Kuchnia

Ciekawostki o toruńskich piernikach

Znaleźliśmy 27 ciekawostek na temat toruńskich pierników

"Dla Torunia tym jest piernik, czym dla statku dobry sternik"

Tradycja wypieku pierników w Toruniu jest niemalże tak długa, jak historia tego miasta. Pierniki są najsłynniejszym produktem tam wytwarzanym i mówi się, że żaden gość odwiedzający Toruń nie może opuścić go bez tych słodko-korzennych przysmaków.
Toruńskie pierniki
1
Pierniki są tradycyjnym wypiekiem, wytwarzanym w Toruniu od prawie 700 lat.
Najstarsze informacje o toruńskich piernikach pochodzą z XIV wieku i zawierają nazwisko Nicolasa Czana, nazywając go piekarzem lub ciastkarzem.
2
Nazwa "piernikarze" pojawia się już w XVI wieku.
Pojawia się ona w statucie cechu "piekarzy chleba miękkiego i niewarzonego". Pojawia się także nazwisko Simeona Neissera, piernikarza, który zmarł na zarazę w 1564 roku.
3
Wypiekaniem pierników zajmowały się także zakonnice w klasztorach.
XVI-wieczny kronikarz wspomina o zubożałym klasztorze Panien Cysterek na przedmieściach Torunia, w którym zakonnice utrzymywały się z wypiekania pierników. A że były ponoć bardzo smaczne, eksportowano je również do innych krajów.
4
Pierwszą nowoczesną fabrykę pierników w Toruniu otworzył w 1751 roku Gustaw Weese.
Była to najstarsza przemysłowa manufaktura w regionie i najstarsza firma na Pomorzu, która istnieje do dziś. Choć firma miała wiele siedzib, to ta z XVIII i XIX wieku istnieje do dziś i mieści się na terenie Zespołu Staromiejskiego przy ulicy Małe Garbary. W budynku tym co prawda mieści się teraz inna instytucja, ale można zwiedzać zachowane pomieszczenia fabryki, zabytkowy piec, a nawet 200-letni komin.
5
Kolejna fabryka toruńskich pierników powstała w 1907 roku.
Uruchomił ją Jan Ruchniewicz, który był Kaszubem. Fabryka ta istniała obok zakładu Gustawa Weesego, który zmienił siedzibę i przeniósł się na Jakubskie Przedmieście. Obie te fabryki funkcjonowały przez cały okres międzywojenny.
6
Po wojnie, w 1945 roku, gdy powstała PRL, fabryka Gustawa Weesego została odebrana właścicielowi i upaństwowiona.
Nadano jej nazwę Fabryka Cukiernicza Kopernik. Wszystkie mniejsze piernikarnie pozamykano, a Fabryka Kopernik była jedynym producentem pierników toruńskich w kraju.
7
Obecnie Fabryka Cukiernicza Kopernik jest największym zakładem produkującym pierniki toruńskie.
Uważana jest za kontynuatora tradycji Gustawa Traugott Weese, który działalność piernikarską rozpoczął w 1751 roku.
8
W budynku dawnej Fabryki Weesego, znajdującym się na terenie Zespołu Staromiejskiego, przy ulicy Strumykowej, mieści się Muzeum Toruńskiego Piernika.
Uroczyste otwarcie muzeum miało miejsce w czerwcu 2015 roku.
9
Receptura na pierniki toruńskie jest pilnie strzeżona przez tamtejszych piernikarzy.
Piernikarze z innych miast próbowali je podrabiać, ale nie mogli osiągnąć efektu oryginału. Receptura strzeżona była także przed piernikarzami z innych państw, zwłaszcza z Norymbergii, gdzie też istniała tradycja wypieku piernika.
10
Ciasto na pierniki toruńskie wyrabiane jest ręcznie z mąki, wody, mleka, miodu i przypraw korzennych w odpowiednich proporcjach.
Nastepnie, po uformowaniu w odpowiednie kształty, wypiekane są w piecu w ściśle określonej temperaturze.
11
W Toruniu wypiekane są różne rodzaje pierników: pierniki w czekoladzie, pierniki nadziewane w czekoladzie, pierniki glazurowane, pierniki nadziewane glazurowane.
Do najpopularniejszych należą zapewne pierniki w czekoladzie o nazwie "Katarzynki".
12
Istnieje kilka legend, mówiących o powstaniu "Katarzynek". Jedna z nich opowiada o córce chorego piekarza.
Dawno, dawno temu, w Toruniu mieszkał mistrz wypiekający bardzo smaczne pierniki o fantazyjnych kształtach i niepowtarzalnym smaku. Piekarz samotnie wychowywał jedyną córkę Kasię, którą bardzo kochał. Któregoś dnia piekarz poważnie zachorował i nie mógł pracować. Bojąc się o byt swój i córki, poprosił Kasię, aby sama spróbowała upiec pierniki. Dziewczyna chętnie się zgodziła, rozpaliła piec i przygotowała ciasto. Nie mogła tylko znaleźć foremek, więc do wycinania pierniczków użyła kubeczka i powycinała niewielkie medaliony. Na blasze do pieczenia ułożyła obok siebie po sześć medalionów i wstawiła do pieca. Jakie było jej zdziwienie, gdy po upieczeniu okazało się, że medaliony się połączyły, tworząc jedno ciastko. Była przerażona, bo pomyślała, że takich pierników nikt nie zechce kupić. Okazało się jednak, że nowy kształt bardzo przypadł do gustu kupującym i od tamtej pory pierniki o takim kształcie noszą nazwę Katarzynek.
