Ludzie

Ciekawostki o Janie Sebastianie Bachu

Znaleźliśmy 28 ciekawostek na temat Jana Sebastiana Bacha

Najwybitniejszy kompozytor epoki baroku

Jan Sebastian Bach był najwybitniejszym kompozytorem epoki baroku i jednym z najważniejszych twórców muzycznych wszech czasów. Żył na przełomie XVII i XVIII wieku. Pochodził z rodziny o bogatych tradycjach muzycznych, sam te tradycje kontynuował i przekazał je swojemu licznemu potomstwu. Był cenionym kompozytorem, który pozostawił po sobie ponad tysiąc utworów. Jednak po jego śmierci zapomniano o nim na długi czas, a muzykę jego uznano za archaiczną. Choć był osobą bardzo religijną i mówiono o nim, że posiadał trudny charakter, nie kolidowało to z jego rubasznym humorem, z którego był znany. Uwielbiał zabawy i dobre wino.
Jan Sebastian Bach
1
Jan Sebastian Bach (wł. Johann Sebastian Bach) żył w latach 1685 -1750.
Pochodził z rodziny o bogatych tradycjach muzycznych, sięgających XVI wieku. Do czasów narodzin Jana, w rodzinie było aż 45 muzyków, potomków Hansa Bacha. Byli oni głównie organistami kościelnymi, muzykami nadwornymi i kompozytorami.
2
Urodził się 31 marca 1685 roku w Eisenach - w centralnej części Niemiec, w Turyngii.
Był synem muzyka miejskiego Johanna Ambrosiusa Bacha i Marii Elisabeth Lämmerhirt. Był ich ósmym, ostatnim dzieckiem.
Rodzina Jana Sebastiana Bacha była wyznania luterańskiego. Ród Bachów w XV wieku, prawdopodobnie na skutek prześladowań religijnych, przywędrował do Niemiec z Węgier.
3
Jan uczęszczał do szkoły łacińskiej przy kościele św. Jerzego, w której 200 lat wcześniej uczył się Marcin Luter, niemiecki reformator religijny.
Jego pierwszym nauczycielem muzyki był ojciec, który uczył go gry na skrzypcach i klawesynie. Gry na organach uczył go stryj, Johann Christoph, organista. Jan Sebastian był bardzo pojętnym uczniem, szybko opanował umiejętność gry na tych instrumentach.
4
Jan Sebastian Bach został sierotą w wieku dziewięciu lat.
Oboje rodzice zmarli w 1694 roku, najpierw matka, a dziewięć miesięcy później ojciec. Wychowaniem i edukacją Jana a także jego brata Johanna Jakoba zajął się najstarszy brat, Johann Christoph, organista z Ohrdruftu. Pod okiem brata Jan doskonalił umiejętność gry na organach. Zdobył też praktyczną wiedzę na temat budowy organów, gdyż przyglądał się montowaniu nowego instrumentu w kościele, w którym pracował jego brat.
5
Bach posiadał umiejętność gry na wielu instrumentach, ale przede wszystkim był organistą.
Grał na skrzypcach, altówce, klawesynie, klawikordzie i być może na lutni. Jego talent muzyczny został dostrzeżony przez kantora liceum, do którego uczęszczał. Kantor przekonał starszego brata Jana, aby ten posłał go na dalszą naukę do Lüneburga.
6
Wyjazd do Lüneburga był dla piętnastoletniego Bacha wejściem w dorosłość.
Uczęszczał tam do szkoły i jednocześnie pracował jako chórzysta (sopranista) w chórze dla ubogich chłopców w tamtejszym kościele św. Michała. Za śpiewanie w czasie nabożeństw otrzymywał bezpłatne mieszkanie i utrzymanie, dorabiał sobie też śpiewaniem podczas ślubów czy pogrzebów. Mutacja głosu przeszkodziła mu w śpiewaniu w chórze, został jednak skrzypkiem i altowiolistą w przykościelnej orkiestrze. Czasami grał także na klawesynie i organach. Jego talent muzyczny doceniono powierzając mu kierowanie chórem.
7
Z Lüneburga podróżował m.in. do Hamburga, by słuchać najwybitniejszych organistów niemieckich.
Jeszcze w  Lüneburgu był pod wielkim wpływem muzyki organowej Georga Bohma, którego chętnie słuchał.  Pierwsze utwory organowe Bacha skomponowane w Lüneburgu, a także późniejsze kompozycje, zawierają wpływy tego kościelnego organisty.
8
Wyjeżdżając z Lüneburga Bach zetknął się także ze świecką muzyką koncertową, głównie francuską.
Przebywając na dworze książęcym Georga Wilhelma w Celle, w rezydencji wzorowanej na pałacu wersalskim, uczestniczył w wieczorach muzycznych tam organizowanych. W rezydencji tej utrzymywano kapelę dworską, a także mały zespół operowy.
9
Po ukończeniu szkoły w 1703 roku zatrudnił się na dworze w Weimarze jako muzyk kapeli dworskiej.
Kilka miesięcy później przyjął propozycję objęcia chóru i funkcji drugiego organisty w Arnstadt. Jednak gdy samowolnie przedłużył sobie pobyt w Lubece, dokąd pojechał uczyć się u najwybitniejszego organisty tamtych czasów, Dietricha Buxtehudego, wywołało to sprzeciw jego pracodawców. Bach zrezygnował wówczas z posady i opuścił Arnstadt.
