Ciekawostki o Pamukkale

Leży w dolinie rzeki Meander, w pobliżu starożytnego stanowiska archeologicznego Laodycela nad Lykosem, kilkanaście kilometrów na północny wschód od miasta Denizli.

Jest to miejsce przyrodnicze i turystyczne, słynące z wapiennych osadów powstałych na zboczu góry Cökelez, które utworzyły białe tarasowe baseny i kaskady. Władze tureckie objęły ten teren ochroną tworząc park narodowy wpisany w 1988 roku na listę światowego dziedzictwa UNESCO.

Skojarzenie to to wynika z faktu, że nieopodal znajdują się rozległe plantacje bawełny, gdyż wschodnia Anatolia jest obszarem rolniczym, w którym między innymi uprawiana jest bawełna.

Pamukkale jest białe jak bawełna. Pokrywające zbocze góry Cökelez wapienne osady, z których powstał trawertyn (wapienna skała osadowa powstająca wokół źródeł mineralnych) jest cudem natury w kolorze białym.

Wydobywa się z nich na powierzchnię woda o temperaturze od 35°C do blisko 100°C. Wypływająca na powierzchnię woda nasycona węglanem wapnia i dwutlenkiem węgla ochładza się, odgazowuje, a węglan wapnia w postaci żelu osadza się, by po jakimś czasie skrystalizować.

W wyniku tego procesu na zboczu góry Cökelez powstały wyjątkowe nacieki, stalaktyty, wodospady, progi i eliptyczne baseny wody termalnej poprzedzielane zaporami, po których od około 14 tysięcy lat spływa woda. Szacuje się, że trawertyny mają aktualnie 160 metrów grubości i rozciągają się na powierzchni 2700 metrów i szerokości 600 metrów.

Docenili to już Rzymianie, którzy oprócz jej właściwości zdrowotnych dostrzegli również zdolność do spowolnienia procesów starzenia. Obecnie twierdzi się, że woda ta ma zbawienny wpływ na wzrok i schorzenia skóry, leczy astmę i bóle reumatyczne, a także na nadciśnienie, problemy z krążeniem i niestrawność. Podnosi też poziom endorfin, co wpływa na dobre samopoczucie.

Na temat wyjątkowych właściwości wód termalnych Pamukkale istnieje też legenda, według której w okolicach miasteczka żyła bardzo nieurodziwa dziewczyna, która nie miała szans na zamążpójście. Ponieważ wszystkie jej koleżanki znalazły mężów, a ona wciąż pozostawała sama, postanowiła popełnić samobójstwo rzucając się z trawertynowego tarasu. Spadła jednak do zagłębienia wypełnionego wodą i straciła przytomność. Przechodził tamtędy książę, który ujrzał leżącą w wodzie piękną dziewczynę. Zakochał się w niej bez pamięci i poślubił ją. Okazało się, że woda z basenów termalnych może przemienić brzydką dziewczynę w piękność. Legenda ta, chętnie opowiadana turystom, służy zachęcaniu ich do korzystania ze zdrowotnych kąpieli upiększających.

Rzymianie wykorzystywali również trawertyn, który używany był jako budulec posągów i naczyń.

Jedna z nich mówi o pasterzu Endymionie, który wypasał swoje stado krów i owiec na zboczu góry Cökelez. Któregoś dnia dostrzegła go bogini Księżyca, Selene, która zakochała się w pasterzu. Zakochana w sobie para spędzała z sobą dużo czasu i tak była pochłonięta miłością, że Endymion zapomniał o swoim stadzie, które cierpliwie czekało na wydojenie. Legenda głosi, że pasterz nigdy nie wydoił swoich krów, a wypływające z ich wymion mleko rozpłynęło się po okolicy tworząc mlecznobiały krajobraz.

Hierapolis zostało założone jako uzdrowisko termalne na początku II wieku p.n.e. Stało się ośrodkiem leczniczym, w którym lekarze używali źródeł termalnych do leczenia swoich pacjentów.

Swoją nazwę Hierapolis - święte miasto - uzyskało ze względu na dużą liczbę świątyń na swoim terenie. Założono tam kościół (pod wpływem apostoła Pawła), gdy ten przebywał w Efezie. Apostoł Filip spędził w Hierapolis ostatnie lata swojego życia, a prawdopodobnie w miejscu jego ukrzyżowania, które miało miejsce w 80 r n.e., zbudowano miejskie martyrium (budowla o charakterze sakralnym poświęcona męczennikowi, zwykle kryjąca jego grób lub relikwie). Mówi się też, że jego córki działały w okolicy jako prorokinie.

Swój obecny kształt miasto zyskało w roku 60., za panowania Nerona, kiedy to zostało odbudowane po silnym trzęsieniu ziemi. Miasto przeżywało swój złoty wiek. Tysiące ludzi korzystało z leczniczych właściwości gorących źródeł. Hierapolis stało się jednym z najważniejszych miast Cesarstwa Rzymskiego w dziedzinie sztuki, filozofii i handlu.

W 1354 roku wielkie trzęsienie ziemi doszczętnie zniszczyło starożytne miasto. Po raz pierwszy Hierapolis zostało odkopane w 1887 roku.

Wybudowano tam liczne hotele, które przyczyniły się do degradacji środowiska naturalnego. Eksploatacja wapiennej wody przez hotele spowodowała duże szkody widoczne w postaci szarych, wyschniętych tarasów. Trasa prowadząca przez naturalne baseny została zamknięta w 1997 roku. Obecnie dla zwiedzających udostępniono około 10 basenów, a wejście na trawertyn możliwe jest jedynie bez obuwia.

Władze Turcji chcąc objąć ochroną ten teren i starając się o wpis Pamukkale na listę światowego dziedzictwa kulturowego i przyrodniczego UNESCO, zmuszone były do likwidacji hoteli i wprowadzenia szeregu obostrzeń w korzystaniu z tego miejsca. 

Pamukkale wraz z Hierapolis znalazło się na liście światowego dziedzictwa UNESCO w 1988 roku.

Sprowadzano dla niej tę wodę, a po kąpieli twierdziła, że jej skóra stała się o wiele bardziej delikatna, nawilżona i odmłodzona. 

W Hierapolis do dziś istnieje basen Kleopatry. Znajduje się on pomiędzy budynkiem Wielkich Łaźni a Nimfeum. Jest to basen z wodą termalną, który działał już w okresie świetności Hierapolis, gdy było ono znanym uzdrowiskiem. Legenda głosi, że ów basen był prezentem dla władczyni Egiptu od Marka Antoniusza.

W czasach antycznych basen otaczały kolumny w stylu jońskim, które zawaliły się podczas trzęsienia ziemi w VII w. Ich pozostałości spoczywają na dnie basenu i turyści obecnie, dla których basen jest udostępniony, mogą zażywać w nim kąpieli wśród antycznych kolumn.

Trend ten rozpoczęli Marmaris i Tugrul z Turcji w 2009 roku, celebrując tam swoje wesele.

Teatr prawdopodobnie powstał za panowania Hadriana, po trzęsieniu ziemi w 60 roku. Posiadał on dwupiętrową scenę, z której do obecnych czasów zachował się jedynie niższy poziom.

Chorzy, którzy licznie przybywali na leczenie do Hierapolis nie zawsze wracali do domów po odbytej kuracji. Niektórzy nie odzyskiwali zdrowia i ich ciała grzebane były na miejscowym cmentarzu. Zmarłych chowano w trzech miejscach: na północ, południe i wschód od miasta, w niewielkiej odległości od martyrium św. Pawła.