Ludzie

Ciekawostki o Robercie Oppenheimerze

Znaleźliśmy 31 ciekawostek na temat Roberta Oppenheimera

Ojciec bomby atomowej

Był wybitnym naukowcem, który całe życie poświęcił fizyce teoretycznej. Nazywany jest "ojcem bomby atomowej", choć był jedną z wielu osób pracujących przy Projekcie Manhattan.

Niesłusznie oskarżony o szpiegostwo na rzecz Związku Radzieckiego, został zrehabilitowany przez prezydenta Kennedy'ego, ale długie lata żył z piętnem osoby skompromitowanej.

Lobbował na rzecz międzynarodowej kontroli w celu zapobieżenia rozprzestrzenianiu broni jądrowej i wyścigowi zbrojeń jądrowych ze Związkiem Radzieckim.

Dopiero w 2022 rząd USA formalnie uznał i potwierdził lojalność naukowca.

Robert Oppenheimer
1
J. Robert Oppenheimer był amerykańskim fizykiem teoretycznym.

Żył w latach 1904-1967.

2
Pochodził z rodziny amerykańskich Żydów.

Urodził się 22 kwietnia 1904 roku w Nowym Jorku. Jego ojcem był Julius Seligmann Oppenheimer, bogaty importer tekstyliów, który przybył do Stanów Zjednoczonych jako nastolatek w 1888 roku z Niemiec. Nie posiadał pieniędzy, wykształcenia i znajomości języka angielskiego. Zatrudnił się w firmie tekstylnej i po dziesięciu latach pracy został jej dyrektorem. Matka Roberta, Ellie Friedman, której rodzina także pochodziła z Niemiec, ale osiadła w Nowym Jorku już w latach 40. XIX wieku, była malarką.

3
Rodzina Oppenheimera była zamożna.

 Oppenheimerowie mieszkali na Manhattanie, w dzielnicy znanej z luksusowych rezydencji i kamienic. Posiadali imponującą kolekcję sztuki, która obejmowała między innymi dzieła Pabla Picassa, Edouarda Vuillarda i Vincenta van Gogha (co najmniej trzy oryginalne obrazy).

4
Robert miał młodszego o osiem lat brata Franka.

Frank również był fizykiem - fizykiem cząstek elementarnych, a także profesorem fizyki na Uniwersytecie Kolorado i założycielem muzeum nauki, technologii i sztuki Exploratorium w San Francisco.

Frank w dzieciństwie studiował malarstwo. Uczył się także gry na flecie pod okiem znanego w całym kraju nauczyciela George'a Barrery. Osiągnął taki poziom kompetencji w tym instrumencie, że rozważał nawet karierę flecisty. Poszedł jednak za radą starszego brata Roberta i rozpoczął studnia na wydziale fizyki.

5
Robert Oppenheimer był wszechstronnie uzdolniony i ponadprzeciętnie inteligentny.

Wykazywał zdolności zarówno w kierunku nauk ścisłych, jak i artystycznych. Interesował się także literaturą angielską i francuską, ale też mineralogią. Od czasu, gdy w wieku pięciu lat otrzymał od dziadka z Niemiec kolekcję minerałów, rozpoczął ich kolekcjonowanie. Szczególnie interesowały go złoża uranu.

Uczęszczał do Ethical Culture School - Szkoły Towarzystwa Kultury Etycznej. Szkoła została założona przez Felixa Adlera (profesor etyki politycznej i społecznej) w celu promowania formy szkolenia etycznego opartego na ruchu Kultury Etycznej, którego mottem było "Czyn przed wyznaniem wiary".

6
W ostatnim roku w szkole zainteresował się chemią.

Był tak zdolnym uczniem, że trzecią i czwarta klasę ukończył w ciągu jednego roku, a klasę ósmą w ciągu pół roku. Zainteresowanie chemią skłoniło go do rozpoczęcia nauki w Harvard College. Studia te rozpoczął w wieku 18 lat (rok po ukończeniu nauki w Ethical Culture School), gdyż podczas rodzinnych wakacji w Europie doznał zapalenia jelita grubego. W Europie Robert zajmował się między innymi poszukiwaniem minerałów w Jachymowie w Czechach, gdzie znajdowała się największa na kontynencie kopalnia uranu.

