Znaleźliśmy 20 ciekawostek na temat Konstantyna Wielkiego
Pierwszy cesarz, który przeszedł na chrześcijaństwo
Konstantyn I znany również jako Konstantyn Wielki był cesarzem rzymskim panującym od 306 do 337 roku. Był autorem licznych reform społecznych, ekonomicznych i politycznych w imperium, które za jego rządów przeżywało okres świetności. Jako pierwszy cesarz przyjął chrześcijaństwo i zakończył prześladowania chrześcijan prowadzone przez swojego poprzednika, Dioklecjana. Wydał edykt mediolański proklamujący swobodę wyznawania tej religii. Jest świętym Kościoła prawosławnego.
1
Konstantyn I Wielki urodził się około 272 w Naissus, części prowincji Dardania w Mezji, rzymskiej prowincji na Środkowych Bałkanach (obecnie Nisz, miasto w Serbii).
Był synem Flawiusza Konstancjusza Chlorusa, oficera armii rzymskiej, który był jednym z czterech cesarzy Tetrarchii. Jego matka, Helena była Greczynką o niskiej pozycji społecznej, pochodzącą z Helenopolis. Nie jest pewne, czy była ona legalnie poślubioną małżonką Konstancjusza, czy tylko jego konkubiną. W 288 lub 289 roku Konstancjusz opuścił Helenę, by poślubić pasierbicę cesarza Maksymiana, Teodorę.
2
Konstantyn, jako przyszły kandydat na cesarza ( w Tetrarchii istniało nieformalne dziedziczenie przywilejów) przebywał na dworze Dioklecjana, gdzie otrzymał należytą edukację.
Uczył się literatury łacińskiej, filozofii i greki. Przebywał w różnorodnym kulturowo środowisku Nikomedii ( wschodnia, najstarsza stolica Cesarstwa Rzymskiego, obecnie miasto na terenie Turcji), gdzie spotykał się z intelektualistami zarówno pogańskimi, jak i chrześcijańskimi. Być może uczęszczał na wykłady Laktancjusza, chrześcijańskiego badacza łaciny. Dioklecjan nie darzył pełnym zaufaniem Konstancjusza, Konstantyn na jego dworze traktowany był jak zakładnik - dzięki temu Konstancjusz był posłuszny Dioklecjanowi.
3
Konstantyn był bardzo lojalnym członkiem dworu.
Walczył po stronie Dioklecjana i Galeriusza w Azji i służył w różnych trybunatach; prowadził kampanię przeciwko barbarzyńcom na Dunaju w 296 r. i walczył z Persami pod rządami Dioklecjana w Syrii w 297 r., a także pod Galeriuszem w Mezopotamii. Pod koniec roku 305 został trybunem pierwszej klasy - tribunus ordinis primi.
4
Gdy Konstantyn powrócił wiosną 303 r. z frontu wschodniego do Nikomedii, stał się świadkiem początków "wielkich prześladowań" Dioklecjana, najcięższych prześladowań chrześcijan w historii Rzymu.
Dioklecjan nakazał zniszczenie nowego kościoła w Nikomedii, zniszczenie jego pism i konfiskatę dóbr. W następnych miesiącach zniszczono pozostałe kościoły, a kapłanów uwięziono. Jest mało prawdopodobne aby Konstantyn odegrał jakąkolwiek rolę w tych prześladowaniach. W swoich późniejszych pismach starał przedstawiać się jako przeciwnika "krwawych edyktów" Dioklecjana przeciwko "wyznawcom Bożym". Nic jednak nie wskazuje na to, by się im skutecznie przeciwstawiał.
5
W 305 r. Dioklecjan zrezygnował z bycia cesarzem (uczynił to też drugi z augustów, Maksymian), nowymi augustami zostali Konstancjusz Chlorus, na Zachodzie i Galeriusz, na Wschodzie.
Po śmierci Konstancjusza Chlorusa w 306 r., jego legiony ogłosiły Konstantyna augustem. Konstantyn natychmiast poinformował o tym fakcie Galeriusza, który powierzył mu we władanie Galię, Brytanię i Hiszpanię ale przyznał mu jedynie tytuł cezara, a nie augusta.