13
Inna legenda mówi o Katarzynie, córce toruńskiego młynarza, która miała przygotować znakomite wypieki na przyjazd króla do Torunia.
Pszczoły podpowiedziały jej, aby do ciasta dodała miodu. Osiagnęła znakomity efekt, bo król był zachwycony i sławił toruńskie pierniki na całą Europę.
14
Co roku w czerwcu, w skansenie przy Muzeum Etnograficznym w Toruniu, odbywa się Toruńskie Święto Piernika.
Jest to impreza muzyczna, plastyczna i etnograficzna, odbywająca się w Toruniu od 2002 roku.
15
"Toruńskie Pierniki" to marka, która znajduje się na 19. miejscu w Polsce pod względem rozpoznawalności u konsumenta.
Wliczone są w to wszystkie marki wszystkich branż.
16
Toruńskie pierniki w minionych wiekach często bywały dziełami sztuki rzemiosła artystycznego, a nie tylko przysmakami. Stanowiły produkt ekskluzywny.
Były popularne w Europie jako upominki, często przechowywane przez właścicieli wśród drogocennych przedmiotów.
17
Piękne, ozdobne pierniki toruńskie o wymyślnych kształtach, malowane i pozłacane, miasto Toruń ofiarowywało polskim królom z okazji ich koronacji lub zaślubin.
Na powstanie ozdobnego piernika składały się trzy umiejetności: przyrządzenie ciasta, rzeźbienie drewnianej formy i zdobienie gotowego piernika. Formy rzeźbili snycerze (ci, którzy zajmowali się zdobieniem mebli, drzwi domów, wnętrz kościelnych) w drewnie lipowym, później, w XIX wieku w dębowym lub bukowym. Zachowane formy z XVII i XVIII wieku świadczą o wyjątkowym pięknie toruńskich pierników. Gotowe pierniki trafiały do złotników, którzy je złocili i malowali.
18
Do najpiękniejszych pierników z tamtego okresu należą pierniki królewskie przygotowane i sprezentowane z okazji zaślubin Zygmunta III Wazy i królowej Konstancji z 1605 roku, Władysława IV Wazy i królowej Cecylii Renaty z 1677 roku, pieczęć Władysława IV i in.
19
Przygotowanie ciasta na pierniki toruńskie otoczone było tajemnicą zawodową.
Zanim zostało zużyte do pieczenia, przez wiele lat leżakowało (dojrzewało) w wielkich kadziach, umieszczanych w piwnicach. Piernikarze na przygotowanie ciasta przeznaczali nieraz całe majątki, czasami przechodziło ono w formie spadku na następne pokolenia, a czasami stanowiło część posagu.
20
Pierniki nie były wyłącznie domeną polskich piernikarzy.
Piernik był tradycyjnym ciastem miast hanzeatyckich, symbolem ich powodzenia oraz szerokich kontaktów ze światem.
21
Tradycja wypieku pierników przetrwała w Bremie, Monachium, Norymberdze, Amsterdamie, Liege, Ostendzie, Kłajpedzie, Gdańsku, Toruniu i Szczecinie.
Wypiekane w Toruniu Katarzynki już w XVII wieku z powodzeniem konkurowały ze znanymi w całej Europie piernikami norymberskimi.
22
Miastem piernika w Czechach są Pardubice, koło których, w Rabach, znajduje się muzeum Chatka z piernika.
23
W Polsce w XVI wieku pierniki sprzedawane były w aptekach jako skuteczny lek na wiele dolegliwości.
24
Piernik był symbolem dobrobytu i wysokiego statusu społecznego.
Mogli sobie na jego zakup pozwolić jedynie zamożni, gdyż ze względu na konieczne w recepturze przyprawy korzenne sprowadzane z dalekiego świata, nie należał do produktów tanich.
25
W XIX wieku piernik pojawił się w domach chłopskich.
W dawnych czasach podobno w skład wiana panny młodej wchodziła faska (drewniane naczynie wykonane z klepek dębowych, bukowych lub sosnowych, spiętych bednarką. Kształtem przypominało beczkę z jednym dnem) ciasta piernikowego.
26
Nazwa "piernik" wywodzi się od staropolskiego słowa "pierny", czyli pieprzny.
Jest to związane zapewne z przyprawą korzenną, która składa się przede wszystkim z cynamonu i imbiru, a także goździków, kolendry, kardamonu, gałki muszkatołowej, anyżu, ziela angielskiego i czarnego pieprzu.
27
Pierwszy cech piernikarzy w Polsce powstał w Krakowie.
Lubisz ciekawostki?