Rekonwalescencja Oppenheimera odbywała się w Nowym Meksyku, gdzie zakochał się w jeździe konnej i południowo-zachodnich Stanach Zjednoczonych.

7
Został przyjęty do honorowego towarzystwa licencjackiego Phi Beta Kappa ( ΦΒΚ ).

Aby zrekompensować sobie rok opóźnienia w rozpoczęciu studiów, uczęszczał na sześć kursów w każdym semestrze (od studentów nauk ścisłych na Harvardzie wymagano też studiowania historii, literatury, filozofii lub matematyki).

Efekty jego starań doceniono przyjmując go do  Phi Beta Kappa, najstarszego akademickiego stowarzyszenia honorowego, najbardziej prestiżowego ( ze względu na długą historię i selektywność akademicką) w Stanach Zjednoczonych.

Studia ukończył z wyróżnieniem w ciągu trzech lat.

8
Uczęszczał na kurs termodynamiki prowadzony przez profesora Percy'ego Bridgmana.

Zainteresował się wówczas fizyką eksperymentalną. Ponieważ wówczas w Stanach Zjednoczonych nie było światowej klasy ośrodków fizyki eksperymentalnej, kontynuację studiów zaproponowano mu w Cambridge, w  Cavendish Laboratory Ernesta Rutherforda na wydziale fizyki.

Na europejskich uniwersytetach wówczas wykładali najwybitniejsi fizycy tamtych czasów: Max Planck, Max von Laue, Albert Einstein.

 

9
Brak mu było umiejętności laboratoryjnych.

Nie czuł się najlepiej w laboratorium. Planowanie i przeprowadzanie eksperymentów zajmowało mu bardzo dużo czasu, pracował nawet w nocy, a i tak miał wiele zaległości. Stwierdził wówczas, że bliższa będzie mu fizyka teoretyczna, niż eksperymentalna. Dodatkowo jeszcze skonfliktowany był ze swoim nauczycielem Patrickiem Blackettem, który był od niego niewiele starszy.

Kiedyś Oppenheimer zostawił na biurku Blecketta jabłko oblane szkodliwymi chemikaliami. Władze uczelni poinformowały o tym fakcie rodziców Oppenheimera, grożąc wyciągnięciem konsekwencji w postaci okresu próbnego. Rodzice jednak, wykorzystując własne koneksje, zapobiegli temu.

10
Oppenheimer był na skraju załamania nerwowego.

Praca w laboratorium obarczona była ogromnym stresem. Oppenheimer uzależnił się wtedy od papierosów, które palił w ogromnych ilościach, odpalając jednego od drugiego. Był wysokim szczupłym mężczyzną, który często zaniedbywał jedzenie, a przyjaciele zwracali mu uwagę na jego destrukcyjne skłonności.

Oppenheimer zdecydował się na wizytę u psychiatry, który zdiagnozował u niego początki schizofrenii. Naukowiec odrzucił tę diagnozę, zwłaszcza, że w tamtych czasach schizofrenię leczyło się tylko w zamkniętych placówkach. Postanowił odpocząć, wyjeżdżając na urlop do Paryża.

Dowiedz się więcej ...
11
Nazywał siebie najsamotniejszym człowiekiem na świecie.

Już jako dziecko miał problemy z kontaktem z rówieśnikami. Dzieci uważały go za aroganckiego milczka, który wiecznie siedział z nosem w książkach. Stronił od ludzi, najlepiej czuł się w kontakcie z nauką.

Przez całe życie zmagał się z depresją, a swojemu bratu powiedział kiedyś: "Potrzebuję fizyki bardziej niż przyjaciół".

12
Postanowił poświęcić się fizyce teoretycznej.

Gdy podczas jednej z konferencji uniwersyteckich Ernest Rutherford przedstawił go duńskiemu nobliście Nielsowi Bohrowi, był zachwycony, a rozmowa z nim przywróciła mu wiarę we własne możliwości i umiejętności.

