16 ciekawostek o Gorczańskim Parku Narodowym
Gorczyński Park Narodowy jest siedemnastym pod względem powierzchni parkiem narodowym Polski. Utworzony w 1981 roku chroni przyrodę Gorców - puszczę k ...
Park Narodowy Serengeti to jedno z najbardziej ikonicznych miejsc na świecie, zlokalizowane w północnej Tanzanii. Jest to obszar o niezwykłej różnorodności biologicznej i krajobrazowej, a jego nazwa pochodzi od słowa w języku Masajów oznaczającego "nieskończone równiny".
Jest domem dla słynnej piątki wielkich zwierząt Afryki, czyli Big Five: lwa, słonia, nosorożca, bawoła afrykańskiego i lamparta. To jedno z nielicznych miejsc na świecie, gdzie można zaobserwować je wszystkie w naturalnym środowisku. Wokół parku żyje lud Masajów, tradycyjnych pasterzy. Ich kultura i styl życia stanowią ważną część obszaru Serengeti, dodając unikalny kontekst kulturowy.
Serengeti został uznany za Park Narodowy w 1951 roku, a w 1981 został wpisany na listę światowego dziedzictwa UNESCO. To ważne środowisko przyrodnicze jest chronione, aby utrzymać jego niezwykłą bioróżnorodność. Park przyciąga turystów z całego świata, oferując im możliwość safari i obserwacji dzikiej przyrody. Dbałość o zrównoważony rozwój turystyki jest kluczowa, aby uchronić to prawdziwe arcydzieło natury, stanowiące jeden z najważniejszych zakątków ochrony dzikiej przyrody na kontynencie afrykańskim.
Położony jest w północno-zachodniej Tanzanii, w centralnej części równiny Serengeti - regionu geograficznego w Afryce, w północnej Tanzanii i południowo-zachodniej Kenii.
Równina Serengeti, a właściwie Wielki Ekosystem Serengeti-Mara jest obszarem obejmującym ponad 30 tysięcy kilometrów kwadratowych. Są to rozległe sawanny z użytkami zielonymi i lasami, charakteryzujące się dużą liczbą wielkich ssaków oraz jednym z największych skupisk dużych drapieżników na świecie. W regionie tym odbywa się też największa na świecie migracja ssaków: gnu, zebr i gazeli.
Jego powierzchnia wynosi 14 763 km2 (powierzchnia parku odpowiada około 1/3 powierzchni Szwajcarii). W 1929 roku Serengeti został uznany za rezerwat dzikich zwierząt, w 1940 roku uznano go za obszar chroniony, a w 1951 roku ustanowiono Park Narodowy Serengeti.
W 1981 roku Park Narodowy Serengeti został wpisany przez Organizację Narodów Zjednoczonych do spraw Oświaty, Nauki i Kultury na listę UNESCO jako miejsce światowego dziedzictwa kulturowego i rezerwat biosfery. Jest on wyznaczony jako obszar chroniony kategorii II w systemie opracowanym przez Międzynarodową Unię Ochrony Przyrody, co oznacza, że powinien być zarządzany w celu ochrony ekosystemu lub procesów ekologicznych.
Organem administracyjnym Serengeti, jak i wszystkich Parków Narodowych w Tanzanii, jest Urząd Parków Narodowych Tanzanii.
Film, którego polski tytuł brzmi "Serengeti nie może umrzeć" powstał w 1959 roku. Był to niemiecki film dokumentalny napisany i wyreżyserowany przez Bernharda Grzimka, urodzonego w Polsce, w Nysie w 1909 roku, niemieckiego lekarza weterynarii, zoologa, założyciela Parku Narodowego Serengeti. Operatorem w tym przedsięwzięciu był syn reżysera, Michael Grzimek, który zginął na miejscu podczas kręcenia filmu, gdy pilotowany przez niego samolot zderzył się z sępem.
Film zdobył w 1960 roku Oscara dla najlepszego filmu dokumentalnego. Był to pierwszy niemiecki film, który uzyskał tę nagrodę.
Park leży na granicy z Kenią, stanowiąc ciągłość z Rezerwatem Narodowym Masajów Mara. Na południowy wschód od parku znajduje się Obszar Chroniony Ngorongoro (jego głównym elementem jest Krater Ngorongoro - największa na świecie nieaktywna, nieuszkodzona i niewypełniona kaldera, uznana za jeden z Siedmiu Naturalnych Cudów Afryki). Na południowym zachodzie Serengeti znajduje się Rezerwat Zwierzyny Maswa, na zachodzie Rezerwat Zwierzyny Ikorongo i Grumeti, a na północnym wschodzie i wschodzie leży Obszar Kontroli Zwierzyny Loliondo.
