Ciekawostki o Kajmanach

W jego skład wchodzą trzy wyspy: Wielki Kajman, będący największą wyspą archipelagu oraz oddalone od niego o ponad 100 kilometrów na wschód dwie mniejsze wyspy: Mały Kajman i Cayman Brac. Kajmany stanowią zamorskie terytorium Wielkiej Brytanii.

Wyspy te są szczytami podmorskiego pasma górskiego zwanego Cayman Ridge, stanowiącego podwodne przedłużenie najwyższego pasma górskiego Kuby - gór Sierra Maestra. Wszystkie trzy wyspy zostały utworzone  z wapiennych osadów rafowych i organodetrytycznych (powstałe ze szczątków roślinnych lub zwierzęcych), pochodzących z miocenu. Wyspy są w większości płaskie, jedynym wyjątkiem jest wzniesienie Bluff o wysokości 43 m n.p.m. znajdujące się na wyspie Cayman Brac, które jest najwyższym wzniesieniem Kajmanów.

Wyspy otoczone są współcześnie powstałą rafą koralową.

Jest to największa z trzech wysp Kajmanów, swoją powierzchnią wynoszącą 196 km2 obejmuje 76% całej powierzchni archipelagu. Wyspę zamieszkuje 97% całej populacji Kajmanów.

Wielki Kajman ma około 35 km długości, a jego najszerszy punkt wynosi 13 km szerokości, najwyższe wzniesienie ma wysokość 21 m n.p.m. 

George Town położone jest na zachodnim wybrzeżu wyspy, jest stolicą i największym miastem Kajmanów. W 2022 roku mieszkało tam 40 957 osób (49,6% populacji Kajmanów) - jest to największe miasto ze wszystkich brytyjskich terytoriów zamorskich (pod względem liczby ludności). Tylko 26,1 % mieszkańców miasta urodziło się na Kajmanach, zdecydowana większość mieszkańców to imigranci pochodzący głównie z Jamajki, Filipin, Wielkiej Brytanii, Stanów Zjednoczonych, Kanady, Hondurasu i Indii.

George Town jest centrum branży usług finansowych na Kajmanach, gdzie działa około 600 firm bankowych i powierniczych. Miasto uważane jest za 29. co do wielkości centrum finansowe na świecie. Swoje oddziały ma tu większość banków działających na arenie międzynarodowej. Znajduje się tam także wiele urzędów administracji rządowej.

W George Town znajduje się Międzynarodowy Port Lotniczy im. Owena Robertsa, port morski, który jest popularnym portem do zawinięcia na Karaiby. George Town jest także portem macierzystym wielu dużych jachtów, które pełnią funkcję państwowej bandery.

Historia Kajmanów w świadomości wielu osób związana jest z piractwem, czego echem jest odbywający się co roku festiwal. Wówczas na oczach bardzo wielu obserwatorów, przy użyciu zacumowanego w porcie starego żaglowca, odtwarzany jest atak piratów na wyspę. Później ulicami miasta odbywa się uroczysta parada.

Pedro St. James został zbudowany w 1780 roku przez Anglika Williama Edena. Nie wiadomo skąd przybył na Kajmany i czym się zajmował William Eden, wiadomo natomiast, że wykorzystując niewolniczą siłę roboczą, dorobił się znacznego majątku. Jego ziemie zostały oznaczone na pierwszej mapie Wielkiego Kajmana w 1773 roku jako Edens.

Eden wybudował dom wystylizowany na taki, jaki można było spotkać na plantacjach na Jamajce. Był to wówczas największy dom na wyspie, a ponieważ usytuowany był wzdłuż Pedro Point, otrzymał nazwę Pedro St. James. Początkowo w domu tym odbywały się spotkania głównych mieszkańców miasta, z biegiem czasu Pedro St. James stał się siedzibą pierwszego wybranego parlamentu wyspy w grudniu 1831 roku. Dom ten zyskał wówczas miano "miejsca narodzin demokracji na Kajmanach".

3 maja 1835 roku ze szczytu słynnych kamiennych schodów Pedro St. James odczytano proklamację kończącą niewolnictwo w Imperium Brytyjskim, w tym na Kajmanach.

Mieści się ono w dawnym, 150-letnim budynku Old Courts Building, który kiedyś służył rządowi Kajmanów jako budynek sądu, więzienie oraz pierwszy oficjalny urząd pocztowy na wyspie. Muzeum zajmuje się ochroną, badaniami i prezentacją wszystkich aspektów dziedzictwa Kajmanów.