Zdecydował o wyjeździe do światowego centrum fizyki teoretycznej - Uniwersytetu w Getyndze, gdzie naukę kontynuował pod kierunkiem jednego z twórców mechaniki kwantowej, Maxa Borna. Na uniwersytecie poznał też wiele innych wybitnych osobistości, m.in. Wernera Heisenberga, Enrico Fermi, Edwarda Tellera, Pascuala Jordana, Wolfganga Pauliego, Paula Diraca.

13
Oppenheimer dominował we wszystkich dyskusjach naukowych.

Był tak entuzjastyczny, że czasami przejmował seminarium, co nie podobało się innym jego uczestnikom. Zagrozili bojkotem zajęć, jeśli nie uciszy się Oppenheimera.

Max Born położył na swoim biurku petycję podpisaną przez niezadowolonych studentów, z nadzieją, że Oppenheimer ją przeczyta. I tak się stało.

14
Mając dwadzieścia dwa lata obronił doktorat.

Prowadzącym egzamin był niemiecki fizyk, noblista James Franck, który podobno stwierdził na zakończenie: "Cieszę się, że to już koniec. Oppenheimer już miał mnie przepytać".

15
Zdecydował o powrocie do Stanów Zjednoczonych.

W Europie napisał 16 prac na temat mechaniki kwantowej, a wraz z Bornem opublikował artykuł na temat przybliżenia Borna-Oppenheimera. Po powrocie do Stanów chciał zająć się propagowaniem kwantów na amerykańskich uczelniach. Przyjął stanowisko profesora nadzwyczajnego na Uniwersytecie Kalifornijskim w Berkeley.

Zanim rozpoczął pracę na uczelni, zdiagnozowano u niego łagodną postać gruźlicy. Aby się wyleczyć, na kilka tygodni wyjechał ze swoim bratem Frankiem na ranczo w Nowym Meksyku, które wydzierżawił, a ostatecznie kupił. Nazwał je "Perro Caliente". Mawiał później, że "fizyka i pustynny kraj to jego dwie wielkie miłości".

16
Stał się bardzo popularnym profesorem "Oppie".

W pierwszym roku profesury szło mu kiepsko, nie potrafił nawiązać kontaktu ze studentami, nie umiał tłumaczyć zawiłych problemów fizycznych i mówił niezrozumiale i cicho. Po kilku miesiącach wykładów pozostał mu zaledwie jeden wierny słuchacz.

Nie zniechęcił się jednak, popracował nad sobą i w kolejnych latach stał się bardzo popularnym profesorem, którego studenci nazwali "Oppie", a jego najwierniejszych zwolenników wśród słuchaczy nazywano "chłopcami Oppiego".

17
Był tak pochłonięty nauczaniem, że stracił kontakt z rzeczywistością.

Nie czytał gazet, nie słuchał wiadomości radiowych, nie używał telefonu. O kryzysie gospodarczym z 1929 roku dowiedział się od studentów, którzy popadli w tarapaty finansowe. Gdy zorientował się, że oddalił się od rzeczywistych problemów świata, postanowił to zmienić.

Zainteresował się zwłaszcza sytuacją w Niemczech i uświadomił sobie rosnącą siłę i popularność Hitlera.

18
Oppenheimer uwikłał się w komunistyczne konotacje.

W 1936 roku zakochał się w studentce psychologii, Jean Tatlock. Była ona zwolenniczką komunizmu i wciągnęła naukowca w wiele lewicowych inicjatyw. Ze względu na jej członkostwo w Komunistycznej Partii Stanów Zjednoczonych Ameryki, została objęta obserwacją FBI, a jej telefon był na podsłuchu.

Oppenheimer dwukrotnie jej się oświadczył, ale odmówiła. To jej przypisuje się wprowadzenie fizyka do radykalnej polityki w późnych latach 30. XX wieku i skontaktowanie go z osobami zaangażowanymi i sympatyzującymi  z partią komunistyczną.