10
W Arnstadt Bach pracował w chórze z trudnymi chłopcami, którym brak było dyscypliny i dobrego wychowania.
Doszło nawet do tego, że został on napadnięty przez ucznia w ciemnej uliczce i musiał bronić się sztyletem.
11
Nową posadę znalazł Bach w Mühlhausen/Thüringen, gdzie został organistą w kościele św. Błażeja.
Dzięki posiadanym kompetencjom i autorytetowi, powierzono mu tam też zaprojektowanie przebudowy organów. W Mühlhausen/Thüringen nie zabawił jednak długo, po roku opuścił to miejsce z braku odpowiednich warunków do dalszej pracy, a także z powodu korzystniejszej oferty finansowej, którą otrzymał z Weimaru. Zanim wyjechał napisał na zamówienie rady miejskiej kantatę "Gott ist mein König", która została z powodzeniem wykonana. Z tego okresu, według badaczy, pochodzą też inne wczesne dzieła Bacha, ale większość z nich zaginęła.
12
W 1707 roku Bach poślubił swoją daleką kuzynkę, Marię Barbarę, córkę organisty Johanna Michaela Bacha.
Ich małżeństwo uchodziło za szczęśliwe i zgodne. Doczekali się siedmiorga dzieci, z których czworo przeżyło do dorosłego wieku. Barbara była śpiewaczką sopranową. Zmarła niespodziewanie w 1720 roku, gdy Jan przebywał na dworze księcia Leopolda von Anhalt-Köthen w Karlsbadzie. Została pochowana na cmentarzu Köthener Alten Friedhof w Köthen (Anhalt). W 2004 roku na cześć Marii Barbary miasto ufundowało pamiątkowy obelisk, który stanął w parku miejskim.
13
W 1708 roku Bach został zatrudniony na dworze Wilhelma Ernesta w Weimarze w charakterze organisty i klawesynisty.
Warunki pracy na dworze miał bardzo dobre, został mianowany koncertmistrzem, co wiązało się z wykonywaniem w zamkowym kościele kantat, które Bach sam komponował. Okres weimarski był bardzo płodny dla kompozytora, powstało wtedy wiele dzieł organowych. Prawdopodobnie wtedy powstała Passacaglia i fuga c-moll. Ważnym źródłem inspiracji dla Bacha był chorał protestancki.
14
Bach był również znakomitym pedagogiem.
Zawsze miał jakiegoś ucznia, w jego domu pojawiali się studenci, wśród których zdarzały się takie osobistości XVIII wieku, jak Johann Friedrch Agricola - późniejszy niemiecki kompozytor, organista, pisarz muzyczny, śpiewak i pedagog.
15
W Weimarze przyszli na świat najwybitniejsi synowie Bacha: Wilhelm Friedemann i Carl Philipp Emanuel, zwany Bachem berlińskim lub hamburskim.
Bachowie opuścili Weimar, gdy kompozytor przegrał rywalizację o funkcję nadwornego kompozytora z innym wybitnym twórcą epoki baroku - Georgiem Philippem Telemannem. Na złożoną rezygnację, książę Wilhelm Ernest zareagował niestandardowo - zamknął Bacha na miesiąc w więzieniu. Po tym czasie pozwolił mu na wyjazd.
16
Kolejnym miejscem, do którego trafił Bach był dwór księcia Leopolda z Köthen.
Został tam kapelmistrzem 18-osobowej kapeli dworskiej, zatrudniającej kilku znakomitych muzyków. Władca doceniał talent kompozytora, znakomicie go wynagradzał i pozwalał mu na swobodę twórczą. A ponieważ był kalwinistą, nie zależało mu na kompozycjach sakralnych, dlatego większość powstałych w tym czasie dzieł mistrza ma charakter świecki. Powstały wówczas Koncerty brandenburskie, suity francuskie i angielskie, suity na wiolonczelę solo, sonaty i partity na skrzypce, pierwsze koncerty skrzypcowe i inne, oraz pierwszy tom dzieła Das Wohltemperierte Klavier.
17
Ustabilizowane życie w Köthen przerwała nagła śmierć żony kompozytora.
Opieka nad siedmiorgiem dzieci, wśród których najmłodsza córka miała 12 lat, obowiązki zawodowe i trudność w ich pogodzeniu zmusiła niejako Bacha do pomyślenia o znalezieniu żony, która zapewniłaby opiekę dzieciom. Kompozytor poznał wkrótce młodszą o 17 lat sopranistkę Annę Magdalenę Wilcke, córkę trębacza dworskiego, z którą wziął ślub już w 1721 roku. Małżeństwo doczekało się trzynaściorga potomków. Bach posiadał w sumie dwadzieścioro ślubnych dzieci, z których dziesięcioro nie dożyło pełnoletności. Mimo różnicy wieku między małżonkami, drugie małżeństwo Bacha było także udane i szczęśliwe.  Żona wspierała go w każdej sprawie, pomagała mu także w pracy kompozytorskiej poprzez przepisywanie nut. Jan Sebastian natomiast zachęcał żonę do śpiewania.
18
W pewnym momencie Jan Sebastian uznał, że Köthen jest dla niego miejscem nieodpowiednim, w którym jego sztuka nie miała szans na szerszy, pełen uznania odbiór.
