Ludzie
Ciekawostki o Janie Sebastianie Bachu
Najwybitniejszy kompozytor epoki baroku
Jan Sebastian Bach był najwybitniejszym kompozytorem epoki baroku i jednym z najważniejszych twórców muzycznych wszech czasów. Żył na przełomie XVII i XVIII wieku. Pochodził z rodziny o bogatych tradycjach muzycznych, sam te tradycje kontynuował i przekazał je swojemu licznemu potomstwu. Był cenionym kompozytorem, który pozostawił po sobie ponad tysiąc utworów. Jednak po jego śmierci zapomniano o nim na długi czas, a muzykę jego uznano za archaiczną. Choć był osobą bardzo religijną i mówiono o nim, że posiadał trudny charakter, nie kolidowało to z jego rubasznym humorem, z którego był znany. Uwielbiał zabawy i dobre wino.
1
Jan Sebastian Bach (wł. Johann Sebastian Bach) żył w latach 1685 -1750. Pochodził z rodziny o bogatych tradycjach muzycznych, sięgających XVI wieku. Do czasów narodzin Jana, w rodzinie było aż 45 muzyków, potomków Hansa Bacha. Byli oni głównie organistami kościelnymi, muzykami nadwornymi i kompozytorami.
2
Urodził się 31 marca 1685 roku w Eisenach - w centralnej części Niemiec, w Turyngii. Był synem muzyka miejskiego Johanna Ambrosiusa Bacha i Marii Elisabeth Lämmerhirt. Był ich ósmym, ostatnim dzieckiem.
Rodzina Jana Sebastiana Bacha była wyznania luterańskiego. Ród Bachów w XV wieku, prawdopodobnie na skutek prześladowań religijnych, przywędrował do Niemiec z Węgier.
3
Jan uczęszczał do szkoły łacińskiej przy kościele św. Jerzego, w której 200 lat wcześniej uczył się Marcin Luter, niemiecki reformator religijny. Jego pierwszym nauczycielem muzyki był ojciec, który uczył go gry na skrzypcach i klawesynie. Gry na organach uczył go stryj, Johann Christoph, organista. Jan Sebastian był bardzo pojętnym uczniem, szybko opanował umiejętność gry na tych instrumentach.
4
Jan Sebastian Bach został sierotą w wieku dziewięciu lat. Oboje rodzice zmarli w 1694 roku, najpierw matka, a dziewięć miesięcy później ojciec. Wychowaniem i edukacją Jana a także jego brata Johanna Jakoba zajął się najstarszy brat, Johann Christoph, organista z Ohrdruftu. Pod okiem brata Jan doskonalił umiejętność gry na organach. Zdobył też praktyczną wiedzę na temat budowy organów, gdyż przyglądał się montowaniu nowego instrumentu w kościele, w którym pracował jego brat.
5
Bach posiadał umiejętność gry na wielu instrumentach, ale przede wszystkim był organistą. Grał na skrzypcach, altówce, klawesynie, klawikordzie i być może na lutni. Jego talent muzyczny został dostrzeżony przez kantora liceum, do którego uczęszczał. Kantor przekonał starszego brata Jana, aby ten posłał go na dalszą naukę do Lüneburga.
6
Wyjazd do Lüneburga był dla piętnastoletniego Bacha wejściem w dorosłość. Uczęszczał tam do szkoły i jednocześnie pracował jako chórzysta (sopranista) w chórze dla ubogich chłopców w tamtejszym kościele św. Michała. Za śpiewanie w czasie nabożeństw otrzymywał bezpłatne mieszkanie i utrzymanie, dorabiał sobie też śpiewaniem podczas ślubów czy pogrzebów. Mutacja głosu przeszkodziła mu w śpiewaniu w chórze, został jednak skrzypkiem i altowiolistą w przykościelnej orkiestrze. Czasami grał także na klawesynie i organach. Jego talent muzyczny doceniono powierzając mu kierowanie chórem.
7
Z Lüneburga podróżował m.in. do Hamburga, by słuchać najwybitniejszych organistów niemieckich. Jeszcze w Lüneburgu był pod wielkim wpływem muzyki organowej Georga Bohma, którego chętnie słuchał. Pierwsze utwory organowe Bacha skomponowane w Lüneburgu, a także późniejsze kompozycje, zawierają wpływy tego kościelnego organisty.
8
Wyjeżdżając z Lüneburga Bach zetknął się także ze świecką muzyką koncertową, głównie francuską. Przebywając na dworze książęcym Georga Wilhelma w Celle, w rezydencji wzorowanej na pałacu wersalskim, uczestniczył w wieczorach muzycznych tam organizowanych. W rezydencji tej utrzymywano kapelę dworską, a także mały zespół operowy.
9
Po ukończeniu szkoły w 1703 roku zatrudnił się na dworze w Weimarze jako muzyk kapeli dworskiej. Kilka miesięcy później przyjął propozycję objęcia chóru i funkcji drugiego organisty w Arnstadt. Jednak gdy samowolnie przedłużył sobie pobyt w Lubece, dokąd pojechał uczyć się u najwybitniejszego organisty tamtych czasów, Dietricha Buxtehudego, wywołało to sprzeciw jego pracodawców. Bach zrezygnował wówczas z posady i opuścił Arnstadt.
10
W Arnstadt Bach pracował w chórze z trudnymi chłopcami, którym brak było dyscypliny i dobrego wychowania. Doszło nawet do tego, że został on napadnięty przez ucznia w ciemnej uliczce i musiał bronić się sztyletem.
