Geografia

Ciekawostki o Saharze

Znaleźliśmy 22 ciekawostki na temat Sahary

Największa gorąca pustynia świata

Nazwa pustyni wywodzi się z języka arabskiego, gdzie słowo ṣaḥārā oznacza pustynie (rodzaj żeński w liczbie mnogiej).

Przynajmniej przez kilka tysięcy lat Sahara była soczyście zielona, tętniła życiem. Całą jej powierzchnię pokrywały sawanny, była terenem trawiasto-drzewiastym.

Starożytni Egipcjanie mogli uprawiać ziemię, hodować zwierzęta i żyć w dostatku. Sytuacja klimatyczna Sahary zmieniła się parę tysięcy lat temu, monsunowe chmury odsunęły się na południe, przestały padać deszcze i zaczęła pojawiać się pustynia.

Dziś Sahara to wydmy i piekielny żar. Z miejscem tym związanych jest wiele ciekawostek, które zamieszczamy poniżej.

Sahara
1
Sahara leży w północnej Afryce i rozciąga się od Oceanu Atlantyckiego na zachodzie po Morze Czerwone na wschodzie.
Od północy ograniczona jest Górami Atlas i wybrzeżem Morza Śródziemnego. Na południu graniczy z regionem geograficznym zwanym Sahelem.
2
Zajmuje powierzchnię 9,2 mln km2. Jest największą gorącą pustynią świata.

Pokrywa 31% powierzchni Afryki i 8% powierzchni lądowej Ziemi. Porównując Saharę do państw, jej powierzchnia jest niemal identyczna jak powierzchnia Stanów Zjednoczonych Ameryki.

3
Pustynia zajmuje terytoria 11 państw.

Są to: Algieria, Maroko, Tunezjia, Libia, Egipt, Sahara Zachodnia, Mauretania, Mali, Niger, Czad, Sudan.

4
Składa się z 14 mniejszych pustyń różniących się między sobą wyglądem krajobrazu.

Na Saharze znajdują się wszystkie znane typy pustyń z pominięciem oczywiście pustyni lodowej, którą jest Antarktyda.

5
Większą część Sahary stanowią hamady, czyli pustynie kamieniste.

Jest to krajobraz, w którym dominują gołe skały, głazy, czasami żwir. Piasek został z nich wywiany w wyniku procesu deflacji (erozji przez wiatr). 

6
Ergi to pustynie piaszczyste, stanowią tylko 25% powierzchni Sahary.

Ergi najczęściej pokryte są wydmami, choć znajdują się również takie, na których wydmy nie występują. Wiele wydm spotykanych na Saharze ma wysokość przekraczającą 180 metrów.

Najwyższe wydmy Sahary spotkać można na pustyni o dźwięcznej nazwie Isaouane-n-Tifernine położonej w Algierii. Wydmy zlokalizowane w tym miejscu mają wysokość od 420 do nawet 465 metrów. Wydmy z Isaouane-n-Tifernine są uważane za piąte pod względem wysokości wydmy na Ziemi. 

7
Nad Saharą brak jest chmur.

Ponieważ nie padają tam deszcze nie tworzą się chmury, niebo jest przejrzyste. Brak chmur powoduje również występowanie dużych, dobowych amplitud temperatur, gdy słońce zachodzi nie ma co zatrzymać ciepła przy powierzchni.

8
Najwyższą zanotowaną temperaturą powietrza na Saharze było 47 °C.

W ciągu dnia średnie temperatury wynoszą 30-35 °C. W nocy temperatura spada do 10-20 °C, okazjonalnie może spadać również poniżej 0 °C.

9
Dzięki rzekom podziemnym lub warstwom wodonośnym na pustyni istnieją oazy.
Są to w dużej mierze wody reliktowe, nieodnawialne, pochodzące z okresów kiedy na Saharze panował o wiele wilgotniejszy klimat. W środkowej części Algierii występuje naturalny obszar o długości około 160 km zawierający ciąg małych oaz. Powstało tam kilka miast i wiele wiosek.
10
Temperatury piasku na Saharze osiągają ekstremalne wartości.

Rekordowa temperatura 83.5 °C została odnotowana w mieście Port Sudan. Średnia temperatura powierzchni często przekracza 80 °C.

11
Mimo upalnej aury i braku wody wiele organizmów zaadaptowało się do warunków panujących na Saharze.

Z roślin najczęściej można spotkać palmy, kolczaste krzewy, trawy, różnego rodzaju sukulenty. Najczęściej spotykanymi zwierzętami są jaszczurki, węże, skorpiony a także niewielkie ssaki takie jak góralek skalny czy fenek pustynny- jeden z najmniejszych przedstawicieli psowatych.

12
Gęstość zaludnienia na Saharze jest niska i wynosi jedną osobę na km2.

Pustynię zamieszkuje około 2.5 miliona osób, w większości w Algierii, Maroku i Mauretanii.

13
Najwyższym punktem na pustyni jest nieczynny wulkan Emi Koussi o wysokości 3,415 m.

Wulkan położony jest w Czadzie, w masywie wulkanicznym Tibesti i ma średnicę około 65 kilometrów.