Rzeka przepływa przez tereny rezerwatu Masai Mara w Kenii i Parku Narodowego Serengeti w Tanzanii. Znajduje się ona na trasie migracji zwierząt kopytnych, których stada liczące setki osobników każdego roku przeprawiają się przez nią w poszukiwaniu pastwisk. Tysiące zwierząt zbierają się w sierpniu na pięciokilometrowym odcinku rzeki, by na raz przeprawić się na drugą stronę. Podczas przeprawy ginie rocznie około 3000 zwierząt, w większości stratowanych przez tłoczące się zwierzęta.
Od 2005 roku park wraz z Rezerwatem Narodowym Masajów Mara tworzy jednostkę Ochrony Lwów. W tym ekosystemie żyje ponad 3 000 lwów. Rezerwat Mara to jeden z obszarów dzikiej przyrody w Afryce zamieszkiwany przez populacje lwów, lampartów, gepardów i słoni afrykańskich. Odbywa się tam także Wielka Migracja, która zapewniła Rezerwatowi miano jednego z Siedmiu Cudów Przyrody Afryki i jednego z dziesięciu Cudów Świata.
Zwierzęta "Wielkiej Piątki" można tam spotkać przez cały rok. Dość liczna do 1960 roku populacja nosorożca czarnego została poważnie uszczuplona w latach 70. i 80. XX wieku w wyniku kłusownictwa. Obecnie liczebność tych zwierząt systematycznie rośnie, ale jest ich nadal niewiele.
Wiele z nich to gatunki migrujące, a prawie 60 gatunków to ptaki drapieżne. Zamieszkujące ten obszar ptaki to między innymi: sępy, marabuty, sokoły karłowate afrykańskie, sekretarze, dzioborożce, koronniki, strusie afrykańskie, orły długoczuby czy kraski liliowopierśne (Coracias caudatus) - ptak ten jest narodowym ptakiem Kenii.
Zwierzęta migrują w celu poszukiwań pastwisk. Jest to jedno z najbardziej niezwykłych zjawisk przyrodniczych na świecie. Głównymi uczestnikami migracji są gnu pręgowane i zebry, które razem tworzą imponujące stada. Jest to dynamiczny proces, który nie jest stały i zależy od pory deszczowej. Zwierzęta przemieszczają się między obszarami w poszukiwaniu zielonych pastwisk i wody. Trasa migracji obejmuje obszar Serengeti oraz rezerwat Masai Mara w Kenii, a cały szlak migracyjny ma długość około 804,7 km. Zwierzęta pokonują olbrzymie odległości, a ich trasa zmienia się w zależności od dostępności pożywienia.
Najbardziej dramatycznym momentem migracji jest przeprawa przez rzekę Mara. Ginie wówczas około trzech tysięcy zwierząt, które wzajemnie się tratują, bądź atakowane są przez drapieżniki, zwłaszcza przez krokodyle. Wielka migracja jest jednym z najpopularniejszych wydarzeń dla turystów odwiedzających Serengeti. Jest to nie tylko spektakularne zjawisko przyrodnicze, ale także kluczowy element ekosystemu, który wpływa na równowagę przyrodniczą i zrównoważony rozwój tej krainy.
Są to izolowane skalne wzniesienia, głazy, które stanowią naturalne schronienia dla wielu zwierząt. To także miejsca, gdzie można spotkać rzadkie gatunki ptaków i endemicznych roślin.
Masajowie to afrykańska półkoczownicza grupa etniczna zamieszkująca Kenię oraz północną Tanzanię. Ten półkoczowniczy lud tworzy silnie patriarchalne społeczeństwo, gdzie większość ważnych dla grupy decyzji podejmowana jest przez starszych mężczyzn. Kierują się prawem zwyczajowym, które reguluje większość sytuacji. Swoje spory rozwiązują poza sądem.
Masajowie są monoteistami, a ich Bóg nazywa się Enkai lub Engai i jest bogiem o dwoistej naturze: Czarny Bóg jest łaskawy, a Czerwony Bóg jest mściwy. Najważniejszym człowiekiem w religijnym systemie Masajów jest laibon, który jest szamanem.
Ze względu na dużą śmiertelność niemowląt, Masajowie uznają dziecko, które przeżyje trzy miesiące. Żyjąc zgodnie z tradycją, nie grzebią swych umarłych, tylko pozostawiają ich padlinożercom. Życie Masajów skupia się wokół bydła, które jest ich głównym źródłem pożywienia. Miarą bogactwa jest liczba dzieci i bydła. Według wierzeń Bóg podarował Masajom bydło całego świata, dlatego kradzież bydła innemu plemieniu jest tylko odebraniem swojej własności.
Szacuje się, że każdego roku łupem kłusowników pada od 90 do 140 tysięcy zwierząt (dane organizacji Serengeti Watch). Kłusownicy niemal całkowicie wytępili nosorożce i znacznie ograniczyli populację guźców, żyraf, bawołów i kilku gatunków antylop.
Jednym z pierwszych strażników parku był Myles Turner, który w ciągu szesnastu lat pracy znacznie ograniczył kłusownictwo w Serengeti. Opracował wykorzystanie samolotów w zarządzaniu parkiem i kierował szkoleniami wielu tanzańskich strażników.