Pragnął też prawdopodobnie powrotu do kościoła luterańskiego, od którego został oderwany przez księcia Leopolda. Nie widział też możliwości właściwego kształcenia dzieci w Köthen. Starał się o stanowisko organisty w kościele św. Jakuba w Hamburgu, jednak przegrał z rywalem, który posłużył się przekupstwem.
19
Dwa lata później (w 1723 roku) objął stanowisko organisty w kościele św. Tomasza w Lipsku.
Został kantorem w tym kościele i funkcję tę pełnił 27 lat, aż do śmierci. Artysta miał dość trudny charakter, co często było powodem trudności w porozumieniu zarówno z władzami miejskimi, jak i kościelnymi, a nierzadko też ze środowiskiem muzycznym. Całe życie posiadał też kompleks braku wykształcenia uniwersyteckiego.
20
Jan Sebastian Bach był człowiekiem niezwykle religijnym, chętnie tworzył utwory kościelne "ku większej chwale Bożej".
W Lipsku pisał muzykę dla dwóch głównych kościołów, nauczał też śpiewu w przykościelnej szkole. Zobowiązał się ponad to do skomponowania na każdy tydzień nowego utworu religijnego, co zaowocowało powstaniem wielu znakomitych utworów, z których większość zachowała się do dziś. Większość z nich zawiera fragmenty czytań biblijnych przeznaczonych na dany tydzień.
21
Kantaty Bacha wykonywane były w każdą niedzielę przez chór złożony z szesnastu alumnów - dyrygował sam autor.
Już na początku pobytu w Lipsku kompozytor zaprezentował swoje dwa wielkie dzieła: "Pasję według św. Mateusza oraz Magnificat D-dur.
22
Status kompozytora w Lipsku został podkreślony powierzeniem mu prestiżowego stanowiska dyrektora Collegium Musicum na uniwersytecie lipskim.
W 1733 roku Bach starał się o stanowisko nadwornego kompozytora Augusta III Sasa, króla Polski i elektora Saksonii. Zadedykował królowi Kyrie i Gloria, dwie pierwsze części z Mszy h-moll, a następnie kilka kantat, m.in. na koronację w Krakowie. Starania te zakończyły się powodzeniem, Bach otrzymał stanowisko kapelmistrza kapeli drezdeńskiej jako królewsko-polski i elektorsko-saski kapelmistrz dworski i kompozytora dworskiego, pozostając w Lipsku.
23
Bach cierpiał na zaćmę, która w 1749 roku spowodowała całkowitą ślepotę.
Jan Sebastian poddał się operacji, po której wdała się infekcja. W ciągu kilku miesięcy stan zdrowia kompozytora bardzo się pogorszył, nastąpił wylew krwi do mózgu, a w konsekwencji śmierć. 
Jan Sebastian bach został pochowany w prezbiterium kościoła św. Tomasza.
24
Po śmierci Bach został zapomniany.
Nie wiadomo było nawet, gdzie został pochowany. Dopiero podczas likwidacji cmentarza w 1894 roku postanowiono odszukać miejsce jego pochówku. Odnalezione szczątki złożono w krypcie kościoła św. Jana. Po II wojnie światowej kościół uległ zniszczeniu, a prochy Bacha wróciły do kościoła św. Tomasza. Znajdują się tam do dziś. W 1908 roku obok kościoła ustawiono pomnik kompozytora.
25
Po odnalezieniu szczątków Jana Sebastiana, poddano je badaniom i pomiarom anatomicznym.
Badania wykazały, że Bach był człowiekiem niewysokim, mierzył 168 cm. W 2008 roku szkocka uczona Caroline Wilkinson na podstawie czaszki artysty dokonała przy pomocy technik komputerowych rekonstrukcji jego twarzy.
26
Pięciu synów Jana Sebastiana zostało znanymi muzykami.
Muzykowaniem zajmowały się też córki Bacha, choć w XVIII wieku kobietom trudno było zajmować się profesjonalnie muzyką. Dzięki dzieciom wiele dzieł Bacha zachowało się, ale tylko najstarszy syn szanował dorobek ojca i dbał o jego przechowanie. Pozostali synowie często określali muzykę ojca "starą peruką".
27
Jan Sebastian Bach jest autorem ponad tysiąca znanych utworów.
Bach w swojej twórczości sięgał po wszystkie współczesne sobie gatunki muzyczne, z wyjątkiem opery. Był mistrzem muzyki polfonicznej, doprowadził do doskonałości barokową formę fugi. W sposób mistrzowski posługiwał się kontrapunktem. Po śmierci jego nazwisko przyćmiła kariera syna, Carla Philippa Emanuela. Bach został ponownie odkryty przez Feliksa Mendelssohna-Bartholdy'ego, który w 1829 roku zaprezentował wykonanie Pasji według św. Mateusza w Berlinie.
28
Muzyka Jana Sebastiana Bacha trafiła do przestrzeni kosmicznej.
W 1977 roku trzy utwory Bacha nagrane na pozłacanym dysku Voyager Golden Record, umieszczonym na dwóch sondach programu Voyager wystrzelono w kosmos.
Lubisz ciekawostki?

