Marsylia to drugie największe miasto Francji, położone nad Morzem Śródziemnym, w pobliżu Lazurowego Wybrzeża. Miasto wielokulturowe, z bogatą historią, które pretenduje do zostania pierwszym w Europie Zachodniej miastem zdominowanym przez islam.
1
Marsylia jest drugim po Paryżu największym miastem Francji.
Usytuowane na południu kraju, nad Morzem Śródziemnym, w regionie Prowansja-Alpy- Lazurowe Wybrzeże, w departamencie Delty Rodanu.
2
Jest też trzecią, po Paryżu i Lyonie aglomeracją we Francji.
Powierzchnia miasta wynosi 240,62 km2.
3
Marsylia została założona około 600 r. p.n.e. przez Greków z Fokai, którzy nadali jej nazwę Massalia.
Fokaja (Focja) była starożytnym miastem greckim na zachodnim brzegu Anatolii (historyczna kraina w Turcji, obejmująca cały półwysep Azji Mniejszej oraz część terenów na wschód od niego), na północny zachód od Smyrny - dzisiejszego Izmiru. Fokaja należała do najsilniejszych miast regionu, zajmowała się kolonizowaniem zachodnich wybrzeży Morza Śródziemnego (Grecy z Fokai założyli Massalię, Alalię na Korsyce, a prawdopodobnie także krótkotrwałe kolonie na Sardynii).
4
Na przestrzeni dziejów Marsylia została zdobyta przez Juliusza Cezara, należała do Wizygotów, Burgundów, Ostrogotów, a od VI wieku do państwa Franków.
Za panowania Franków i króla Karola Wielkiego, Marsylia stała się głównym średniowiecznym frankońskim portem handlowym. W drugiej połowie IX wieku została podporządkowana królestwu Arelat, a w X - Prowansji.
5
W średniowieczu Marsylia miała status miasta wolnego.
W 1481 roku została zajęta przez Francuzów.
6
W przeszłości miasto zamieszkiwała głównie ludność chrześcijańska.
W latach 70. XX wieku we Francji nasiliła się imigracja głównie ludności arabskiej, w wyniku czego zmieniła sie również demografia Marsylii. Obecnie, co trzeci mieszkaniec miasta jest wyznawcą islamu.
7
Trendy demograficzne wskazują, że Marsylia wkrótce stanie się pierwszym miastem w Europie Zachodniej zdominowanym przez islam.
Na około 860 tys. mieszkańców miasta, wyznawcy islamu stanowią 30-40%. Żyją oni głównie w północnej części miasta, gdzie tworzą strefy "no go", do których biali nie mają wstępu, a jedynym właściwie obowiązującym prawem jest szariat.
8
Południowa i zachodnia część miasta leży nad Zatoką Lwią ( część Morza Śródziemnego), która wcina się 125 km w głab lądu.
Od wschodu natomiast rozciągają się Calanque - śródziemnomorskie fiordy. Jest to formacja geologiczna charakterystyczna właśnie dla południowo-wschodniej Francji. Calanques tworzą głęboko wcięte w wapiennych skałach trudno dostępne dolinki ze stromymi ścianami. Na ogół nie posiadaja one żadnego dojazdu od strony lądu, często wykorzystywane są jako przystanie dla jachtów. Dalej na wschód, od miejscowości Cassis aż do granicy z Włochami, rozciąga się Lazurowe Wybrzeże.
9
Marsylia leży w strefie klimatu subtropikalnego, typu śródziemnomorskiego.
Zimy są tam łagodne, a lato ciepłe, a nawet gorące. Średnia roczna temperatura wynosi 20 stopni w dzień i 11 w nocy.
10
Marsylia jest dużym ośrodkiem przemysłowym i handlowym Francji.
Jest jednym z głównych ośrodków przemysłu hutniczego, stoczniowego, lotniczego, rafineryjnego, petrochemicznego, włókienniczego i spożywczego kraju. Niebagatelną rolę w gospodarce tego regionu odgrywa również turystyka.
