18 ciekawostek o Manhattanie
Manhattan to miejsce, w którym narodził się Nowy Jork. I choć jest to jego najmniejsza dzielnica, to pełni ona funkcję gospodarczego i i administracyj ...
Kolorado to jeden z większych amerykańskich stanów, którego granice wyznacza długość i szerokość geograficzna. Stan ten słynie z urozmaiconego krajobrazu gór, lasów, wyżyn, kanionów, rzek i terenów pustynnych.
Jest jednym z najbardziej wykształconych, rozwiniętych i najbogatszych stanów USA.
Obejmuje większość południowych Gór Skalistych, północno-wschodnią część Płaskowyżu Kolorado i zachodnią część Wielkich Równin.
Jest jednym z trzech stanów, obok Wyoming i Utah, którego granice wyznaczają wyłącznie proste linie graniczne bez elementów naturalnych.
W 1861 roku Kongres Stanów Zjednoczonych określił granice terytorium Kolorado wyłącznie liniami szerokości i długości geograficznej. Granice tego stanu są obecnie oficjalnie określone przez 697 znaków granicznych połączonych prostymi liniami granicznymi.
Miejsce to, to pomnik Four Corners, czworokąt, gdzie spotykają się: Arizona, Kolorado, Nowy Meksyk i Utah. Jest to jedyny punkt w Stanach Zjednoczonych, wspólny dla czterech stanów, nazwany regionem Four Corners.
Four Corners wyznacza również granicę między dwoma pół-autonomicznymi rządami rdzennych Amerykanów: narodem Navajo, który utrzymuje pomnik jako atrakcje turystyczną, oraz rezerwatem plemienia Ute Mountain Ute.
Na północy z Wyoming i Nebraską, na wschodzie z Kansas, na południu z Oklahomą i Nowym Meksykiem, a na zachodzie z Utah.
Jest jedynym stanem, którego cała powierzchnia leży powyżej 1000 m n.p.m. Trzy czwarte jego powierzchni stanowią tereny wyżynne i górzyste (powyżej 1500-2000 m n.p.m.) - jest to zachodnia część stanu obejmująca Góry Skaliste i Wyżynę Kolorado. Wschodnia część stanu jest płaska.
Średnia wysokość Kolorado to 2000 m n.p.m.
Jest to też najwyższy szczyt całych Gór Skalistych. Leży w hrabstwie Lake, na terenie obszaru chronionego San Isabel National Forest. Szczyt został nazwany na cześć Samuela Elberta, gubernatora Terytorium Kolorado (historyczna jednostka administracyjna USA) w latach 1873-1874.
W Górach Skalistych Kolorado znajdują się 54 szczyty o wysokości 4300 m n.p.m. (14 000 stóp) lub wyższe, znane w żargonie alpinistycznym zachodnich Stanów Zjednoczonych jako "czternastki".
Najniższe wzniesienie stanu wynosi 1011 m n.p.m. i znajduje się na wschodniej granicy hrabstwa Yuma, gdzie rzeka Arikaree wpływa do stanu Kansas.
Większość śniegu topi się do połowy sierpnia, z wyjątkiem kilku małych lodowców.
Równiny Kolorado to głównie prerie, ale obejmują też lasy liściaste, wzgórza i kaniony. Na wschodzie stanu znajdują się obecnie głównie pola uprawne i pastwiska, a także małe wioski i miasteczka rolnicze.
Typowymi uprawami są tam kukurydza, pszenica, soja i owies.
Jest to tzw. Front Range - korytarz miejski obejmujący osiemnaście hrabstw. Znajdują się tam takie miasta jak Denver, Boulder , Fort Collins , Loveland, Castle Rock, Colorado Springs, Pueblo, Greeley oraz inne miasteczka i gminy pomiędzy nimi.
Miasto położone na równinie u podnóża Gór Skalistych nad rzeką Platte Południową, stanowi jednocześnie hrabstwo Denver. Jest to największe miasto stanu Kolorado i dziewiętnasta co do wielkości aglomeracja USA.
W latach 2021-2022 Denver uznane było za 14. najlepsze miejsce do życia w Stanach. Z racji, że położone jest na wysokości 1609 m n.p.m., określane jest mianem "Miasta na Wysokości Mili"
Założone w 1858 roku Denver było wielkim centrum górnictwa złota i srebra. W drugiej połowie XIX wieku powstało tam Muzeum Sztuki z kolekcją sztuki Indian. Swoją siedzibę w Denver ma też University of Denver, prywatny uniwersytet, który założony został w 1864 roku jako Colorado Seminary.
Znajduje się on na granicy stanów Kolorado, Arizona, Wyoming i Utah, w pobliżu ujścia rzeki Yampa do Green River. Pomnik został ustanowiony decyzją prezydenta Woodrowa Wilsona w 1915 roku, na obszarze 0,32 km2. Obecnie zajmuje powierzchnię 853,26 km2.
Na terenie pomnika znajduje się tysiące kości należących do 10 gatunków dinozaurów. Pierwszy skamieniały szkielet apatozaura (Apatosaurus) został odkryty na tym terenie w 1909 roku przez paleontologa Earla Douglassa.