Oppenheimer spotykał się z nią nawet, gdy już związał się z Kitty Harrison, którą poślubił w 1940 roku.

19
W czasie II wojny światowej został dyrektorem naukowym Projektu Manhattan.

Tajny projekt badawczy zakładał opracowanie pierwszej broni atomowej. Jego celem miało być uzyskanie energii jądrowej i wykorzystanie jej do stworzenia nowego rodzaju broni. Projektem zarządzał generał Leslie Groves, który do współpracy w zarządzaniu grupą najwybitniejszych naukowców świata powołał Roberta Oppenheimera.

Siedzibę Projektu Manhattan stanowił opuszczony teren o nazwie Los Alamos w Nowym Meksyku.

20
Zespół Oppenheimera opracował dwa projekty bomb.

Do jednej z nich, o nazwie ""Little Boy" użyto wzbogaconego uranu, a do drugiej, nazwanej "Fat Man", wzbogaconego plutonu i bombę tę postanowiono przetestować.

21
Pierwszy naziemny test broni atomowej miał miejsce 16 lipca 1945 roku i nosił kryptonim "Trinity".

Odbył się w pobliżu miasta Alamagordo w Nowym Meksyku. Testowy ładunek nazwano "Gadżet", a próba zakończyła się sukcesem. Bysk wybuchu widoczny był w trzech stanach.

Większość naukowców pracujących przy teście była zadowolona z rezultatu, natomiast Oppenheimer uświadomił sobie powagę sytuacji cytując frazę z Bhagawadgita - świętej księgi hinduizmu - "Teraz stałem się Śmiercią, niszczycielem Światów".

22
Bomby zostały użyte przeciwko Japonii 6 i 9 sierpnia 1945 roku.

Prezydent Harry Truman wyraził zgodę na zrzucenie "Little Boya" na Hiroszimę 6 sierpnia 1945 roku - bomba zabiła około 66 tysięcy ludzi. "Fat Man" został zrzucony na Nagasaki 9 sierpnia 1945 roku, zabijając 42 tysiące osób. 

14 sierpnia 1945 roku cesarz Japonii Hirohito podpisał bezwarunkowa kapitulację.

23
Na Oppenheimera padło podejrzenie o zdradę.

Gdy Związkowi Radzieckiemu udało się przeprowadzić w 1949 roku udaną próbę bomby atomowej, było to zaskoczeniem dla Stanów Zjednoczonych. Ponieważ nastąpiło to w niedługim czasie po realizacji Projektu Manhattan, podejrzewano, że ktoś zdradził. Jednym z podejrzanych był Oppenheimer, którego już wcześniej uważano za osobę sympatyzującą z komunistami.

Amerykanie postanowili odpowiedzieć na rosyjskie testy tysiąc razy potężniejszą bombą wodorową. Oppenheimer początkowo przeciwny był temu projektowi, ale w rezultacie zgodził się w nim uczestniczyć. Udany test bomby wodorowej przeprowadzono w 1952 roku. Uczestniczył w nim polski matematyk Stanisław Ulam.

24
Po Projekcie Manhattan Oppenheimer zyskał wielką popularność.

Dawał wykłady w całym kraju, mówiąc o odpowiedzialnym wykorzystaniu energii atomowej. Po próbach z bronią wodorową sytuacja zmieniła się i naukowcem zaczęły interesować się służby. Odbył się proces, w czasie którego większość naukowców wspierała Oppenheimera, wyłamał się tylko jeden człowiek, Edward Teller, członek Projektu Manhattan i twórca bomby wodorowej, który swoim zeznaniem mógł pogrążyć fizyka.

Oppenheimera odsunięto od dostępu do informacji państwowych i pozbawiono możliwości udziału w ważnych projektach militarnych.

25
Oppenheimera zrehabilitował po latach prezydent John F. Kennedy.

Przyznał mu w 1963 roku nagrodę imienia Enrico Fermiego za zasługi związane z rozwojem energii nuklearnej.

