Ciekawostki o Świętym Wojciechu
Życie świętego Wojciecha nie było łatwe, choć pochodził z zamożnego czeskiego rodu Sławnikowiców. Choroba w dzieciństwie zdeterminowała jego los, wyzn ...
Działy
Szukaj
Są spokrewnione z kretami, ryjówkami i almikami(myszoryjkami).
Żyją w Europie, Azji, Afryce i Nowej Zelandii, gdzie zostały introdukowane. Obecnie nie występują w naturze na terenie obu Ameryk.
Jeże pojawiły się w erze oligoceńskiej, około 30 mln lat temu. Są zwierzętami towarzyskimi, łatwo przywiązującymi się do człowieka i naturalnymi sprzymierzeńcami leśników oraz ogrodników.
Jeż wschodni posiada dużą białą plamę na piersi.
Po lewej stronie widać przedstawiciela jeża zachodniego a po prawej jeża wschodniego.Nie występują naturalnie ani w Australii ani na żadnym z kontynentów amerykańskich. Zostały introdukowane do Nowej Zelandii przez człowieka.
W Ameryce Północnej żył w miocenie (23,03 - 5,3 miliona lat temu) gatunek jeża Amphechinus, jednak jest on wymarły.
W zależności od gatunku jeże zasiedlają środowiska leśne, trawiaste i pustynne.
Ich ciało o długości około 40 cm wraz z ogonem jest krępe, o mocnej budowie.
Płaska, klinowata głowa zakończona jest wydłużonym ryjkiem.
Oczy jeża są małe, czarne.
Kolce jeża są mocno osadzone w jego ciele. Nie są ani jadowite ani specjalnie kłujące.
Jest to technika obronna sprawdzająca się w kontakcie z większością drapieżników. Na przegranej pozycji są jeże żyjące w strefach pustynnych, gdyż mają one mniej kolców ze względu na wysokie temperatury. Pustynne jeże częściej uciekają przed zagrożeniem niż zwijają się w kulkę.
Piaskojeż etiopski (Paraechinus aethiopicus) zamieszkujący północną Afrykę i Półwysep Arabski nie posiada bujnej kolczastej grzywy. Zmuszony jest więc często uciekać przed zagrożeniem i chować się w kryjówce. Chen Ein-Dor / CC BY-SA 4.0Jeże wykształciły jedną bardzo przydatną cechę, która rekompensuje (zwłaszcza tym mniej kolczastym) brak odpowiednio grubego futra. Są odporne na jad węży i mogą przeżyć ukąszenie wielu gatunków.
Zwykle na obszarach gdzie żyją borsuki populacja jeży jest bardzo niewielka.
Nocne wędrówki jeży, zwłaszcza w okresie godowym kończą się tragicznie. W Polsce pod kołami samochodów ginie około 40 tysięcy jeży rocznie.
Pokarm zwierzęcy stanowi jednak podstawę odżywiania tych ssaków. Żywią się głównie dżdżownicami, które są dla nich łatwym łupem. Wzbogacają jednak swoje menu owadami, ślimakami, jajami ptaków, pisklętami, małymi ssakami i płazami. Są bardzo cenne w zwalczaniu populacji szkodników roślin uprawnych.
Podobno smakuje im również sucha karma dla kota.
Za powstanie tego mitu odpowiada rzymski historyk Pliniusz Starszy żyjący w latach 23 - 79, który w swoim dziele "Historia naturalna" twierdził, że jeże robią sobie z jabłek zapasy na zimę.
Nawet w przypadku jeży hodowlanych nie zaleca się podawania im tego owocu. Jeśli już chcemy nakarmić jeża jabłkiem musimy zadbać o to, by pokroić je w małe kostki oraz pozbyć się pestek.
Wiele krajów traktowało go jako symbol sojuszu w związku z tym, że jest pokojowo nastawionym zwierzęciem, który jednak potrafi się najeżyć i obronić.
Większość dnia przesypiają schowane w krzakach, zaroślach, pod kamieniami lub w wykopanych przez siebie norkach. Wyjątkowo mogą wyruszać ze swoich kryjówek za dnia po opadach deszczu.
W pływaniu bardzo pomagają im kolce, które posiadają komory powietrzne. Dzięki nim jeże mają znacznie lepszą wyporność i łatwo utrzymują się na powierzchni wody.
Nie wszystkie gatunki są świetnymi pływakami, jednak cztery z nich cechują się największym talentem pływackim. Są to:
Wierzyli, że bóstwo Ahura Mazda stworzyło te zwierzęta jako wysłanników prawdy i światła. Cenili je za to, że zjadają szkodniki niszczące uprawy.
Ich śmiertelność często spowodowana jest przez drapieżniki. Naturalnymi wrogami jeży są borsuki, psy czy sowy. Za górną granicę wieku jeża zachodniego uważa się dziewięć lat jednak czasem można napotkać naprawdę stare osobniki.
Dr Sophie Lund Rasmussen z Uniwersytetu Południowej Danii w swoich badaniach przeprowadziła sekcję zwłok siedmiuset jeży. Z analizy szczęki jednego z osobników wynikło, że mógł mieć szesnaście lat, kolejny okaz miał prawdopodobnie lat trzynaście.
Komplet zębów wyrasta im najczęściej do trzeciego tygodnia życia. Jeże nie posiadają zębów mlecznych dlatego muszą dbać o higienę jamy ustnej. Raz utracony ząb już nigdy im nie odrośnie.
Są one podzielone w obrębie pięciu rodzajów: jeże (Erinaceus), piaskojeże (Paraechinus), chinojeże (Mesechinus), afrojeże (Atelerix) i stepojeże (Hemiechinus).
