Ciekawostki o Mauritiusie

Oddalony jest o około 2 000 km od południowo-wschodniego wybrzeża Afryki Wschodniej i  około 900 km na wschód od Madagaskaru. Państwo składa się z kilku wysp należących do Archipelagu Maskarenów. W skład archipelagu wchodzą wyspy: Reunion (departament zamorski Francji), stanowiąca 56% powierzchni lądowej archipelagu, Mauritius, Rodrigues oraz Ławica Cargados Carajos, składająca się kilkudziesięciu wysp i wysepek.

Poza sama wyspą Mauritius do Republiki Mauritiusu należy też wyspa Rodrigues, Ławica Cargados Cerajos (grupa 21 wysp i wysepek) i wyspy Agalega (dwie wyspy, których całkowity obszar wynosi 26 km2).

Wyspa Mauritius jest największą z wysp tworzących Republikę Mauritiusu, jej powierzchnia wynosi 1864, 8 km2. Wyspę otacza ponad 150 km białych piaszczystych plaż oraz trzecia co do wielkości na świecie rafa koralowa. W niedalekiej odległości od wyspy znajduje się około 49 niezamieszkanych wysp i wysepek, z których kilka pełni rolę rezerwatów przyrody zagrożonych gatunków.

Wyspa jest stosunkowo młoda pod względem geologicznym, powstała w wyniku aktywności wulkanicznej około 8 mln lat temu. Cały Archipelag Maskarenów powstał w wyniku gigantycznych erupcji podwodnych wulkanów, które miały miejsce tysiące kilometrów na wschód od Afryki i Madagaskaru. Nie są one już aktywne wulkanicznie, obecnie gorący punkt wulkaniczny (hotspot) znajduje się pod wyspą Reunion.

Teren wznosi się od przybrzeżnych równin do centralnego płaskowyżu, gdzie osiąga wysokość 670 m n.p.m. Najwyższy szczyt wyspy Piton de la Petite Rivière Noire o wysokości 828 m n.p.m. znajduje się w jej południowo zachodniej części. Stanowi on część pasma górskiego Czarnej Rzeki.

Na Mauritiusie znajdują się dwa inne pasma górskie: Moka-Port Louis i Grand Port-Savanne. Pasmo Moka-Port Louis obejmuje szczyty Pieter Both (820 m n.p.m) i Le Pouce (811 m n.p.m), odpowiednio drugi i trzeci najwyższy szczyt. Oba są bardziej znane niż Piton de la Petite Rivière Noire na południowym zachodzie.

Występują tam dwie pory roku: ciepłe, wilgotne lato od listopada do kwietnia, ze średnią temperaturą 24,7 ° C i stosunkowo chłodna, sucha zima od czerwca do września, ze średnią temperaturą 20,4 ° C. Najcieplejszymi miesiącami są styczeń i luty.

Choć nie ma tam wyraźnej pory deszczowej, większość opadów występuje w miesiącach letnich. Zdarzają się sporadyczne cyklony tropikalne, zwykle między styczniem a marcem, które przynoszą ulewne deszcze.

Mauritius zajął drugie miejsce w indeksie jakości powietrza opublikowanym przez Światową Organizację Zdrowia w 2011 roku.

Jest to wyspa pochodzenia wulkanicznego, oddalona od Mauritiusu o 560 km na wschód. Jej powierzchnia wynosi 109 km2. Wyspa była niegdyś dziesiątym dystryktem Mauritiusu, swój status autonomiczny uzyskała w 2002 roku. Mieszkańcy wyspy (w 2014 roku mieszkało tam ponad 41 tys. osób) są obywatelami Mauritiusu, a większość z nich jest pochodzenia afrykańskiego.

Stolicą wyspy jest Port Mathurin leżący na północnym wybrzeżu. Miasto pełni funkcję centrum administracyjnego, sądowniczego i gospodarczego Rodrigues. Jest także głównym portem wyspy. W mieście znajduje się jedyny na wyspie dworzec autobusowy, a także wysoki na blisko dwa metry posąg Matki Boskiej wzniesiony na wzgórzach Pointe Canon. Pomnik jest charakterystycznym punktem orientacyjnym stolicy i miejscem spotkań katolików na wyspie, a także obiektem turystycznym i historycznym (pomnik odsłonięto w 1954 roku).

Przybył on pod dowództwem portugalskiego wicekróla Pedro Mascarenhasa (od jego nazwiska pochodzi nazwa archipelagu). Wiadomo, że od X wieku Maskareny odwiedzali Arabowie (XII-wieczna mapa autorstwa arabskiego geografa Ash-Sharifa al-Idrisiego prawdopodobnie je zawiera).

Ze względu na to, że wyspa leżała daleko od utartych szlaków handlowych, była rzadko odwiedzana. W 1601 roku pojawili się na niej Holendrzy, a w 1691 roku francuski przyrodnik i odkrywca hugenot François Leguat wraz z siedmioma towarzyszami wylądował na Rodrigues z zamiarem założenia kolonii rolniczej. Zamiar jednak nie powiódł się.