Po zabójstwie Kennedy'ego, jego następca, prezydent Lyndon Johnson, wręczył Oppenheimerowi nagrodę "za wkład w fizykę teoretyczną jako nauczycielowi i pomysłodawcy oraz za kierowanie Los Alamos Laboratory i atomowy program energetyczny w krytycznych latach".

26
W 1947 roku Oppenheimer objął stanowisko dyrektora Instytutu Studiów Zaawansowanych w Princeton.

Otrzymał wysoką pensję 20 000 dolarów rocznie i możliwość bezpłatnego zamieszkania w XVII-wiecznym domu, z kucharzem i dozorcą. Dom otoczony był lasami o powierzchni 107 hektarów. 

27
Oppenheimer nigdy nie był szpiegiem na rzecz Związku Radzieckiego.

Ustalono to w 2009 roku na podstawie obszernej analizy archiwów KGB. Wywiad radziecki wielokrotnie próbował go zwerbować, ale nigdy mu się to nie udało. On sam usunął z Projektu Manhattan kilka osób sympatyzujących z sowietami.

W 2022 uznano, że odebranie mu w 1954 roku poświadczenia bezpieczeństwa było bezzasadne, a proces był stronniczy.

28
Kupił ziemię na Wyspach Dziewiczych.

Zbudował spartański dom na plaży, do którego przyjeżdżał kilka razy w roku. Dużo żeglował z żoną i córką Toni.

29
Kolekcjonował europejskie meble oraz francuskie dzieła sztuki postimpresjonistyczne i fowistyczne.

W jego kolekcji znajdowały się dzieła Cezanne'a, Deraina, Despiau, de Vlamnicka, Picassa, Rembrandta, Renoira, van Gogha, Vuillarda i innych.

30
Francja mianowała go w 1957 roku oficerem Legii Honorowej.

W 1962 roku został wybrany członkiem zagranicznym Towarzystwa Królewskiego w Wielkiej Brytanii.

31
Oppenheimer był nałogowym palaczem.

Pod koniec 1965 roku zdiagnozowano u niego raka gardła. Przeszedł operację, radioterapię i chemioterapię. W czasie pobytu w swoim domu w Princeton, w New Jersey, zapadł w śpiączkę i wkrótce zmarł 18 lutego 1967 roku, w wieku 62 lat.

W pogrzebie wzięło udział 600 jego współpracowników naukowych, politycznych i wojskowych. Ciało naukowca poddano kremacji, a jego prochy umieszczone w urnie żona Oppenheimera wrzuciła do morza.

Żona Oppenheimera zmarła w 1972 roku. Ranczo naukowca w Nowym Meksyku odziedziczył syn Peter, a domek na plaży na Wyspach Dziewiczych córka Toni, która w 1977 roku, w wieku 32 lat popełniła samobójstwo, wieszając się na belce w domku.

Lubisz ciekawostki?