6
W 307 r. Konstantyn pojął za żonę córkę Maksymiana, Faustę.
W 313 r. Konstantyn został jedynym władcą zachodu (w sumie cesarzy było wówczas dwóch).
7
W tym samym roku, podczas spotkania w Mediolanie, Konstantyn wydał edykt mediolański dający swobodę wyznania chrześcijanom.
Zlikwidowało to kary za wyznawanie chrześcijaństwa i doprowadziło do zwrotu skonfiskowanego mienia kościelnego. Edykt chronił przed prześladowaniem wszystkie religie, nie tylko chrześcijaństwo, pozwalając każdemu oddawać cześć dowolnemu bóstwu. Dekretem z 7 marca 321 r. cesarz Konstantyn I Wielki wprowadził niedzielę jako oficjalne święto Sol Invictus - dies Solis. Po zwycięstwie w wojnach domowych przeciwko cesarzom Maksencjuszowi i Licyniuszowi, został jedynym władcą Cesarstwa Rzymskiego.
8
W 325 roku podjął decyzję o ustanowieniu stolicy w mieście Bizancjum, które przemianował na Konstantynopol - miasto Konstantyna (obecnie Stambuł).
Ceremonia inauguracyjna w nowej stolicy odbyła się w roku 330. Miasto stało się później stolicą imperium na ponad tysiąc lat. Późniejsze Cesarstwo Wschodniorzymskie nazwane zostało przez współczesnych historyków Cesarstwem Bizantyjskim.
9
Konstantyn I uchwalił liczne reformy mające na celu wzmocnienie imperium.
Zrestrukturyzował rząd, rozdzielając władze cywilne i wojskowe. Aby zwalczyć inflację, wprowadził nową złotą monetę - solidus, która przez ponad tysiąc lat stała się standardem dla biznatyjskich i europejskich walut.
10
Zreorganizował rzymską armię.
Zreorganizowana armia składała się z jednostek mobilnych (comitatenses) i oddziałów garnizonowych (limitanei) zdolnych do odpierania wewnętrznych zagrożeń i najazdów barbarzyńców.
11
Konstantyn zmarł z przyczyn naturalnych 22 maja 337 roku, w cesarskiej willi w Ancyronie, w pobliżu Nikomedii.
Na kilka dni przed śmiercią Konstantyn I przyjął chrzest z rąk ariańskiego biskupa Euzebiusza z Nikomedii, choć planował chrzest w wodach Jordanu, tak jak Jezus. Konstantyn miał ponad 40 lat, kiedy w końcu ogłosił się chrześcijaninem, dając jasno do zrozumienia, że swoje sukcesy zawdzięcza jedynie opiece chrześcijańskiego Boga. Wspierał Kościół finansowo, budował bazyliki, udzielał duchownym przywilejów (m.in. zwolnienie z niektórych podatków), awansował chrześcijan na wysokie urzędy, zwracał skonfiskowane w czasie prześladowań mienie. Do jego najsłynniejszych projektów budowlanych należą: Bazylika Grobu Świętego i Stara Bazylika Świętego Piotra. Konstantyn dołożył wszelkich starań, aby wznieść ją na szczycie miejsca spoczynku św. Piotra, a całkowity czas budowy trwał ponad 30 lat.
12
Ciało cesarza zostało umieszczone w złotej trumnie, którą przybrano cesarską purpurą, przewiezione do Konstantynopola i umieszczone w cesarskim pałacu.
Kontrolę nad uroczystościami pogrzebowymi przejął syn Konstantyna, Konstancjusz, który przybył z Antiochii. Trumnę zmarłego ojca nakazał przenieść do niedawno ukończonego mauzoleum, gdzie ceremonię pogrzebową kontynuowali duchowni chrześcijańscy. Mimo wszystko ceremonia pogrzebowa nie miała charakteru stricte chrześcijańskiego, miała charakter mieszany, z widocznymi wpływami pogańskimi spotykanymi na pogrzebach wcześniejszych cesarzy rzymskich.
13
Sukcesję po zmarłym Konstantynie przejęli jego trzej synowie: Konstantyn II, Konstancjusz i Konstanas.