W parku znajdują się też liczne petroglify i piktogramy naskalne żyjących na tym terenie Indian.
Zarejestrowano ją 20 lipca 2019 roku na zaporze Johna Martina na rzece Arkansas w południowo-wschodnim Kolorado.
Najniższa natomiast wynosiła -51,7 ° C - 1 lutego 1985 roku w Maybell.
Mimo górzystego ukształtowania trzęsienia ziemi nie są częstymi zjawiskami, a jeśli się zdarzają, to o niewielkiej sile.
Od 1973 roku odnotowano tam 525 trzęsień ziemi, z których większość miała siłę od 2 do 3,5 w skali Richtera. Trzęsienie o sile 5,7 zostało zarejestrowane w 1973 roku.
Najbardziej zaludnionym jest hrabstwo El Paso, siedziba miasta Colorado Springs. Drugim najbardziej zaludnionym jest miasto i hrabstwo Denver.
Pięć z 64 hrabstw ma ponad 500 000 mieszkańców, a 12 mniej niż 5000.
Kolorado posiada duży odsetek obywateli latynowskich, głównie meksykańsko-amerykańskich. Mówiony angielski w tym stanie ma wiele hiszpańskich idiomów.
Drugim najczęściej używanym językiem jest hiszpański. Jednym z języków rdzennych Amerykanów nadal używanym na terenie stanu jest Colorado River Numic, znany jako dialekt Ute.
Duże znaczenie ma tu przywiązywanie wagi do aktywności na świeżym powietrzu.
Cieszą się także najdłuższą ze wszystkich stanów długością życia wynoszącą 80,21 lat.
Jako środek leczniczy marihuana została tam zalegalizowana w 2000 roku, w 2012 natomiast do celów przemysłowych i rekreacyjnych.
W 2016 roku przemysł marihuany w Kolorado wygenerował dochody z podatków, opłat i licencji w wysokości 194 mln dolarów z legalnej sprzedaży marihuany.
Pierwsze sklepy z rekreacyjną marihuaną w Kolorado otwarto 1 stycznia 2014 roku.
Kolorado stało się 38 stanem USA 1 sierpnia 1876 roku. Tego dnia prezydent USA, Ulysses S. Grant podpisał Proklamację 230 dopuszczającą Kolorado do Unii jako 38. stan. Wydarzyło się to sto lat po podpisaniu Deklaracji Niepodległości przez ojców założycieli i stąd nazwa Stan Stulecia.
Dewizą stanu jest "Nic bez opatrzności Boskiej" (Nil sine numine).
Wyprzedzają go: Alaska, Teksas, Kalifornia, Montana, Nowy Meksyk, Arizona i Newada. Zajmuje 21. pozycję w kraju pod względem zaludnienia.
Stanowisko archeologiczne Lindenmeier w hrabstwie Larimer zawiera artefakty należące do pierwszych Indian, pochodzące z około 8720 roku p.n.e.
Obecnie Indianie na terenie Kolorado mieszkają w dwóch rezerwatach:
Wraz z zakupem Luizjany od Francji w 1803 roku, Stany Zjednoczone nabyły roszczenia terytorialne do wschodnich Gór Skalistych. Po wojnie amerykańsko-meksykańskiej w 1848 roku, południowa i zachodnia część obecnego Kolorado stała się częścią terytorium USA.
W 1876 roku Kolorado ogłoszono 38. stanem Stanów Zjednoczonych.
Znana jest ona jako Trail Ridge Road i jest trzecią co do wysokości (3713 m n.p.m.) utwardzoną autostradą w Stanach Zjednoczonych.
Jest to Leadville, siedziba administracyjna hrabstwa Lake. Miasto leży na wysokości 3096 m n.p.m. i otoczone jest przez dwa z najwyższych szczytów w stanie, tzw. "czternastki".
Jest to dawne miasto górnictwa srebra, posiadające wiele historycznych budowli i miejsc z epoki górniczej. Pod koniec XIX wieku Leadville było drugim po Denver najbardziej zaludnionym miastem w Kolorado.
Zorganizowano je po wojnie secesyjnej w mieście Deer Trail w roku 1869.
Nosi ona nazwę Colfax Avenue i jest główną ulicą biegnąca ze wschodu na zachód przez obszar metropolitalny Denver. Ma nieco ponad 50 mil długości i zwana jest "najdłuższą nieprzerwaną ulicą handlową Ameryki". Nazwano ją na cześć XIX-wiecznego polityka Schuylera Colfaxa.
Począwszy od 1999 roku w mieście Fruita w Kolorado, w trzeci weekend maja, odbywa się doroczny „Mike Headless Chicken Day”.
Święto to powstało dla uczczenia kurczaka Mike'a (kogut z rasy Wyandotte), który po ucięciu głowy żył jeszcze 18 miesięcy. W 1945 roku farmer Lloyd Olsen z miasteczka Fruita zamierzał przyrządzić na kolację kurczaka. Odciął mu głowę w taki sposób, że większość pnia mózgu została w górnej części kręgosłupa, ocalało też jedno ucho.