Początki muzeum sięgają lat 30. XX wieku, kiedy lokalny mieszkaniec Ira Thompson zaczął w ramach swojego hobby kolekcjonować kajmańskie artefakty. W 1979 roku rząd odkupił od Thompsona jego kolekcję i obecnie stanowi ona większą część zbiorów muzeum. Otwarte w 1990 roku muzeum zawiera ponad 8 tysięcy przedmiotów i artefaktów, od monet po 14-metrową łódź. Wystawa historii naturalnej zawiera trójwymiarową mapę przedstawiającą podwodne formacje geologiczne otaczające Kajmany.

Uważa się, że był on pierwszym Europejczykiem, który zobaczył te wyspy podczas swojej ostatniej, czwartej wyprawy do Ameryki 10 maja 1503 roku. Wyprawa zmierzała na Espaniolę (Haiti), ale sternik zboczył z kursu zbytnio na północ i oczom załogi ukazały się wyspy, wokół których roiło się od żółwi. W związku z tym Kolumb nazwał je "Las Tortugas". Jednak ostatecznie wyspy zostały nazwane "Kajmanami" od licznie występujących w wodach kajmanów (aligatorów). Nazwę tę prawdopodobnie nadał im angielski korsarz sir Francis Drake, gdyż takim mianem Karaibowie określali pobliską Jamajkę. "Mapa turyńska" z 1523 roku była pierwszą mapą, która przedstawiała te wyspy jako "Los Lagartos", co oznacza aligatory lub duże jaszczurki.

Nie istnieją żadne dowody na to, że wyspy zamieszkiwane były przed XVI wiekiem. Były one jedynie schronieniem dla licznych wówczas na Morzu Karaibskim piratów oraz poławiaczy żółwi. Pierwsza stała osada pojawiła się tam dopiero w 1660 roku, którą złożyła grupa dezerterów z armii brytyjskiej.

W 1787 roku kapitan Hull z HMS Camilla oszacował, że rocznie łapano i sprzedawano w portach morskich na Jamajce od 1200 do 1400 żółwi. Żółwie zabijane były na mięso, w które zaopatrywały się na Kajmanach załogi statków.

Mieszkańcy Wielkiego Kajmana zajmowali się głównie łowieniem żółwi. W momencie, gdy na skutek przełowienia populacja żółwi drastycznie się zmniejszyła, wyruszyli oni na wody innych wysp.

Był on wnukiem jednego z pierwszych osadników. Większość mieszkańców, jeśli nie wszyscy, przybyli na wyspy spoza Kajmanów i stanowili na ogół pewien margines społeczeństwa. Osiedlali się tam piraci, uchodźcy przed hiszpańską inkwizycją, marynarze rozbitkowie i niewolnicy. Większość Kajmanów jest pochodzenia afrykańskiego, walijskiego, szkockiego lub angielskiego.

Mieszkańcy północnej i zachodniej części Wielkiego Kajmana często nękani byli najazdami hiszpańskich sił z Kuby. Szczególnie znany był wówczas hiszpański korsarz Rivero Pardal, któremu podczas jednego napadu udało się doszczętnie spalić dwadzieścia domostw.

Sami mieszkańcy wysp też urządzali zasadzki na statki, które nie orientując się dostatecznie w nawigacji wokół wysp, często utykali na rafach, a wyspiarze dopływając do nich na łodziach, plądrowali ich dobytek.

 W latach 1661-1671 pierwsi osadnicy z Jamajki przybyli na Mały Kajman i Cayman Barc. Osady te szybko zostały opuszczone ze względu na ataki hiszpańskich korsarzy. Tymczasem angielscy korsarze wykorzystywali Kajmany jako swoja bazę, i w XVIII wieku stały się one jedną z najbardziej popularnych kryjówek pirackich, nawet po zakończeniu legalnego korsarstwa w 1713 roku. Stałe osadnictwo na wyspach rozpoczęło się w latach 30. XVIII wieku.

W lutym tego roku wyruszył z Jamajki konwój dziesięciu statków, eskortowanych przez HMS Convert. Konwój ten uległ rozbiciu na rafie w Gun Bay, na wschodnim wybrzeżu Wielkiego Kajmana. Lokalni osadnicy ruszyli na pomoc rozbitkom mimo ciemności i wzburzonego morza, próbując ratować pasażerów i załogę. Zginęło wówczas od sześciu do ośmiu osób, ale ponad 450 osób udało się uratować.

