21 ciekawostek o Mazurach
Potocznie Mazury nazywane są Krainą Tysiąca Jezior, choć jest ich tam o wiele więcej. Nie ulega jednak wątpliwości, że jest to kraina zapierających de ...
Jeziorak to najdłuższe naturalne jezioro oraz szóste pod względem powierzchni w Polsce. Położone jest na Pojezierzu Iławskim i stanowi jego perłę przyciągającą wodniaków, wędkarzy, kajakarzy, a także miłośników wędrówek pieszych, rowerowych czy konnych.
Jeziorak zachwyca swoją wielkością, urozmaiconym licznymi zatokami brzegiem, szesnastoma wyspami i bogactwem przyrody. Posiada bogatą historię, która sięga daleko w przeszłość. Jest miejscem od wieków przyciągającym ludzi swoim pięknem i zasobami naturalnymi, które stało się ważnym ośrodkiem życia społeczno-kulturalnego regionu.
Rozciąga się na długości 27,45 km, od swojego północnego krańca w miejscowości Jażdżówki do południowego krańca w okolicach Iławy. Powierzchnia jeziora wynosi 31,52 km2, maksymalna szerokość to 2,4 km, a maksymalna głębokość 12,9 m.
Kolejnymi, poza Jeziorakiem, najdłuższymi jeziorami w Polsce są: Śniardwy na Mazurach - 22,1 km, Mamry na Mazurach - 20 km, Łebsko na Kaszubach - 16,4 km oraz Dąbie na Pomorzu Zachodnim - 15 km.
Najwcześniejsze wywodziły się z języka pruskiego od słowa geeysa, co oznaczało czaplę (Geserich, Geyserich, Geeserich, Geserich See). Sugeruje to, że pierwotna nazwa brzmiała Jezioro Czaple.
Pochodzenie Jezioraka, podobnie jak wielu innych jezior na terenie Polski, związane jest z procesami lodowcowymi, które miały miejsce podczas ostatniego zlodowacenia, czyli około 12-14 tysięcy lat temu, w okresie plejstocenu.
Jeziorak powstał w wyniku stopienia lodowca bałtyckiego, który pokrywał te tereny. Procesy glacjalne, takie jak erozja, akumulacja materiału skalnego oraz formowanie moren, przyczyniły się do utworzenia basenu, który z czasem został wypełniony wodą.
Obok jeziora Jeziorak wśród siedmiu nowych cudów Polski znalazły się: Stary Browar w Poznaniu, Termy Uniejów, Zamek Czocha, Żywe Muzeum Piernika w Toruniu, Muzeum Wsi Mazowieckiej i Fort Gerharda w Świnoujściu.
Pojedynek pomiędzy żeglarzem Karolem Górskim a maratończykiem Michałem Złotowskim odbył się pod hasłem "Pokonaj jeden z nowych cudów Polski". Obaj zawodnicy mieli do pokonania trasę o długości 70 km, a areną zmagań był Jeziorak. Karol Górski wraz z załogą popłynął z Iławy, z południowego krańca Jezioraka na północ i z powrotem jachtem regatowym klasy 730. Maratończyk Michał Złotowski w tym samym czasie obiegł jezioro dookoła.
Rywalizację wygrała Michał Złotowski, który na mecie pojawił się jako pierwszy po 5 godzinach i 51 minutach. Karol Górski przybył na metę 27 minut później.
Na brzegach jeziora, które są przeważnie wysokie i strome, znajdują się liczne zatoki i półwyspy. Zachodni i częściowo wschodni brzeg jeziora porastają lasy iglaste, a na pozostałych brzegach znajdują się łąki, pola oraz mniejsze kępy lasów. Tworzy to urokliwy krajobraz oraz naturalne środowisko dla różnorodnych gatunków zwierząt i roślin.
Wzdłuż linii brzegowej znajdują się liczne plaże i miejsca do kąpieli, które przyciągają turystów w okresie letnim. Na brzegach jeziora usytuowane są również ośrodki wypoczynkowe, domki letniskowe i campingi. W lesie w okolicach Iławy znajdują się dwa ośrodki wczasowe Telewizji Polskiej - Sarnówek i Tłokowisko.
Największą z nich jest Wielka Żuława o powierzchni 82,4 ha, która stanowi też jedną z większych wysp śródlądowych w Polsce położonych na jeziorze. Na wyspie znajdują się relikty średniowiecznego gródka krzyżackiego z XIII wieku, który pełnił funkcję niewielkiej strażnicy. W średniowieczu na wyspę prowadził drewniany most. W XIX wieku na szczycie gródka znajdował się cmentarz ewangelicki.
Wyspa posłużyła w 1974 roku za plan filmu "Gniazdo", który opowiadał o początkach państwa polskiego.
Nazwa pochodzi od zajmującej środek wyspy łąki, na której kiedyś wypasały się krowy. Zielony Ostrów w części należy do prywatnego właściciela.
Park utworzono w 1993 roku. Obejmuje on najcenniejszy pod względem przyrodniczym obszar Pojezierza Iławskiego. W granicach parku i jego otuliny znajdują się 43 jeziora, w tym Jeziorak i Jezioro Jasne o wyjątkowo czystej toni, o łącznej powierzchni 6003 ha.
Park obejmuje tereny polodowcowe, na których widoczne są charakterystyczne formy krajobrazu polodowcowego, takie jak pagórki moreny czołowej, morena denna, pola sandrowe.
Jest to siedlisko czapli, kormoranów, żurawi, a także rzadkich ptaków drapieżnych, takich jak bielików, rybołowów czy kań rudych. Lasy wokół jeziora zamieszkują sarny, dziki, jelenie, łosie, a zimą także wilki.
Są to:
Iława jest siedzibą powiatu iławskiego, ośrodkiem wypoczynkowym, paraolimpijskim i turystycznym. Poprzez jezioro Jeziorak oraz Kanał Elbląski (kanał wybudowany w XIX wieku, w 2011 roku uznany został za pomnik historii) można z Iławy dopłynąć do Morza Bałtyckiego.
Przed II wojną światową Iława nazywana była "Perłą Oberlandu". Obecnie miasto jest stolicą jazzu tradycyjnego, ponieważ odbywa się tam najstarszy w Europie festiwal tego muzycznego gatunku - Old Jazz Meeting „Złota Tarka".
W Iławie znajduje się Papieska Kalwaria Pojezierza Iławskiego, na której poszczególne stacje Drogi Krzyżowej maja kształt kajaków. Upamiętnia to dwukrotny pobyt nad Jeziorakiem Karola Wojtyły, który pływał po nim kajakiem z młodzieżą. Miasto leży też na Drodze św. Jakuba (Camino de Santiago), która prowadzi do katedry Santiago di Compostella w Hiszpanii.
Jest miejscem akcji książki "Nowe przygody Pana Samochodzika", a także filmu kryminalnego "Jeziorak".
Jest miejscem chętnie odwiedzanym przez nurków słodkowodnych i wędkarzy, gdyż zbiornik obfituje w liczne gatunki ryb, takich jak szczupak, liny, węgorze, karasie, karpie, okonie. Ponieważ panujące w Jezioraku warunki sprzyjają rybom, dorastają one do znacznych rozmiarów. Ponoć nie jeden wędkarz złowił nad Jeziorakiem swoją największą rybę w życiu.
Jest to statek śmieciarka przystosowana do odbioru nieczystości bezpośrednio z jachtów i łodzi motorowych.