Pretendentów do sukcesji było więcej, ale zostali oni wymordowani. Po zniknięciu pozostałych kandydatów do władzy, armia przysięgła wierność synom Konstantyna, którzy we wrześniu 337 r. na spotkaniu w Panonii podzielili między siebie imperium i przyjęli tytuły augustów.
14
Konstantyn I Wielki był inicjatorem nie tylko budowli o charakterze religijnym.
Zbudował Łuk Triumfalny w 315 r. aby uczcić swoje zwycięstwo w bitwie pod mostem Mulwijskim, który był ozdobiony wizerunkami bogini Wiktorii, a podczas jego poświęcenia złożono ofiary pogańskim bogom, w tym Apollinowi, Dianie i Herkulesowi. Na Łuku nie ma żadnych symboli chrześcijańskich, gdyż został on zamówiony przez Senat.
15
Cesarz Konstantyn zwołał sobór nicejski I - zgromadzenie biskupów chrześcijańskich Cesarstwa Rzymskiego w Nicei w Bitynii (historyczna kraina znajdująca się w Azji Mniejszej, nad Morzem Czarnym, na terenie dzisiejszej Turcji), trwające od 19 do 25 lipca 325 roku.
Zgromadzenie to zostało uznane na soborze efeskim w 431 roku za pierwszy sobór powszechny. Jego decyzje wywarły olbrzymi wpływ na rozwój religii, kultury i nauki europejskiej, a także oddziaływały na wydarzenia polityczne. W wydarzeniu wzięło udział około 250 biskupów reprezentujących różne stanowiska teologiczne i filozoficzne. Uczestnicy obradowali w obecności cesarza, który włączał się do dyskusji i wspierał kompromisowe propozycje.
16
Podczas obrad soboru sformułowano wyznanie wiary, w którym rozwinięto i sprecyzowano naukę o Bogu Ojcu i Synu Bożym, o tym, że Jezus Chrystus w swej naturze boskiej jest współistotny Ojcu.
Oznaczało to wyjście poza Biblię i sformułowanie podstaw nauki chrześcijańskiej za pomocą słownictwa i twierdzeń zaczerpniętych z nauki greckiej, co stało się jedną z trwałych podstaw cywilizacji europejskiej. W 381 roku na soborze w Konstantynopolu przyjęto kompromis polegający na korekcie nicejskiego wyznania wiary - odrzucono sformułowanie o Bogu w jednej hipostazie (Osobie), zastępując je sformułowaniem o Bogu w trzech hipostazach.
17
Cesarz Konstantyn ustanowił doroczne święto państwowe - Wielkanoc.
Sobór nicejski wprowadził jednolitą dla całego Cesarstwa Rzymskiego datę obchodów uroczystości upamiętniającej zmartwychwstanie Chrystusa, na pierwszą niedzielę po pierwszej wiosennej pełni Księżyca.
18
Konstantyn Wielki ustanowił też kilka nowych praw dotyczących Żydów.
Zabroniono Żydom prześladowania innych Żydów, którzy przeszli na chrześcijaństwo. Zabroniono im posiadania chrześcijańskich niewolników lub ich obrzezania. Żydowskiemu duchowieństwu przyznano takie same przywileje (zwolnienia z niektórych podatków), jak duchownym chrześcijańskim.
19
Konstantyn Wielki jest świętym Kościoła prawosławnego.
Cerkiew prawosławna nazywa go równym Apostołom. Jego święto obchodzi 21 maja.
20
Matka Konstantyna Wielkiego - Helena, jest świętą Kościoła katolickiego.
Prawdopodobnie pod wpływem syna przyjęła chrzest i podjęła działalność, której owocem były liczne ufundowane przez nią bazyliki, m.in. Bazylika Narodzenia Pańskiego w Betlejem, Bazylika Grobu Świętego w Jerozolimie, Bazylika Wniebowstąpienia Pańskiego na Górze Oliwnej. Odbyła pielgrzymkę do Palestyny i innych wschodnich prowincji, zasłynęła z hojności dla ubogich. Wpłynęła na syna, aby wydał osobne ustawy, gwarantujące ze strony państwa opiekę nad wdowami, sierotami, porzuconymi dziećmi, jeńcami i niewolnikami. Tradycja przypisuje jej odnalezienie relikwii Krzyża Pańskiego.
