Państwa

Ciekawostki o Portugalii

Znaleźliśmy 37 ciekawostek na temat Portugalii

Najdalej wysunięte na zachód państwo Europy

Portugalia to stosunkowo niewielki kraj na zachodnim krańcu Europy. Od lat kraj ten przyciąga turystów z całego świata swoimi licznymi zabytkami architektonicznymi, wspaniałymi plażami, pięknymi krajobrazami i trasami widokowymi, winem, fado, a wreszcie znanym na cały świat miejscem kultu Matki Bożej - Fatimą.
Portugalia
1
Portugalia (Republika Portugalska) położona jest na Półwyspie Iberyjskim w południowo-zachodniej Europie.
Jej terytorium obejmuje też archipelagi atlantyckie Azorów i Madery.
Azory to archipelag składający się z dziewięciu wysp wulkanicznych w regionie Makaronezji, położony w środkowej części Oceanu Atlantyckiego. Znajduje się około 1500 km od wybrzeży Półwyspu Iberyjskiego. Archipelag jest obszarem aktywnym sejsmicznie.
Madera jest portugalskim archipelagiem wulkanicznym na Oceanie Atlantyckim leżącym u północnych wybrzeży Afryki. Leży 860 km na południowy-zachód od kontynentalnej Portugalii. Last wawrzynowe rosnące na Maderze zostały wpisane na listę światowego dziedzictwa kulturowego i przyrodniczego UNESCO.
Oba te archipelagi stanowią autonomiczne regiony z własnymi samorządami regionalnymi.
2
Stanowi najbardziej wysunięty na zachód punkt w kontynentalnej Europie.
Od zachodu i południa graniczy z Oceanem Atlantyckim, a od północy i wschodu z Hiszpanią - jedynym krajem, który posiada lądową granicę z Portugalią.
3
Portugalia jest najstarszym nieprzerwanie istniejącym państwem narodowym na Półwyspie Iberyjskim i jednym z najstarszych w Europie (za najstarsze państwo Europy uważane jest San Marino).
Jako samodzielne państwo istnieje od 1139 roku. Jej granice zostały wytyczone w 1270 roku i od tego czasu nie uległy zmianie. Dlatego granica Portugalii jest najstarszą linią graniczną znajdująca się w Europie.
4
Powierzchnia całkowita państwa wynosi 92 391 km2.
Kraj ten jest ponad trzykrotnie mniejszy od Polski.
5
Szacuje się, że Portugalię zamieszkuje obecnie około 10,6 mln osób (wg. powszechnego spisu ludności z 2001 roku - 10 356 117 mieszkańców).
Wzrost liczby mieszkańców ma miejsce za sprawą imigrantów, głównie z Brazylii, Ukrainy, Republiki Zielonego Przylądka, Rumunii, Angoli i Gwinei-Bissau.
Ponad 96% ludności kraju jest pochodzenia portugalskiego, a językiem urzędowym jest język portugalski.
Największa diaspora portugalska znajduje się w Paryżu.
6
Stolicą Portugalii jest Lizbona.
Jest to jednocześnie największe miasto w kraju, położone w zachodniej części Półwyspu Iberyjskiego, na rzeką Tag przy jej ujściu do Oceanu Atlantyckiego.
Miasto stanowi centrum polityczne, ekonomiczne i kulturalne kraju. Region Lizbony jest najbogatszym regionem w Portugalii. W badaniach dotyczących jakości życia, Lizbona uplasowała się w 2017 roku na 7 miejscu wśród miast świata. Została uznana za Zieloną Stolicę Europy 2020.
W mieście znajdują się dwa obiekty z listy światowego dziedzictwa UNESCO: Klasztor Hieronimitów oraz Torre de Belem, a w granicach obszaru metropolitalnego znajduje się trzeci obiekt - Sintra z jej krajobrazem kulturowym.
7
Wczesna historia Portugalii jest wspólna z historią Półwyspu Iberyjskiego, którego terytorium było stale zasiedlane, najeżdżane i toczyły się tam różne walki od czasów prehistorycznych.
Terytorium to było zamieszkiwane przez ludy przedceltyckie i celtyckie, odwiedzane przez Fenicjan, Kartagińczyków, starożytnych Greków i rządzone przez Rzymian, po których nastąpiły najazdy Swebów i Wizygotów. Po inwazji Maurów na Półwysep Iberyjski większość jego terytorium była częścią Al-Andalus - terytorium rządzonego przez muzułmanów na obszarze Półwyspu Iberyjskiego.