Podobne tematy

41 ciekawostek o Marii Skłodowskiej-Curie
41 ciekawostek o Marii Skłodowskiej-Curie
Jedna z najbardziej wpływowych kobiet świata
Maria Skłodowska-Curie ciągle fascynuje świat swoją osobowością i dokonaniami. Genialny naukowiec, profesor i dyrektor laboratorium. Kobieta wyjątkow ...
22 ciekawostki o Hypatii z Aleksandrii
22 ciekawostki o Hypatii z Aleksandrii
Wybitna uczona, którą zamordował rozszalały tłum chrześcijan
Żyła na przełomie IV i V wieku. Uosabiała ideał antycznego naukowca. Matematyczka i doskonale wykształcona filozofka. Zajmowała się algebrą, geometrią ...
19 ciekawostek o Adzie Lovelace
19 ciekawostek o Adzie Lovelace
Pierwsza programistka komputerowa
Ada Lovelace była brytyjską poetką i matematyczką żyjącą w pierwszej połowie dziewiętnastego wieku. Była córką jednego z największych brytyjskich dram ...
18 ciekawostek o Karolu Darwinie
18 ciekawostek o Karolu Darwinie
Jedna z najbardziej wpływowych postaci w historii ludzkości
Karol Darwin był jedną z najbardziej wpływowych postaci w historii ludzkości. Współtwórca teorii ewolucji Alfred Russel Wallace stwierdził, że Darwin ...
32 ciekawostki o Albercie Einsteinie
32 ciekawostki o Albercie Einsteinie
Jako naukowiec nie miał sobie równych
Był genialnym fizykiem, którego teorie odmieniły świat. W życiu prywatnym bywało różnie. Autor biografii Alberta Einsteina, Dennis Overbye powiedział ...
35 ciekawostek o Janie Heweliuszu
35 ciekawostek o Janie Heweliuszu
Gdański astronom, matematyk, konstruktor urządzeń naukowych i browarnik
Jan Heweliusz, siedemnastowieczny gdański astronom, choć mniej znany od Mikołaja Kopernika, również znacząco przysłużył się rozwojowi astronomii. Możn ...
22 ciekawostki o Filadelfii
22 ciekawostki o Filadelfii
Pierwsza stolica Stanów Zjednoczonych
Filadelfia, nazywana często "Miastem Braterskiej Miłości", jest jednym z najważniejszych i historycznie bogatych miast w Stanach Zjednoczonych. Miasto ...
12 ciekawostek o Święcie Dziękczynienia
12 ciekawostek o Święcie Dziękczynienia
Najbardziej wyczekiwane święto rodzinne w Stanach Zjednoczonych
Święto Dziękczynienia to tradycyjne amerykańskie święto obchodzone w Stanach Zjednoczonych i Kanadzie. Jego korzenie sięgają 1621 roku, kiedy grupa an ...

Najnowsze tematy

11 ciekawostek o chlebie
11 ciekawostek o chlebie
Symbol wspólnoty
Chleb - symbol żywności, która od tysięcy lat odgrywa kluczową rolę w życiu człowieka. Od starożytnych cywilizacji po współczesność, chleb był stałym ...
16 ciekawostek o marihuanie
16 ciekawostek o marihuanie
Kontrowersyjna używka
Marihuanę, zwyczajowo nazywaną również konopiami indyjskimi, od dawna otacza aura kontrowersji i fascynacji. Jest to roślina, której historia sięga ty ...
14 ciekawostek o Salem
14 ciekawostek o Salem
Amerykańska stolica grozy
Salem, nazywane "Miastem Czarownic", budzi skojarzenia z tajemnicą, historią i niezwykłymi wydarzeniami. Położone na wschodnim wybrzeżu, w stanie Mass ...
19 ciekawostek o Kirunie
19 ciekawostek o Kirunie
Szwedzkie miasto z lokalną anomalią magnetyczną
Kiruna, miasto zakorzenione w sercu Laponii, stanowi nie tylko ośrodek górniczy, lecz także fascynujące centrum kultury, historii i natury arktycznej. ...
16 ciekawostek o Bali
16 ciekawostek o Bali
Wyjątkowe miejsce na ziemi
Bali to wyspa w archipelagu Indonezji, jedna z najbardziej popularnych wysp w regionie Azji Południowo-Wschodniej. Słynie z bogatej kultury i tradycji ...
9 ciekawostek o żółwiu Jonathanie
9 ciekawostek o żółwiu Jonathanie
Najstarsze znane żyjące zwierzę lądowe
Żółw Jonathan to wyjątkowa postać w krainie zwierzęcych legend. Jego imponujący wiek i niezwykła historia życia uczyniły go jednym z najbardziej znany ...
19 ciekawostek o Aleksandrze Wielkim
19 ciekawostek o Aleksandrze Wielkim
Strategiczny geniusz, którego rządy rozpoczęły epokę hellenistyczną
Aleksander Macedoński, znany także jako Aleksander Wielki, jest jedną z najbardziej fascynujących postaci w historii starożytnej. Uważany za militarne ...
17 ciekawostek o Auguste Rodinie
17 ciekawostek o Auguste Rodinie
Francuski Michał Anioł
Auguste Rodin, jeden z najwybitniejszych rzeźbiarzy XIX wieku, pozostaje jedną z najbardziej wpływowych postaci w historii sztuki. Jego prace, odznacz ...

Podobne tematy