Emi KussiWierzchołek wulkanu zwieńczony jest kraterem o wymiarach 15 na 11 kilometrów i głębokości 1200 metrów. NASA Earth Observatory / Domena publiczna

Ostatnie erupcje Emi Koussi miały miejsce od 2.4 do 1.3 miliona lat temu.

14
Na Saharze znajduje się tylko 20 jezior.

Większość z nich to jeziora słone. Dlaczego te jeziora są słone? Kiedy woda jest wystawiona na powierzchnię w jałowym i suchym środowisku, staje się słona z powodu wysokiego tempa parowania. Niektóre jeziora na Saharze odparowują około 6 metrów wody rocznie.

Unikalną formę geologiczną tworzą jeziora Ounianga, położone w północnowschodnim Czadzie. Są to jeziora uformowane dzięki pasatom, które nadały im specyficzny kształt. Są one przedzielone wydmami i znajdują się w miejscu dawnego jednego wielkiego jeziora, które znajdowało się w tym miejscu od około 15 do 5.5 tysiąca lat temu.

Ounianga SérirGrupa jezior Ounianga Sérir, w której skład wchodzi 11 zbiorników. Istnieją trzy takie grupy: Ounianga Kébir, jezioro Motro i właśnie Ounianga Sérir.   NASA / Domena publiczna

Do wszystkich 18 jezior Ounianga dostarczana jest woda, która została zgromadzona w podziemnej warstwie wodonośnej podczas wilgotnego okresu w dziejach Sahary tysiące lat temu. 

Dowiedz się więcej ...
15
Położone na Saharze jezioro Czad jest najważniejszym źródłem wody dla ludzi, zwierząt i roślin.

Z jego wody korzysta około 30 milionów osób. Jest największym jeziorem bezodpływowym w środkowej Afryce. W ciągu ostatnich 50 lat jezioro straciło większość wody na skutek zmian klimatycznych i działalności człowieka. 

16
W związku ze zmianą kąta nachylenia osi ziemskiej, Sahara, co 20 tysięcy lat zmienia się w sawannę pełną bujnych traw.

Obecna faza pustynna będzie trwać przez następne 15 tysięcy lat, po czym zapewne nastąpi kolejny dwudziestotysięcznoletni okres w którym na te obszary powróci sawanna.

Zmiany kąta nachylenia osi Ziemi mają wpływ na położenie północnoafrykańskiego monsunu, który jest w stanie ożywić region Sahary. 

17
Na Saharze odnaleziono najstarszą mumię świata, pochodzącą z okresu przed powstaniem państwa egipskiego.

Mumia Tashwinat została odnaleziona w jaskinii na miejscu wykopaliska archeologicznego Uan Muhuggiag w Libii. Są to zmumifikowane zwłoki około trzyletniego dziecka, złożonego tam od 5400 do 5600 lat temu. Mumia była zawinięta w kozią skórę a jej wnętrze wypełniono mieszanką ziół.

Według informacji archeologicznych początek państwa egipskiego sięga 3000 roku p.n.e., pochówek ten poprzedza zatem Starożytny Egipt o około pół milenium.

W jaskini odnaleziono również malowidła ścienne przedstawiające ludzi i zwierzęta.

18
W Parku Narodowym w Algierii znaleziono wiele neolitycznych malowideł naskalnych.

Wśród 15 tysięcy zidentyfikowanych do tej pory rysunków są duże, dzikie zwierzęta(antylopy i krokodyle), stada bydła i ludzie. Świadczy to o tym, że 10-12 tysięcy lat temu Sahara była zamieszkałą przez liczne zwierzęta sawanną.

19
Większość Sahary to terytoria z roczną sumą opadów poniżej 50 mm/m2 a w pobliżu Zwrotnika Raka nawet poniżej 20 mm/m2.

Brak opadów bardziej odczuwalny jest we wschodniej Saharze, gdyż panuje tam klimat bardziej kontynentalny.

20
Przez Saharę przepływa tylko jedna stała rzeka. Jest to Nil ze swoim dopływem, Nilem Błękitnym.

Wiele rzek na Saharze ma charakter okresowy, epizodyczny. Istnieją tylko w pewnych okresach roku, kiedy pojawiają się intensywne opady w ich dorzeczach.

21
Mieszkańcy Sahary to przeważnie koczownicy.

Najliczniejszym plemieniem są Tauregowie. Ich zajęciem jest handel wymienny z mieszkańcami oaz. Wędrowcy dostarczają mleko, mięso i zwierzęta juczne w zamian za zboże, daktyle, kawę, sól, broń, amunicję. Karawany poruszają się za pomocą wielbłądów, mułów, osłów, utartymi szlakami.