8
Portugalia jako kraj powstała podczas wczesnej chrześcijańskiej rekonkwisty.
Założone w 868 roku hrabstwo Portugalii zyskało na znaczeniu po bitwie pod São Mamede (1128 r.). Królestwo Portugalii zostało ogłoszone po bitwie pod Ourique w 1139 roku, a niezależność od królestwa León została uznana traktatem z Zamory w 1143 roku.
9
W XV i XVI wieku Portugalia ustanowiła pierwsze globalne imperium morskie i handlowe, stając się jedną z największych światowych potęg gospodarczych, politycznych i militarnych.
Portugalia stała na czele europejskiej eksploracji świata i epoki odkryć. Głównym sponsorem i patronem tego przedsięwzięcia był książę Henryk Żeglarz, syn Jana I, króla Portugalii. W tym czasie Portugalia odkryła archipelagi atlantyckie: Azory, Maderę i Wyspy Zielonego Przylądka, skolonizowała wybrane obszary Afryki, odkryła wschodnią drogę do Indii przez Przylądek Dobrej Nadziei, Brazylię, ustanowiła szlaki handlowe w większości południowej Azji oraz wysłała pierwsze bezpośrednie europejskie misje handlowe i dyplomatyczne do Chin i Japonii. Istnieją przypuszczenia, że to Portugalczycy a nie Hiszpanie mogli odkryć Australię w 1521 roku.
10
Portugalia zmonopolizowała handel przyprawami.
Nowo odkryte ziemie poza Europą zostały podzielone pomiędzy Imperium Portugalskie i Cesarstwo Hiszpańskie. Dzięki kampaniom militarnym Portugalia rozszerzyła swoje imperium w Azji.
11
Potęga i bogactwo Portugalii zostało w dużym stopniu nadwyrężone kilkoma następującymi po sobie zdarzeniami.
Było to trzęsienie ziemi w Lizbonie w 1755 roku, okupacja kraju podczas wojen napoleońskich, niepodległość Brazylii w 1822 roku, wojna domowa o sukcesję królewską. Rewolucja w 1910 roku obaliła w Portugalii monarchię, ustanawiając demokratyczną ale niestabilną Pierwszą Republikę Portugalską, zastąpioną później przez autorytarny reżim Estado Novo.
12
Demokracja w Portugalii została przywrócona po rewolucji goździków w 1974 roku.
Niedługo potem niepodległość uzyskały prawie wszystkie terytoria zamorskie. Przekazanie Chinom w 1999 roku Makau oznaczało koniec jednego z najdłużej funkcjonującego imperium kolonialnego w historii.
13
Portugalia pozostawiła głęboki wpływ kulturowy, architektoniczny i językowy na całym świecie.
Dziedzictwem tego jest około 250 mln osób mówiących po portugalsku i wiele języków kreolskich, których podstawą jest portugalski.
Obecnie język portugalski jest oficjalnym językiem 9 krajów na świecie.
14
Znaczną część obszaru Portugalii zajmują góry i wyżyny.
Portugalia kontynentalna (większość Portugalczyków nazywa Półwysep Iberyjski kontynentem) podzielona jest przez główną rzekę Tag, która wypływa z Hiszpanii i w Lizbonie uchodzi do Oceanu Atlantyckiego. Północna część kraju jest górzysta, dalej przechodzi w płaskowyże poprzecinane dolinami rzek, a na południu (regiony Algarve i Alentejo) charakteryzuje się równinami.
15
Najwyższym szczytem Portugalii jest góra Pico na Azorach.
Ten starożytny wulkan o wysokości 2351 m n.p.m. jest symbolem Azorów.
Na kontynencie najwyższym szczytem jest Serra da Estrela (1991 m n.p.m.). Jest on ważną sezonową atrakcją narciarzy i miłośników sportów zimowych.
16
Portugalia posiada piątą co do wielkości wyłączną strefę ekonomiczną (WSE) w Europie, trzecią co do wielkości w Unii Europejskiej i dwudziestą co do wielkości w świecie.
Jest to strefa morska, w której Portugalczycy mają specjalne prawa do poszukiwania i wykorzystania zasobów morskich. Liczy ona 1 727 408 km2.
17
Portugalia charakteryzuje się wysokim poziomem różnorodności biologicznej, zarówno na lądzie jak i w morzu.
Występuje tam sześć lądowych ekoregionów:
  • umiarkowane lasy mieszane Azorów
  • kantabryjskie lasy mieszane
