od zbiorników wodnych, gdzie poszukują pokarmu. Wtedy też najczęściej zdarzają się ataki na ludzi.
11
Ich zęby są przystosowane do chwytania i przytrzymywania zdobyczy.
Krokodyle nie żują pokarmu, lecz połykają nierozdrobniony. Jeśli okazuje się za duży, rozrywają ofiarę na mniejsze kawałki. Układ pokarmowy jest dość krótki, z otworu gębowego zdobycz wędruje do dwukomorowego żołądka. W pierwszej komorze (żołądku mięśniowym) pokarm jest mechanicznie rozdrobniony a stamtąd trafia do komory trawiennej, w której znajdują się enzymy trawienne. Trawienie krokodyli uwarunkowane jest temperaturą otoczenia i w wyższej proces przebiega szybciej.
12
Krokodyle mają bardzo niską przemianę materii i bardzo niewielkie zapotrzebowanie energetyczne.
Pozwala im to funkcjonować bez pożywienia przez kilka miesięcy jeśli uprzednio pożywiły się dużą zdobyczą.
13
Większość krokodyli jest całkowicie mięsożerna.
W zależności od gatunku preferują inny rodzaj zdobyczy. Wąskie pyski gawiali są przystosowane do łapania ryb i bezkręgowców wodnych a szeroki pysk krokodyla nilowego częściej łapie zwierzęta lądowe. Istnieją również gatunki krokodyli które uzupełniają swoją mięsną dietę owocami ale nie ma ani jednego gatunku roślinożernego krokodyla.
14
Polują czając się i atakując z zaskoczenia.
Zdobycz lądowa jest napadana na brzegu zbiornika wodnego a następnie wciągana do wody i topiona. Krokodyle zabijają również swoje ofiary poprzez energetyczne i wściekłe szarpanie zdobyczy na boki. Czasem kopią w ziemi w poszukiwaniu podziemnych tuneli, które może zamieszkiwać ich potencjalny obiad.
15
Większość krokodyli żyje samotnie i zacięcie pilnuje swojego rewiru.
Mogą bronić miejsc, w których się wygrzewają, zakładają gniazda, polują i zimują. W wyjątkowych sytuacjach jak na przykład susza zdarza im się gromadzić się w większych skupiskach z powodu braku odpowiedniej ilości zbiorników wodnych.
16
Krokodyle nilowe są wyjątkowe pod względem strategii polowania.
Zarówno łapanie jak i konsumpcja zdobyczy odbywa się w większych grupach.
17
Są zmiennocieplne, muszą więc polegać na energii z otoczenia.
Te w chłodniejszym środowisku muszą często wygrzewać się na słońcu by zgromadzić energię na funkcjonowanie przez resztę dnia i noc. Krokodyle z obszarów o wysokich temperaturach z kolei mają problem z przegrzewaniem się. By temu zaradzić otwierają i rozszerzają swoje pyski by zmaksymalizować powierzchnię wymiany ciepła. Krokodyle starają się utrzymywać temperaturę ciała na poziomie od 30 do 33 °C.
18
Są doskonałymi pływakami.
Prędkość uzyskują za pomocą muskularnego ogona, którym falują z boku na bok. Podczas płynięcia, krokodyle przyciskają swoje kończyny równolegle do ciała, aby zwiększyć opływowość.
19
Krokodyle są poligamiczne.
Samce starają się kopulować z każdą napotkaną samicą. Wyjątkiem są aligatory amerykańskie u których zaobserwowano łączenie się w pary monogamiczne.
20
W zależności od gatunku krokodyle mogą składać jaja w wykopanych dziurach lub zagrzebywać je w kopcach.
Ilość składanych jaj również jest uzależniona od gatunku. Samice krokodyli składają od dziesięciu do nawet pięćdziesięciu jaj.
21
Temperatura wysiadywania jaj ma wpływ na płeć młodych.
W warunkach powyżej 32 °C na świat przychodzi więcej samców a poniżej 31 °C samic. Choć zwykle pośród wyklutych młodych są zarówno młode samce jak i samice, zdarzają się mioty jednopłciowe.
22
Na lądzie przemieszczają się mniej skutecznie niż w wodzie i mają dwa tryby chodzenia.
Mogą unosić swój tułów i przemieszczać się w taki sam sposób jak ssaki – jest to ich podstawowy sposób przemieszczania się. Mogą też przemieszczać się z tułowiem przy ziemi.
23
Choć nie są zawrotnie szybkie na lądzie, na krótkich dystansach potrafią się rozpędzić.
W trakcie krótkiego pościgu za ofiarą lub w momencie ucieczki krokodyl jest w stanie rozpędzić się nawet do 14 km/h.
24
Życie społeczne krokodyli zaczyna się już wewnątrz jaja, ponieważ młode zaczynają się ze sobą komunikować jeszcze przed wykluciem.
Młode są w stanie naśladować niektóre dźwięki docierające do jaj i odpowiadać na nie stukając w skorupkę. Podejrzewa się, ze taka dźwiękowa komunikacja pomaga młodym wykluć się jednocześnie. Wyklute młode zaczynają wydawać piski i chrząknięcia, którymi mogą nawoływać o pomoc. Na takie sygnały reagują nawet niespokrewnione z nimi osobniki.
25
Najgłośniejszymi krokodylami są aligatory.
Mogą wydawać chrząknięcia i bulgoczące odgłosy aby odstraszać intruzów. Istnieją również takie gatunki krokodyli, które nie wydają żadnych odgłosów.
26
W zależności od gatunku krokodyle mogą żyć od 35 do 75 lat.
Ich wiek można mierzyć licząc pierścienie wzrostu w ich kościach, podobnie jak słoje drewna świadczą o wieku drzewa.
27
Krew aligatorów i krokodyli zawiera peptydy o właściwościach antybiotycznych.
Mogą się one przyczynić do opracowania w przyszłości nowych leków antybakteryjnych.