11
Jest to także ważny węzeł drogowy, kolejowy i lotniczy.
Znajduje się tam międzynarodowe lotnisko Aeroport de Marseille Provence.
12
Marsylia jest czwartym pod względem wielkości portem Europy.
Port Marsylia Fos rozpoczął nową ekologiczną inicjatywę. Chce do 2025 roku stać się pierwszym w pełni elektrycznym portem na Morzu Śródziemnym.
13
Marsylia posiada dwie linie metra o łącznej długości 21,8 km.
Metro w Marsylii uruchomione w 1977 roku, jest drugim w historii metrem we Francji, po paryskim, działającym od 1900 roku.
14
Z Marsylią związany jest hymn narodowy Francji - Marsylianka. Po raz pierwszy zaśpiewali ją żołnierze z Marsylii.
Pieśń (słowa i muzykę) stworzył 25 kwietnia 1792 roku Claude Joseph Rouget de Lisle, widząc wymarsz rewolucyjnej Armii Renu (najliczniejszej i najpotężniejszej armii francuskiej okresu Pierwszej Republiki Francuskiej - jej liczebność dochodziła do 140 tys. żołnierzy). Pieśń zdobyła wielką popularność w okresie rewolucji francuskiej. Biorący udział w walkach o pałac Tuileries w Paryżu żołnierze z Marsylii, jako pierwsi zaśpiewali tę pieśń i od tej pory nosiła nazwę najpierw "Marche de Marseille, a później ostatecznie "La Marseillaise" czyli Marsylianka. 14 lutego 1879 roku stała się ona oficjalnym hymnem III Republiki, a po II wojnie światowej, w konstytucji zarówno Czwartej, jak i Piątej Republiki uznano Marsyliankę za hymn państwowy.
15
Z Marsylią związana jest też historia mydła marsylskiego, które zaczęto wytwarzać w średniowieczu na terenach dzisiejszej Prowansji, jednak popularnośc zdobyło w epoce Oświecenia.
Zostało rozsławione w XVII wieku za panowania króla Ludwika XIV. W 1688 roku Ludwik XVI w Colbert zastrzegł nazwę savon de Marseille dla mydeł produkowanych w Marsylii, na bazie oliwy z oliwek. Mydło jest mieszaniną soli potasowych, wytwarza się go z naturalnych składników bez dodatku sztucznych substancji zapachowych i barwiących. Mydło marsylskie wytwarza się w dwóch rodzajach: białe - z olejem palmowym i zielone - z oliwą z oliwek.
16
Miejscem najchętniej odwiedzanym w Marsylii jest Stary Port (Vieux Port).
Historia marsylskiego portu sięga VII- VI w. p.n.e., kiedy swoją kolonię założyli tu Grecy. Port wykorzystywali również Rzymianie. W XVII wieku zdecydowano o budowie dwóch fortów mających bronić dostępu do portu od strony morza. Powstał wówczas fort św. Mikołaja i fort św. Jana.
17
Charakterystyczną budowlą Marsylii jest neobizantyjski kościół położony na 162-metrowym wzgórzu La Garde - Bazylika Notre-Dame de la Garde.
W przeszłości kościół stanowił punkt sygnałowy dla statków wpływających do Starego Portu, a dziś jest popularnym miejscem pielgrzymkowym.
18
W pobliżu Starego Portu, na wyspie If (najmniejszej wyspie archipelagu Frioul) znajduje się szesnastowieczny zamek - d'If.
W przeszłości była to twierdza, następnie więzienie stanu. Dla turystów udostępniony od 1890 roku ma status zabytku o szczególnej wartości. Obiekt ten odgrywa ważną rolę w powieści Aleksandra Dumasa "Hrabia Monte Christo".
19
Marsylia jest jednym z najniebezpieczniejszych miast w Europie.
Określa się ją często mianem "francuskie Chicago". Miasto stało się centrum przemytu narkotyków, bandytyzmu i porachunków mafijnych.
20
W czasie II wojny światowej podczas bombardowań znaczna część miasta uległa zniszczeniu.