Legenda głosi, że wśród pasażerów znajdował się członek brytyjskiej rodziny królewskiej. Sugerowano nawet, że był to bratanek króla Jerzego III. Aby nagrodzić mieszkańców wyspy za ich odwagę i poświęcenie w ratowaniu istnień ludzkich, król Jerzy podobno wydał dekret mówiący, że Kajmani nigdy nie będą werbowani do służby wojennej i nigdy nie będą płacić podatków.

Nigdy nie odnaleziono dokumentu świadczącego o takim dekrecie i przypisywanie temu wydarzeniu obecnego statusu wolności podatkowej Kajmanów, ma charakter jedynie anegdotyczny. Nie mniej Kajmany jako brytyjskie terytorium zamorskie posiadają ten status i są krajem wolnym od podatków.

Okres niewolniczy trwał na Kajmanach od 1734 do 1833 roku. Oszacowano, że w 1774 roku na Wielkim Kajmanie mieszkało około czterystu osób; połowa z nich była wolna, a druga połowa stanowiła niewolników. Do czasu zniesienia niewolnictwa w 1833 roku liczba niewolników na Wielkim Kajmanie przewyższała liczebnie liczbę ich właścicieli.

Po uzyskaniu przez Jamajkę niepodległości w 1962 roku, Kajmany zerwały swoje powiązania administracyjne z Jamajką i zdecydowały o bezpośredniej zależności od Korony Brytyjskiej.

W 1953 roku na Kajmanach otwarto pierwsze lotnisko oraz szpital publiczny w George Town. Otwarto też pierwszy bank komercyjny.

W 1959 roku zaczęła na Kajmanach obowiązywać pierwsza konstytucja, która umożliwiała po raz pierwszy kobietom udział w głosowaniu.

We wrześniu 2004 roku w Kajmany uderzył huragan Ivan, który spowodował ogromne zniszczenia w infrastrukturze wysp, oszacowane na 3,4 miliarda dolarów. Huragan ten spowodował też śmierć dwóch osób.

Wielu obywateli jest głęboko religijnych i regularnie chodzi do kościoła, jednak od 2000 roku na wyspach rośnie ateizm - 16,7% identyfikuje się jako ateiści.

Kajmani pochodzenia jamajskiego mówią swoim własnym językiem narodowym (kreolski jamajski i jamajski angielski). Dość często słyszany jest też język hiszpański.

Według Forbesa Kajmany mają 7. najsilniejszą walutę na świecie (1,00 dolar amerykański to 0,80 dolara KYD).Gospodarka Kajmanów zdominowana jest przez usługi finansowe i turystykę, które łącznie odpowiadają za 50-60% produktu krajowego brutto.

Niskie stawki podatkowe doprowadziły do wykorzystania Kajmanów jako raju podatkowego dla korporacji. Na wyspach zarejestrowanych jest 100 000 firm, czyli więcej niż wynosi cała populacja. Głównym źródłem dochodu rządu są podatki pośrednie: nie ma podatku dochodowego, podatku od zysków kapitałowych ani podatku dochodowego od osób prawnych.

Na towary przywożone na wyspy nałożone jest cło przywozowe w wysokości od 5 do 22% (samochody od 29,5 do 100%). Niewiele artykułów jest zwolnionych z cła, wśród nich są m.in. książki, aparaty fotograficzne, perfumy.

Na przestrzeni lat, na skutek erozji długość tej plaży to już tylko 5,5 mili. Mieści się przy niej wiele hoteli i kurortów. Wszystkie trzy wyspy oferują turystom nurkowanie, a w niektórych miejscach także pływanie z płaszczkami (ryby chrzęstne spokrewnione z rekinami) - najpopularniejszym w tym względzie miejscem jest Stingray City na Wielkim Kajmanie.

Wielki Kajman ma też kilka wraków u swoich wybrzeży, w tym jeden zamierzony (USS Kittiwake), który po wycofaniu ze służby został zakupiony przez rząd Kajmanów i zatopiony w celu utworzenia nowej sztucznej rafy w pobliżu plaży Seven Mile. Wkrótce miejsce to stało się dynamicznym środowiskiem dla życia morskiego. Można do niego nurkować, ale nie wolno niczego zabierać na powierzchnię.

Ważnym problemem środowiskowym jest brak zasobów słodkiej wody. Zapasy wody pitnej zaspokajane są poprzez zbieranie i odsalanie wody deszczowej. Problemem są też śmieci, ponieważ na Kajmanach nie ma zakładów recyklingu ani przetwarzania odpadów.