W XVIII wieku wyspę próbowali zagospodarować Francuzi. Sprowadzili afrykańskich niewolników (przodków obecnej populacji), aby rozwijać hodowlę bydła i rolnictwo. W 1809 roku wyspę zajęły wojska brytyjskie i w 1834 roku zniosły niewolnictwo.

Rodrigues pozostaje najdalszym punktem położonym w odległości prawie 4800 km, w którym słychać było eksplozję. Dźwięk został opisany jako "ryk ciężkich dział". Okrętom marynarki wojennej nakazano zbadanie tego zdarzenia, gdyż obawiano się, że dźwięk spowodowany był strzelaniem z dział przez zagrożony statek.

Hałas wywołany wybuchem wulkanu Krakatau określany jest jako najgłośniejszy dźwięk w historii.

Joshua Slocum był pierwszą osobą, która samotnie opłynęła świat. W 1900 roku napisał książkę o swojej podróży Samotny rejs dookoła świata, która stała się międzynarodowym bestsellerem.

Jest na samosiewna, nie otrzymuje zooplanktonu koralowego z innych źródeł. Jest przez to uboga w gatunki, ale te istniejące wykazują bardzo dobre przystosowanie. Gatunki koralowców, dwa gatunki  Pomacentrus damselfish (rodzaj morskich ryb okoniokształtnych z rodziny garbikowatych) i wiele gatunków skorupiaków występują tylko na rafach Rodriguesa.

Przyczyniło się do tego wulkaniczne pochodzenie wyspy, jej wiek, izolacja i jej wyjątkowy teren. Występują tam jedne z najrzadszych roślin i zwierząt na świecie, ale ingerencja człowieka w przyrodę, ludzkie siedliska i wprowadzanie gatunków obcych, zagroziły rodzimej faunie i florze.

Przed przybyciem na  Mauritius Portugalczyków w 1507 roku, na wyspie nie było żadnych ssaków lądowych. Umożliwiło to ewolucję wielu nielotnych ptaków i dużych gatunków gadów. Pojawienie się tam ludzi spowodowało szybkie zniszczenie siedlisk, a co za tym idzie wyginięcie dużej części endemicznej flory i fauny.

Szczególnie widocznym tego przykładem jest wyginięcie endemicznego nielotnego ptaka dodo, który figuruje w herbie Mauritiusu.

Przybysze oraz sprowadzone przez nich gatunki inwazyjne polowali na ptaka, niszcząc jednocześnie jego siedliska. Ostatnia obserwacja dodo miała miejsce w 1662 roku. Nie od razu zauważono jego wyginięcie, niektórzy istnienie ptaka uważali za mit.

Dodo (Raphus cucullatus), endemiczny nielotny ptak występujący na Mauritiusie wyginął w niecałe sto lat od  jego odkrycia. Zwróciło to uwagę na rolę człowieka w wymieraniu całych gatunków. Obecnie dodo jest często używany jako symbol wyginięcia i starzenia się. Stał się też stałym elementem popkultury dzięki powieści Lewisa Carrolla, Alicja w Krainie Czarów, gdzie pojawia się w treści książki.

Znany jest też jako latający lis maskareński lub nietoperz owocowy z Mauritiusu. Jego rola dla ekosystemu jest niezwykle istotna, gdyż polega ona na zapylaniu i rozprzestrzenianiu nasion. Dieta latającego lisa maurytyjskiego skład się głównie z owoców.

Skupione są one w Parku Narodowym Black River Gorges na południowym zachodzie, w pasmie górskim Bambous na południowym wschodzie i pasmach Moka-Port Louis na północnym zachodzie. Wymarło ponad 100 gatunków roślin i zwierząt, a wiele innych jest zagrożonych.

Prawie wszystkie rośliny rosnące obecnie na Mauritiusie zostały kiedyś przywiezione przez kolonistów.

W przeciwieństwie do innych wyspiarskich krajów, ilość rzek i strumieni jest imponująca. Jest to wynikiem obfitych opadów deszczu. Rzeki zazwyczaj są krótkie i bystre, a potoki rwące. Głównymi rzekami w kraju są: Rivière des Creoles, Rivière du Rempart i Rivière Tamarin, która jest dopływem największego w kraju jeziora - Mare aux Vacoas.

Wszystkie rzeki wpadają do Oceanu Indyjskiego.

Jej plantacje zajmują około 45% powierzchni wyspy. Produkcja cukru trzcinowego na wyspie jest jednym z głównych źródeł zatrudnienia na Mauritiusie.

Przyczyniła się do tego stabilna sytuacja polityczna po uzyskaniu niepodległości w 1968 roku, która przyciągnęła na wyspę dużą ilość inwestorów zagranicznych. Mauritius jest jednym z najbardziej liberalnych gospodarczo krajów Afryki.

Stan taki istnieje od 1968 roku, od odzyskania niepodległości. Dawne lotnisko wojskowe w południowo-wschodniej części wyspy zostało przekształcone w cywilne lotnisko międzynarodowe. Funkcje polityczne, bezpieczeństwa i wojskowe pełni na Mauritiusie policja Mauritiusa (MPF), zatrudniająca około 12 500 funkcjonariuszy.