Najnowsze tematy

11 ciekawostek o chlebie
11 ciekawostek o chlebie
Symbol wspólnoty
Chleb - symbol żywności, która od tysięcy lat odgrywa kluczową rolę w życiu człowieka. Od starożytnych cywilizacji po współczesność, chleb był stałym ...
16 ciekawostek o marihuanie
16 ciekawostek o marihuanie
Kontrowersyjna używka
Marihuanę, zwyczajowo nazywaną również konopiami indyjskimi, od dawna otacza aura kontrowersji i fascynacji. Jest to roślina, której historia sięga ty ...
14 ciekawostek o Salem
14 ciekawostek o Salem
Amerykańska stolica grozy
Salem, nazywane "Miastem Czarownic", budzi skojarzenia z tajemnicą, historią i niezwykłymi wydarzeniami. Położone na wschodnim wybrzeżu, w stanie Mass ...
19 ciekawostek o Kirunie
19 ciekawostek o Kirunie
Szwedzkie miasto z lokalną anomalią magnetyczną
Kiruna, miasto zakorzenione w sercu Laponii, stanowi nie tylko ośrodek górniczy, lecz także fascynujące centrum kultury, historii i natury arktycznej. ...
16 ciekawostek o Bali
16 ciekawostek o Bali
Wyjątkowe miejsce na ziemi
Bali to wyspa w archipelagu Indonezji, jedna z najbardziej popularnych wysp w regionie Azji Południowo-Wschodniej. Słynie z bogatej kultury i tradycji ...
9 ciekawostek o żółwiu Jonathanie
9 ciekawostek o żółwiu Jonathanie
Najstarsze znane żyjące zwierzę lądowe
Żółw Jonathan to wyjątkowa postać w krainie zwierzęcych legend. Jego imponujący wiek i niezwykła historia życia uczyniły go jednym z najbardziej znany ...
19 ciekawostek o Aleksandrze Wielkim
19 ciekawostek o Aleksandrze Wielkim
Strategiczny geniusz, którego rządy rozpoczęły epokę hellenistyczną
Aleksander Macedoński, znany także jako Aleksander Wielki, jest jedną z najbardziej fascynujących postaci w historii starożytnej. Uważany za militarne ...
17 ciekawostek o Auguste Rodinie
17 ciekawostek o Auguste Rodinie
Francuski Michał Anioł
Auguste Rodin, jeden z najwybitniejszych rzeźbiarzy XIX wieku, pozostaje jedną z najbardziej wpływowych postaci w historii sztuki. Jego prace, odznacz ...

Podobne tematy