  • wiecznie zielone lasy Madery
  • iberyjskie lasy twardolistne
  • północno-zachodnie lasy górskie
  • południowo-zachodnie lasy kserofilne i mieszane
18
Ponad 22% powierzchni lądowej Portugalii zaliczane jest do Sieci Natura 2000.
Obejmuje ona 62 obszary specjalnej ochrony przyrody i 88 typów siedlisk przyrodniczych chronionego krajobrazu.
19
Lasy zajmują w Portugalii 41% powierzchni kraju. Najlepiej zachowane są w górach na północy kraju.
71% powierzchni zalesionej kontynentalnej Portugalii stanowią eukaliptusy, dęby korkowe. Na Maderze w krajobrazie dominuje wawrzyn.
20
W Portugalii kontynentalnej ponad 20% ogólnej liczby gatunków to gatunki egzotyczne.
Na Maderze jest to 36%, a na Azorach - 70%.
W 2019 roku, na 172 kraje na świecie, Portugalia zajęła 168 miejsce w indeksie integralności krajobrazu leśnego.
21
Portugalia jest drugim krajem w Europie z największa liczbą zagrożonych gatunków (488 w 2020 roku).
Ze względu na swoje odosobnione położenie, wulkaniczne wyspy Azorów i Madery posiadają wiele endemicznych gatunków.
22
Jest 126. krajem na świecie pod względem liczby gniazdujących ptaków.
Występuje tam pięć endemicznych gatunków ptaków: gołąb maderski, petrel maderski, zniczek maderski, nawałnik azorski i gil azorski.
23
Portugalia ma stosunkowo wysoki wskaźnik analfabetyzmu - 4,6% mieszkańców w wieku powyżej 15 lat nie potrafi czytać i pisać.
Obowiązek szkolny trwa tam dziewięć lat, tj. od 6 do 15 roku życia.  Szkoła podstawowa jest obowiązkowa, powszechna, bezpłatna i jednolita. Trwa dziewięć lat. W oświacie stosuje się różne rozwiązania dydaktyczno-organizacyjne, jak kształcenie telewizyjne na poziomie szkoły podstawowej oraz edukację równoległą, czyli możliwość uczenia się w szkole dziennej, wieczorowej lub telewizyjnej na szczeblu szkolnictwa średniego.
24
Portugalia posiada jedne z najpiękniejszych plaż w Europie.
Występują one na południu kraju, gdzie obok złocistego piasku, temperatury nie spadają zazwyczaj poniżej 15 stopni C. Portugalski region Algarve zdobył w 2020 roku tytuł "Europe's Leading Beach Destination", przyznawany w prestiżowym konkursie World Travel Avards. Algarve okazało się lepsze od francuskiego Cannes, greckiego Korfu, hiszpańskiej Majorki i Marbelli oraz tureckiego Oludeniz.
Jest też jednym z najpopularniejszych miejsc do surfowania, które można tam uprawiać przez cały rok.
25
Na Azorach rosną najsmaczniejsze ananasy.
Są niezwykle aromatyczne, choć mniejsze od tych pochodzących z Ameryki Południowej czy Hawajów. Rosną one w specjalnych cieplarniach wykonanych z drewna i szkła. Najwięcej plantacji znajduje się w Faja de Baixo na przedmieściach Ponte Delgada.
26
W Portugalii znajduje się jeden z najpiękniejszych szlaków wędrownych w Europie.
Sieć pieszych szlaków turystycznych w zachodniej i południowej części kraju - Rota Vicentina została nagrodzona europejskim certyfikatem jakości "Leading Quality Trails - Best of Europe", który przyznawany jest najlepszym szlakom turystycznym w Europie. Pod uwagę brano piękno krajobrazu, lokalne atrakcje przyrodnicze i kulturowe: wodospady, jaskinie, wąwozy, zamki, budowle historyczne i in.
Dotychczas certyfikatem tym wyróżniono kilkanaście tras, m.in. w Danii, Niemczech, Austrii, Luksemburgu i Grecji.
27
W Portugalii znajduje się najdalej na zachód wysunięty punkt lądu stałego Europy.
Jest to przylądek Cabo de Roca leżący w obrębie Parku Przyrodniczego Sintra-Cascais, na zachód od Lizbony. Brzeg na przylądku jest skalisty i wznosi się 144 m ponad poziom Oceanu Atlantyckiego. Na przylądku znajduje się latarnia morska z XIX w.
28
W Portugalii znajduje się drugi (po moście krymskim), najdłuższy most w Europie.
