Ciekawostki o Martynice

Małe Antyle są częścią Antyli, grupy wysp położonych w basenie Morza Karaibskiego, rozciągających się łukowato na długości 4,5 tys. km (wyspy te zostały odkryte przez Krzysztofa Kolumba w latach 1492-1504). Małe Antyle rozciągają się na długości około 1900 km i oddzielają Morze Karaibskie od otwartego Oceanu Atlantyckiego. 

Małe Antyle dzielą się na Wyspy Nawietrzne, w skład których wchodzi Martynika, Wyspy Zawietrzne, Tobago i Trynidad.

Na Martynice językiem urzędowym jest język francuski, jednak językiem ojczystym większości populacji jest kreolski martynik - francuski język kreolski (antylski).

Martynikańczycy nazywali swoją wyspę także "Matinino", co oznacza "Wyspa Kobiet", i taka nazwa została przekazana Krzysztofowi Kolumbowi podczas jego wizyty na wyspie w 1502 roku.

Historyk Sydney Daney uważa, że Karaibowie (rdzenna ludność Małych Antyli) nazywali Martynikę Jouanacaëra lub Wanakaera , co oznacza „wyspę legwanów”.

Pokrywające ją góry są raczej niskimi górami, które tworzą strome klify wzdłuż wybrzeży. Obszar wyspy można podzielić na trzy strefy: górzysty na północy z dwoma najwyższymi punktami wyspy - Mont Pelee i Pitons du Carbet, Równina Lamentin w centrum oraz pagórkowaty region na południu skaładający się z pozostałości starych wulkanów.

Nazwa wulkanu w języku francuskim oznacza "łysą górę". Została ona nadana około 1635 roku przez pierwszych europejskich osadników. Erupcje tego wulkanu są rzadkie, ale gwałtowne (tzw. typ peleański).

Najbardziej znaną erupcją była ta z 8 maja 1902 roku, kiedy to powstała lawina piroklastyczna zniszczyła całkowicie pobliskie miasto Saint-Pierre, powodując śmierć około 30 tysięcy osób. Erupcję przeżyły tylko trzy osoby, w tym Louis-Auguste Cyparis, który był wówczas więźniem zamkniętym w lochu.

Miasto Saint Pierre zwane kiedyś "Paryżem Karaibów" po wybuchu wulkanu zyskało przydomek "grobowiec Karaibów".

 Jej powierzchnia całkowita wynosi 1128 km2, z czego 40 km2 to woda, reszt to grunty. Wyspa nazywana także "Perłą Antyli" leży 25 km na południe od wyspy Dominika i 37 km na północ od wyspy Saint Lucia.

Martynika ma 73 km długości i 39 m szerokości. Jej linia brzegowa ma długość około 350 km. 9,4% wyspy jest zurbanizowane, a uprawy rolne zajmuje 11,3% jej powierzchni.

Na Martynice panuje klimat tropikalny, a pora deszczowa trwa od czerwca do października. Północ wyspy jest wilgotna i porośnięta bujną roślinnością. Południe kraju ma klimat bardziej suchy i tam znajduje się większość atrakcji turystycznych.

Od czerwca do listopada mogą na Martynice występować huragany.

Jest to efekt wulkanizmu w tamtym rejonie, gdzie występują 4 główne aktywne bądź wygasłe pasma wulkaniczne. Środkowa i południowa część wyspy jest zaludnione, pokryta polami, a wzniesienia nie przekraczają tam 400-500 m n.p.m. Linia brzegowa południowej części wyspy jest pełna malowniczych koralowych zatoczek z białym piaskiem.

Martynika ma wiele rzek, ale żadna z nich nie jest duża. Najważniejsze z nich to Lorrain, Galion, Capote i Lezarde, które przepływają przez środek wyspy.

Te niewielkie mięsożerne ssaki zostały sprowadzone w celu kontrolowania populacji węży (Bothrops lanceolatus znany jako fer-de-lance). Stały się jednak gatunkiem szczególnie uciążliwym, ponieważ żerują na ptasich jajach i wytępiły lub zagroziły wielu rodzimym ptakom.

W I wieku naszej ery przybył tam z regionu Orinoko w Wenezueli lud Arawaków, który osiedlił się na wyspie, a około XI wieku dołączyli do nich Karaibowie. Arawaków opisuje się jako łagodnych, bojaźliwych Indian, a Karaibów jako zaciekłych wojowników-kanibalów.

Kolumb sporządził mapę Martyniki bez lądowania na niej w 1493 roku, podczas swojej pierwszej wyprawy, ale Hiszpania nie była zainteresowana tym terytorium. Na wyspie znalazł się dopiero w 1502 roku i spędził na niej trzy dni.

Rdzenni mieszkańcy nazywali wówczas Martynikę "Matinino". Od mieszkańców San Salwador Kolumb dowiedział się, że wyspa Matinino była w całości zamieszka na przez kobiety, do których, w określonych porach roku, przybywali Karaibowie. Jeśli kobiety te rodziły synów, oddawały ich pod opiekę ojców.