22
Najbardziej udomowionymi zwierzętami na Saharze są wielbłądy i kozy.
Lubisz ciekawostki?

Podobne tematy

20 ciekawostek o Negewie
20 ciekawostek o Negewie
Pustynia skalista w Izraelu
Pustynia Negew w Izraelu to wielka pustynna wyżyna, zajmująca znaczny obszar południowej części kraju. Jest to pustynna kraina, choć nietypowa, bo kam ...
18 ciekawostek o Wadi Rum
18 ciekawostek o Wadi Rum
Dolina Księżyca
Wadi Rum leży na dalekim południu Jordanii, w granicach arabskiej pustyni Hisma. Jest rezerwatem przyrody ożywionej i nieożywionej. Olbrzymi płaskowyż ...
16 ciekawostek o Atakamie
16 ciekawostek o Atakamie
Pustynia o marsjańskim krajobrazie
Pustynia Atakama w Chile jest ogromną przestrzenią o marsjańskim krajobrazie. Jest najbardziej suchą niepolarną pustynią na świecie i drugą pod względ ...
12 ciekawostek o Dolinie Śmierci
12 ciekawostek o Dolinie Śmierci
Jedno z najgorętszych miejsc na Ziemi
Dolina Śmierci to pustynny obszar położony w zachodniej części Stanów Zjednoczonych, głównie w Kalifornii, choć sięga również stanu Nevada. Jest to je ...
24 ciekawostki o pustyni Gobi
24 ciekawostki o pustyni Gobi
Największa pustynia w Azji
Jej krajobraz jest bardzo zróżnicowany, przeplatają się tutaj stepy z pustyniami i półpustyniami a znaleźć tu też można dolinę z jeziorami. Pomimo na ...
23 ciekawostki o Baobabie
23 ciekawostki o Baobabie
Drzewo rosnące do góry nogami
Te bardzo charakterystyczne drzewa spotkać możemy na południowej półkuli naszego globu. Są ogromne i długowieczne a ich olbrzymie pnie dają schronieni ...
15 ciekawostek o zimorodku zwyczajnym
15 ciekawostek o zimorodku zwyczajnym
Symbol szczęścia
Zimorodek zwyczajny (Alcedo atthis) to ptak o niezwykłym wyglądzie, który przyciąga uwagę ornitologów i miłośników ptaków na całym świecie. Ten mały p ...
34 ciekawostki o Republice Południowej Afryki
34 ciekawostki o Republice Południowej Afryki
Państwo, w którym funkcję stolicy pełnią trzy miasta
Republika Południowej Afryki jest najbardziej wysuniętym na południe krajem Afryki. Zamieszkuje go wieloetniczne społeczeństwo obejmujące wiele różnyc ...

Najnowsze tematy

20 ciekawostek o Syrakuzach
20 ciekawostek o Syrakuzach
Miasto Archimedesa
Syrakuzy to miasto usytuowane na wschodnim wybrzeżu Sycylii we Włoszech. Jego korzenie sięgają czasów starożytnych, kiedy to było jednym z najważniejs ...
11 ciekawostek o chlebie
11 ciekawostek o chlebie
Symbol wspólnoty
Chleb - symbol żywności, która od tysięcy lat odgrywa kluczową rolę w życiu człowieka. Od starożytnych cywilizacji po współczesność, chleb był stałym ...
16 ciekawostek o marihuanie
16 ciekawostek o marihuanie
Kontrowersyjna używka
Marihuanę, zwyczajowo nazywaną również konopiami indyjskimi, od dawna otacza aura kontrowersji i fascynacji. Jest to roślina, której historia sięga ty ...
14 ciekawostek o Salem
14 ciekawostek o Salem
Amerykańska stolica grozy
Salem, nazywane "Miastem Czarownic", budzi skojarzenia z tajemnicą, historią i niezwykłymi wydarzeniami. Położone na wschodnim wybrzeżu, w stanie Mass ...
19 ciekawostek o Kirunie
19 ciekawostek o Kirunie
Szwedzkie miasto z lokalną anomalią magnetyczną
Kiruna, miasto zakorzenione w sercu Laponii, stanowi nie tylko ośrodek górniczy, lecz także fascynujące centrum kultury, historii i natury arktycznej. ...
16 ciekawostek o Bali
16 ciekawostek o Bali
Wyjątkowe miejsce na ziemi
Bali to wyspa w archipelagu Indonezji, jedna z najbardziej popularnych wysp w regionie Azji Południowo-Wschodniej. Słynie z bogatej kultury i tradycji ...
9 ciekawostek o żółwiu Jonathanie
9 ciekawostek o żółwiu Jonathanie
Najstarsze znane żyjące zwierzę lądowe
Żółw Jonathan to wyjątkowa postać w krainie zwierzęcych legend. Jego imponujący wiek i niezwykła historia życia uczyniły go jednym z najbardziej znany ...
19 ciekawostek o Aleksandrze Wielkim
19 ciekawostek o Aleksandrze Wielkim
Strategiczny geniusz, którego rządy rozpoczęły epokę hellenistyczną
Aleksander Macedoński, znany także jako Aleksander Wielki, jest jedną z najbardziej fascynujących postaci w historii starożytnej. Uważany za militarne ...

Podobne tematy