Jest to Most Vasco da Gamy, który spina brzeg rzeki Tag w okolicach Lizbony (w Sacavem) z miejscowością Montijo po drugiej stronie rzeki. Jego długość wynosi 17,2 km.
29
Najstarsza działająca księgarnia świata znajduje się w Lizbonie, stolicy Portugalii.
Livraria Bertrand na Baixa Chiado założona przez Pedro Faure działa bez przerwy od 1732 roku.
30
Najstarszą i najważniejszą uczelnią wyższą w Portugalii jest Uniwersytet w Coimbrze.
Był on jedyną tego typu placówką w kraju do początku XX w. Został założony w 1290 roku jako studium generale (nazwa nadawana w średniowieczu niektórym szkołom o randze międzynarodowej) przez Dionizego I Rolnika (szósty król Portugalii od 1279 roku). Uniwersytet początkowo mieścił się w Lizbonie, jednak w wyniku konfliktu pomiędzy mieszkańcami miasta a środowiskiem akademickim, uczelnię przeniesiono w obecne miejsce w 1308 roku. W 2013 roku uniwersytet został wpisany na listę światowego dziedzictwa UNESCO.
31
Portugalia zawarła z Anglią sojusz wojskowy, który uznawany jest za najstarszy, wciąż obowiązujący sojusz na świecie.
Sojusz ten został ratyfikowany w traktacie windsorskim z 1386 roku. Od czasu podpisania traktatu Królestwo Portugalii i Królestwo Anglii nigdy nie prowadziły ze sobą wojny ani nie uczestniczyły w wojnach po przeciwnych stronach jako niepodległe państwa. 
Dzisiaj Portugalia i Wielka Brytania są wspólnie członkami NATO.
32
W 1755 roku w Lizbonie doszło do jednego z najtragiczniejszych trzęsień ziemi w historii ludzkości.
Miało ono miejsce 1 listopada 1755 roku o godzinie 9:40 rano. Pozostawiło po sobie niemal zupełnie zrujnowaną Lizbonę oraz zniszczoną większą część południowego wybrzeża, aż po Algarve. Bezpośrednio po trzęsieniu nastąpiło tsunami, którego fale mogły osiągać wysokość do 20 m. Na terenach dotkniętych kataklizmem dodatkowo jeszcze szalały setki pożarów. Katastrofa pociągnęła za sobą od 10 do 40 tys. ofiar śmiertelnych w samej Lizbonie. Siła trzęsienia była tak duża (9 stopni w skali Richtera), że odczuwali je również mieszkańcy Wenecji, co w swych pamiętnikach odnotował Giacomo Casanova.
33
Portugalia posiada największe w Europie oceanarium.
Mieści się ono w Parku Narodów w Lizbonie, który powstał po wystawie Expo'98. Pojemność oceanarium to 5000 metrów sześciennych, czyli ponad 5 000 000 litrów wody. Tworzy go ogromny zbiornik wodny o przeszklonych na całej wysokości ścianach. Jest on otoczony przez cztery dwukondygnacyjne części, z których każda prezentuje florę i faunę innego oceanu. Podziwiać w nich można życie i środowisko Oceanu Spokojnego, Atlantyckiego, Indyjskiego i Arktycznego. Oceanarium w Lizbonie posiada w swoich zasobach ponad 16 tys. różnych zwierząt z 450 gatunków.
34
Portugalia obecnie jest jednym z najwolniej rozwijających się krajów Europy.
W 2007 roku The Economist opisała Portugalię jako "chorego człowieka Europy".
35
Portugalia jest znaczącym ośrodkiem turystyki pątniczej.
Zawdzięcza to Sanktuarium Matki Bożej Fatimskiej, które mieści się w środkowo-zachodniej Portugalii, w mieście Fatima. Sanktuarium zostało wybudowane w miejscu objawień Matki Bożej, które rozpoczęły się 13 maja i trwały do 13 października 1917 roku. W 2017 roku na obchody stulecia objawień Matki Bożej, do Fatimy przybyło 9,4 mln pielgrzymów.
36
Portugalia posiada 13 miejsc znajdujących się na liście światowego dziedzictwa UNESCO.
Dziewięć z nich to zabytki architektoniczne, a dwa to regiony uprawy wina.
37
Portugalia zalicza się do największych producentów wina na świecie.
Winnice zajmują prawie 200 000 ha (9. miejsce na świecie), z których wytwarza się średnio 6 mln hektolitrów wina rocznie (11 miejsce). Sami Portugalczycy wypijają sporo wina, natomiast prawie 3 mln hektolitrów eksportują.
Lubisz ciekawostki?