Najnowsze tematy

11 ciekawostek o chlebie
11 ciekawostek o chlebie
Symbol wspólnoty
Chleb - symbol żywności, która od tysięcy lat odgrywa kluczową rolę w życiu człowieka. Od starożytnych cywilizacji po współczesność, chleb był stałym ...
16 ciekawostek o marihuanie
16 ciekawostek o marihuanie
Kontrowersyjna używka
Marihuanę, zwyczajowo nazywaną również konopiami indyjskimi, od dawna otacza aura kontrowersji i fascynacji. Jest to roślina, której historia sięga ty ...
14 ciekawostek o Salem
14 ciekawostek o Salem
Amerykańska stolica grozy
Salem, nazywane "Miastem Czarownic", budzi skojarzenia z tajemnicą, historią i niezwykłymi wydarzeniami. Położone na wschodnim wybrzeżu, w stanie Mass ...
19 ciekawostek o Kirunie
19 ciekawostek o Kirunie
Szwedzkie miasto z lokalną anomalią magnetyczną
Kiruna, miasto zakorzenione w sercu Laponii, stanowi nie tylko ośrodek górniczy, lecz także fascynujące centrum kultury, historii i natury arktycznej. ...
16 ciekawostek o Bali
16 ciekawostek o Bali
Wyjątkowe miejsce na ziemi
Bali to wyspa w archipelagu Indonezji, jedna z najbardziej popularnych wysp w regionie Azji Południowo-Wschodniej. Słynie z bogatej kultury i tradycji ...
9 ciekawostek o żółwiu Jonathanie
9 ciekawostek o żółwiu Jonathanie
Najstarsze znane żyjące zwierzę lądowe
Żółw Jonathan to wyjątkowa postać w krainie zwierzęcych legend. Jego imponujący wiek i niezwykła historia życia uczyniły go jednym z najbardziej znany ...
19 ciekawostek o Aleksandrze Wielkim
19 ciekawostek o Aleksandrze Wielkim
Strategiczny geniusz, którego rządy rozpoczęły epokę hellenistyczną
Aleksander Macedoński, znany także jako Aleksander Wielki, jest jedną z najbardziej fascynujących postaci w historii starożytnej. Uważany za militarne ...
17 ciekawostek o Auguste Rodinie
17 ciekawostek o Auguste Rodinie
Francuski Michał Anioł
Auguste Rodin, jeden z najwybitniejszych rzeźbiarzy XIX wieku, pozostaje jedną z najbardziej wpływowych postaci w historii sztuki. Jego prace, odznacz ...

Podobne tematy