Zwierzęta

Ciekawostki o Oknówce zwyczajnej

Znaleźliśmy 18 ciekawostek na temat Jaskółki oknówki

Delichon urbicum

Ten niewielki ptak często zamieszkuje w gniazdach uwitych na elewacjach ludzkich zabudowań. Choć jest ostrożna wobec ludzi, nie jest płochliwa i akceptuje ich obecność.

Prowadzi typowo powietrzny tryb życia, praktycznie nigdy nie lądując na ziemi. Wyjątkiem jest okres budowy gniazda, gdy musi zebrać z podłoża błoto, które służy jej za budulec. Poza okresem gniazdowania nocuje na drzewach w sąsiedztwie innych przedstawicieli swojego gatunku. Jak przystało na jaskółki, oknówki latają bardzo zwinnie, spędzają w locie kilka godzin dziennie i tylko podczas lotu zdobywają pożywienie. Są doceniane przez ludzi ze względu na ich skuteczność w wyłapywaniu owadów.

1
Oknówka zwyczajna to ptak z rodziny jaskółkowatych.

Rodzina ta obejmuje około 90 gatunków ptaków z 19 rodzajów. Wyróżniamy trzy podgatunki jaskółki oknówki, choć obecnie trwają debaty czy jednego z nich nie należy uznać za osobny gatunek.

2
Występuje w Eurazji i Afryce północnej, obszar występowania jest jednak podzielony pomiędzy trzy podgatunki tego ptaka.

Podgatunek Euroazjatycki (D. u . urbicum) występuje w całej Europie wraz ze Skandynawią, i w Azji środkowej aż po zachodnią Syberię. Zimuje w Afryce subsaharyjskiej. Podgatunek śródziemnomorski (D. u. meridionale) zamieszkuje tereny nabrzeżne Morza Śródziemnego w Maroku, Tunezji i Algierii oraz południe Europy i zachodnio-środkową Azję. Zimuje w Afryce i południowo-zachodniej Azji. Podgatunek azjatycki (D. u. lagopodum) zasiedla Azję środkową (Mongolia i Chiny) a zimuje w południowych Chinach i w południowo-wschodniej Azji.

3
Najlepszym środowiskiem dla oknówki są tereny otwarte porośnięte niską roślinnością. Preferuje miejsca z dostępem do wody.

Nie oznacza to jednak, że nie można jej spotkać w terenach górskich czy zurbanizowanych.
Oknówka spotykana jest w górach do wysokość 2200 m. Nie jest tak płochliwa jak jaskółka dymówka, zasiedla nawet gęsto zabudowane tereny miejskie jednak te o niskim zanieczyszczeniu powietrza. Zimuje na terenach przypominających jej obszary lęgowe.

4
Są doskonałymi lotnikami, podobnie zresztą jak inne jaskółki.

W powietrzu mogą spędzać kilka godzin na dobę. Znane są ze swoich możliwości manewrowania w powietrzu, które często ratują im życie przed zagrożeniem ze strony ptaków drapieżnych. W przeciwieństwie do jaskółek dymówek ich lot jest bardziej aktywny niż szybowcowy a pułap wyższy.

5
Jest ptakiem migrującym, po zakończeniu sezonu lęgowego udaje się na miejsca zimowania.

Podczas migracji oknówki zwykle podróżują w grupach.

6
Jest gatunkiem owadożernym, swoje ofiary łapie w locie.

Średnia wysokość, na której polują to 21 metrów (w obszarze lęgowym) i 50 m (w obszarze zimowania) a obszar łowiecki znajduje się zwykle w promieniu 450 m od gniazda. Najczęściej ofiarą oknówek padają muchy i mszyce a na terenach zimowisk latające mrówki.

7
Podgatunek azjatycki (D. u. lagopodum) coraz częściej jest uważany za osobny gatunek jaskółki.

Póki co oficjalnie jest jednak uważany za podgatunek oknówki zwyczajnej.

8
Są niewielkimi ptakami, dorosłe osobniki mają 13 cm długości.

Rozpiętość skrzydeł oknówki wynosi 26 do 29 cm a średnia waga 18.3 g.

9
Wierzch głowy i ciała ma kolor stalowo-niebieski, gardło i spód ciała są białe.

Oczy tych jaskółek mają kolor brązowy, dziób spiczasty i nieduży koloru czarnego a nogi koloru różowego.

10
U tych jaskółek nie występuje dymorfizm płciowy.

Zarówno ubarwienie jak i waga u obu płci są identyczne.

11
W zależności od szerokości geograficznej sezon lęgowy może rozpocząć się pod koniec marca (Afryka) lub w połowie czerwca (północna Skandynawia).

W Polsce przeważnie w kwietniu - maju kiedy rozpoczyna się budowa gniazd. Są one zakładane na ścianie pod wystającą półką. Dawniej oknówki zakładały swoje gniazda w jaskiniach i na klifach ale wraz z pojawieniem się budynków zaadaptowały się do gniazdowania na ich ścianach.

12
Samica składa w lęgu średnio 4 do 5 jaj a para oknówek jest w stanie wyprowadzić dwa a nawet trzy lęgi w roku.

Mają kolor biały i wymiary 19 x 13,5 mm. Po 14 do 16 dniach wykluwają się młode, które pozostają pod opieką rodziców przez 3 do 5 tygodni. Tempo ich wzrostu uwarunkowane jest warunkami pogodowymi.

13
Zdarza się, że jaskółki oknówki krzyżują się z jaskółkami dymówkami.

Wśród wszystkich wróblowatych jest to jedna z najczęstszych międzygatunkowych krzyżówek.

14
Gniazdo budowane jest przez oboje partnerów.

Składa się z błota, które nakładane jest warstwowo. i wyściełane jest miękkimi materiałami takimi jak włosy, trawy, wełną. Wejście jest umiejscowione tuż pod powierzchnią poziomą, na górze gniazda a jego rozmiar jest bardzo mały.

15
Ptaki te często budują gniazda w koloniach.

Przeważnie jest ich poniżej 10 ale znane są przypadki kolonii tych jaskółek, gdzie liczba gniazd liczona jest w tysiącach.

16
Średnia długość życia oknówek zwyczajnych w naturze to 4 do 5 lat.

Mogą żyć jednak dużo dłużej, w sprzyjających warunkach nawet do 14.

17
Europejska populacja tych ptaków szacowana jest na 20 do 48 milionów sztuk.

Polska populacja według badań z lat 2013 - 2018 szacowana jest na 834 tys. do 1,19 mln osobników. Największymi zagrożeniami dla gatunku jest rywalizacja z wróblami zwyczajnymi, zatruwanie środowiska oraz niedobory błota będącego budulcem ich gniazd spowodowane suszą.

18
Nie jest gatunkiem zagrożonym ale na terenie Polski jest objęta ścisłą ochroną gatunkową.

Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody klasyfikuje oknówkę zwyczajną jako gatunek najmniejszej troski (least concern).