Powstała tam pierwsza europejska osada w Fort Saint-Pierre (obecnie St. Pierre). Rdzenni mieszkańcy wyspy wielokrotnie występowali przeciwko osadnikom francuskim, a w 1658 roku doszło do zbrojnej interwencji, w czasie której wielu Karaibów zginęło. Ci którzy przeżyli zostali wzięci do niewoli i wygnani z wyspy. Osiedlili się oni na sąsiedniej Dominice i Saint Vincent.

Pod rządami francuskiego gubernatora Charlesa de Courbona, hrabiego de Blénac, Martynika stała się portem macierzystym dla francuskich piratów: kapitana Crapeau , Étienne de Montauban i Mathurina Desmarestza.

W późniejszym okresie (XVII/XVIII w) walijski pirat Bartholomew Roberts, znany też jako Black Bart czy Bart Roberts, który działał w okolicach Martyniki i Barbadosu, wystylizował swoją piracką banderę zwaną "jolly roger" na czarną flagę przedstawiającą pirata stojącego na dwóch czaszkach z napisami "ABH" i "AMH" od "A Barbadian’s Head  " i "A Martiniquan’s Head)" symbolizujących głowy gubernatorów tych wysp, którzy wysłali okręty wojenne, aby schwytały Robertsa.

Wielka Brytania kontrolowała wyspę przez większość czasu od 1794 do 1815 roku, kiedy to została sprzedana Francji po zakończeniu wojen napoleońskich.

Od tego czasu Martynika pozostaje własnością Francji, będąc jej zamorskim terytorium.

Bunty niewolników pracujących na plantacjach, a także kampanie abolicjonistów, przekonały rząd francuski do zlikwidowania niewolnictwa we Francuskich Indiach Zachodnich (francuskie terytoria zależne na Antylach) w 1848 roku.

Martynika była pierwszym francuskim terytorium zamorskim, na którym 23 maja 1848 roku wszedł dekret znoszący karę śmierci.

Niemieckie łodzie podwodne wykorzystywały wyspę do tankowania i uzupełniania zapasów podczas bitwy o Karaiby. Siły Wolnej Francji przejęły Martynikę w Dniu Bastylii 14 lipca 1943 roku.

W 1946 roku Francuskie Zgromadzenie Narodowe jednomyślnie zagłosowało za przekształceniem kolonii w Departament Zamorski Francji.

 Jest pojedynczą zbiorowością terytorialną Republiki Francuskiej. Mieszkańcy wyspy są obywatelami Francji z pełnymi prawami politycznymi i prawnymi. Jest częścią Unii Europejskiej jako region najbardziej oddalony w ramach terytoriów specjalnych członków Europejskiego Obszaru Gospodarczego. Nie jest częścią strefy Schengen ani Unii Celnej Unii Europejskiej. Obowiązującą walutą na Martynice jest euro.

Składa się ona z czerwonego trójkąta z lewej strony i dwóch poziomych pasów, górnego zielonego i dolnego czarnego. Zgromadzenie Martyniki wywiesza flagę z logo zbiorowości, aby reprezentować rząd.

Większość turystów pochodzi z Francji kontynentalnej, Kanady i Stanów Zjednoczonych. Około 16% wszystkich firm na wyspie (około 6 tysięcy) to firmy z sektora turystycznego.

Banany uprawia się tam na powierzchni ponad 7200 hektarów, na których produkowane jest 220 tysięcy ton tych owoców. Produkcja ta daje pracę 12 tys. pracowników.

Miasto położone na zachodnim wybrzeżu wyspy jest głównym ośrodkiem gospodarczym i portem morskim Martyniki. Fort-de-France jest miejscem jednej z głównych morskich baz wojskowych Francji na Karaibach.

W mieście rozwinął się przemysł spożywczy, zwłaszcza cukrownie i destylarnie rumu, a także prężny ośrodek turystyczny z trzema fortami z XVIII i XIX wieku. Szczególną atrakcją jest pomnik Joséphine de Beauharnais, żony Napoleona, urodzonej na Martynice, w posiadłości w okolicach dzisiejszego miasta Trois-Îlets po drugiej stronie zatoki. Pomnik stoi w parku miejskim La Savane, który obecnie znajduje się w likwidacji (na jego miejscu ma powstać nowoczesne centrum handlowe).

Rejs szalupą Chatka Puchatków przez Atlantyk w latach 1958-1959 był wyprawą żeglarską na łodzi wiosłowo-żaglowej, zorganizowaną przez Jerzego Tarasiewicza i Janusza Misiewicza. Ośmiomiesięczny rejs dwóch żeglarzy był dużym sukcesem, zważywszy na warunki i sprzęt jakim dysponowali. Był to pierwszy tak długi rejs polskiego małego jachtu po wojnie. "Chatka Puchatków" przebyła ponad cztery tysiące mil morskich oraz około tysiąca kilometrów po śródlądowych drogach wodnych.

Rejs zakończył się nad ranem 2 kwietnia 1959 roku, gdy "Chatka Puchatków" przycumowała w jachtklubie Club Nautique w Fort-de-France.

Na wyspie znajduje się 49 parafii i kilka historycznych miejsc kultu, takich jak katedra Saint-Louis w Fort de France, kościół Najświętszego Serca w Balata i katedra Matki Bożej Wniebowziętej w Saint Pierre.