Podobne tematy

34 ciekawostki o Bułgarii
34 ciekawostki o Bułgarii
Jeden z najstarszych europejskich krajów
Bułgaria to niewielki kraj w Europie południowo-wschodniej, niewiele większy od Islandii czy amerykańskiego stanu Tennessee. Jego powierzchnia jest ba ...
31 ciekawostek o Austrii
31 ciekawostek o Austrii
Śródlądowy kraj w Alpach Wschodnich
Austria jest niewielkim państwem leżącym w Europie Środkowej. Jest krajem górzystym, w którym dwie trzecie powierzchni zajmują Alpy. Z powodu swojej g ...
23 ciekawostki o Luksemburgu
23 ciekawostki o Luksemburgu
Wielkie Księstwo Luksemburga
Luksemburg jest jednym z najmniejszych suwerennych państw w Europie. Jako parlamentarna monarchia konstytucyjna, na czele której stoi Wielki Książę He ...
23 ciekawostki o Węgrzech
23 ciekawostki o Węgrzech
Ojczyzna czardasza
Węgry to stosunkowo niewielkie państwo śródlądowe, położone w środkowej części Europy. Jest to kraj, w którym znajdują się największe na świecie, po I ...
42 ciekawostki o Rumunii
42 ciekawostki o Rumunii
Największy kraj w Europie Południowo- Wschodniej
Rumunia jest największym państwem Europy Południowo-Wschodniej i dwunastym co do wielkości krajem w Europie. Zamieszkuje ją ponad 21 milionów ludzi, k ...
27 ciekawostek o Czechach
27 ciekawostek o Czechach
Nasz południowy sąsiad
Czechy to niewielki, wyżynno-górzysty kraj w Europie Środkowej, którego powierzchnia wynosi blisko 79 tys. km2. Mieszka tam niewiele ponad 10,5 mln lu ...
25 ciekawostek o Albanii
25 ciekawostek o Albanii
Kraina Orłów
Albania jest niewielkim państwem leżącym na Półwyspie Bałkańskim. Ten nieduży i słabo rozwinięty gospodarczo kraj charakteryzuje się górzystym krajobr ...
31 ciekawostek o Tajlandii
31 ciekawostek o Tajlandii
Państwo na Półwyspie Indochińskim
Tajlandia jest azjatyckim państwem leżącym w jej południowo-wschodniej części, słynącym z ciekawej kultury i budownictwa sakralnego. Ten egzotyczny kr ...

Najnowsze tematy

11 ciekawostek o chlebie
11 ciekawostek o chlebie
Symbol wspólnoty
Chleb - symbol żywności, która od tysięcy lat odgrywa kluczową rolę w życiu człowieka. Od starożytnych cywilizacji po współczesność, chleb był stałym ...
16 ciekawostek o marihuanie
16 ciekawostek o marihuanie
Kontrowersyjna używka
Marihuanę, zwyczajowo nazywaną również konopiami indyjskimi, od dawna otacza aura kontrowersji i fascynacji. Jest to roślina, której historia sięga ty ...
14 ciekawostek o Salem
14 ciekawostek o Salem
Amerykańska stolica grozy
Salem, nazywane "Miastem Czarownic", budzi skojarzenia z tajemnicą, historią i niezwykłymi wydarzeniami. Położone na wschodnim wybrzeżu, w stanie Mass ...
19 ciekawostek o Kirunie
19 ciekawostek o Kirunie
Szwedzkie miasto z lokalną anomalią magnetyczną
Kiruna, miasto zakorzenione w sercu Laponii, stanowi nie tylko ośrodek górniczy, lecz także fascynujące centrum kultury, historii i natury arktycznej. ...
16 ciekawostek o Bali
16 ciekawostek o Bali
Wyjątkowe miejsce na ziemi
Bali to wyspa w archipelagu Indonezji, jedna z najbardziej popularnych wysp w regionie Azji Południowo-Wschodniej. Słynie z bogatej kultury i tradycji ...
9 ciekawostek o żółwiu Jonathanie
9 ciekawostek o żółwiu Jonathanie
Najstarsze znane żyjące zwierzę lądowe
Żółw Jonathan to wyjątkowa postać w krainie zwierzęcych legend. Jego imponujący wiek i niezwykła historia życia uczyniły go jednym z najbardziej znany ...
19 ciekawostek o Aleksandrze Wielkim
19 ciekawostek o Aleksandrze Wielkim
Strategiczny geniusz, którego rządy rozpoczęły epokę hellenistyczną
Aleksander Macedoński, znany także jako Aleksander Wielki, jest jedną z najbardziej fascynujących postaci w historii starożytnej. Uważany za militarne ...
17 ciekawostek o Auguste Rodinie
17 ciekawostek o Auguste Rodinie
Francuski Michał Anioł
Auguste Rodin, jeden z najwybitniejszych rzeźbiarzy XIX wieku, pozostaje jedną z najbardziej wpływowych postaci w historii sztuki. Jego prace, odznacz ...

Podobne tematy