Przestępczość na Mauritiusie jest bardzo niewielka.

Gruntowna reforma gospodarki narodowej polegająca na zdywersyfikowaniu źródeł dochodów w oparciu o przemysł lekki, finanse i turystykę sprawiła, że Mauritius jest państwem o stabilnym wzroście gospodarczym. W ostatnich latach kraj ten stał się głównym ośrodkiem regionu, mającym znaczenie dla handlu i inwestycji oraz usług finansowych i turystycznych. Mauritius uchodzi za oazę przyjaznego biznesu, z liberalnymi przepisami gospodarczymi i podatkowymi.

W 2016 roku Bank Światowy sklasyfikował Mauritius na 1. miejscu wśród państw Afryki i na 32. na świecie, w dziedzinie łatwości prowadzenia działalności gospodarczej. Zajmuje on 8. miejsce pośród 178 klasyfikowanych krajów w rankingu wolnorynkowych gospodarek świata (Polska w tym rankingu zajmuje 50. miejsce).

Prawo podatkowe tego kraju umożliwia zakładanie firm przez podmioty zewnętrzne z kapitałem zagranicznym. Opinię azylu podatkowego Mauritius zawdzięcza głównie wysokiemu poziomowi ochrony poufnych informacji na temat udziałowców spółek i dużym ograniczeniom w zakresie wymiany informacji z innymi administracjami podatkowymi. OECD cały czas wymienia Mauritius wśród państw stosujących szkodliwą konkurencję podatkową.

W 2020 roku liczył 1,3 miliona mieszkańców, a gęstość zaludnienia wynosiła 624 mieszkańców na km2. Mauritius nie posiada rdzennej ludności, gdyż przed kolonizacją był wyspą niezamieszkaną. Obecnie około dwie trzecie mieszkańców (68%) stanowią Indo-Maurytyjczycy (pochodzą z subkontynentu indyjskiego). Dużą część, bo 27% stanowią Kreole czyli potomkowie niewolników z Afryki i Madagaskaru, zmieszani z innymi grupami, zwłaszcza Europejczykami. Około 3% stanowią Sinomauryci pochodzenia chińskiego, a około 2% stanowi mniejszość biała - Francuzi-Maurytyjczycy.

Konstytucja wspomina jedynie, że językiem urzędowym Zgromadzenia Narodowego jest język angielski, choć można zwracać się do przewodniczącego także w języku francuskim. Oba te języki są językami administracji rządowej, sądów i biznesu.

Konstytucja Mauritiusu napisana jest w języku angielskim, a niektóre przepisy, jak kodeks cywilny i karny napisane są w języku francuskim.

Populacja Mauritiusu jest wielojęzyczna, jednak językiem ojczystym większości mieszkańców jest kreolski maurytyjski, wywodzący się z języka francuskiego. Większość też biegle włada angielskim i francuskim i w zależności od sytuacji, płynnie zmienia język podczas rozmowy.

W środowisku zawodowym i edukacyjnym preferowany jest język francuski i angielski. Języki azjatyckie używane są głównie w działalności muzycznej, religijnej i kulturalnej. W mediach i literaturze używa się tam języka francuskiego.

Wyznaje go około 48,5% populacji. Około 32,7% populacji wyznaje chrześcijaństwo, z czego większość to katolicy. Muzułmanie stanowią około 17,3% populacji i w większości są to sunnici.

Wtedy to konstytucja rozszerzyła prawo wyborcze na wszystkie kobiety i mężczyzn powyżej 21. roku życia, którzy potrafili pisać i czytać. Wcześniej prawo głosu dotyczyło jedynie elit.

Artykuł dotyczący moralności przewiduje karę do pięciu lat więzienia za kontakty seksualne z osobami tej samej płci.

Jest to pozostałość po angielskiej epoce kolonialnej.

Czerwony i Niebieski Mauritius to pierwsze dwa znaczki brytyjskiej kolonii koronnej Mauritiusa. Wydano je 21 września 1847 roku i fakt ten uczynił Mauritius siódmym terytorium pocztowym, które emitowało znaczki.

Te dwa znaczki pocztowe o nominale jednego i dwóch pensów określa się mianem Mauritius Post Office. Oba uważane są przez filatelistów za jedne z najrzadszych i najcenniejszych znaczków na świecie. Znaczki z podobizną królowej Wiktorii wydrukowano techniką druku wklęsłego. Wydrukowano ich 500 sztuk.

W 1981 roku na całym świecie znanych było 27 zachowanych egzemplarzy tych znaczków: 12 sztuk "Niebieski Mauritius" i 15 "Czerwony Mauritius". Niebieski Mauritius znacznie przewyższa popularność Czerwonego. Tak zwany "list bordeaux" z obydwoma znaczkami był do 2014 roku najdroższym przedmiotem kolekcjonerskim filatelistycznym na świecie. Od tego czasu wyprzedziła go jedynie magenta z Gujany Brytyjskiej o nominale 1 centa.