Ciekawostki o Amazonii

Największy jej obszar (60%) leży na terenie Brazylii, następnie Peru (12,8%), Boliwii (7,7%), Kolumbii (7,1%), Wenezueli (6,1%), Gujany (3,1%), Surinamu (2,5%), Gujany Francuskiej (1,4%) i Ekwadoru (1%).

Populacja tego obszaru dzieli się na aż 350 różnych grup etnicznych. 9% tej populacji to ludność tubylcza, często dobrze odizolowana od reszty świata.

Przez długi czas żyjąca tam ludność tworzyła jedynie społeczności w obrębie plemiennych wiosek. Pierwsze wielkie cywilizacje zaczęły powstawać około 1500 lat temu. Jedną z nich była cywilizacja Marajoara, która zaczęła się rozwijać około 3000 lat temu a jej dynamiczny rozkwit nastąpił nastąpił w latach 800 - 1400 n.e. Upadek amazońskich cywilizacji wiąże się ściśle z europejską kolonizacją tych terenów.

Opisywał on, że w latach 40 XV wieku wzdłuż rzeki żyła rozwinięta cywilizacja. Jego podania jednak nie zyskały uznania, gdyż nie natrafiono w tym obszarze na żadne liczne skupiska ludzi. Nie oznacza to jednak, że jej tam nie było. Najprawdopodobniej ludzie tam żyjący wymarli na skutek chorób zawleczonych przez Europejczyków takich jak ospa.

Szacuje się, że 10% wszystkich gatunków żyje właśnie tutaj. W Amazonii znajdziemy ponad 2,5 miliona gatunków owadów, 2200 gatunków ryb, 428 gatunków płazów, 378 gatunków  gadów, 1294 gatunki ptaków i 427 gatunków ssaków. Całość tej fauny zamieszkuje tereny roślinne złożone z przynajmniej 40 tysięcy gatunków roślin.

Liczba różnorodnych gatunków drzew w Amazonii jest szacowana na 16 tysięcy.

Do 2018 roku udało się człowiekowi zniszczyć około 17% lasów amazońskich a należy wziąć pod uwagę, że jeszcze w latach 60 XX wieku obszar puszczy amazońskiej był nietknięty.

Teren ten znajduje się w dorzeczu Amazonki, najdłuższej rzeki kontynentu (a według niektórych także na Ziemi). Aż 5,5 mln km2, to amazońskie tropikalne lasy deszczowe.

Największy wpływ na bujny rozwój życia w tym rejonie miał Ocean Atlantycki, dostarczający olbrzymie masy wilgoci.

Coroczne ubytki nawozu spowodowane wypłukiwaniem gleb przez Amazonkę są uzupełniane bogatym w fosfor pyłem który jest transportowany wiatrem z obszaru Sahary a dokładnie z półpustyni Bodele znajdującej się na terytorium Czadu. Według badań NASA, rocznie na teren Amazonii dostaje się około 27,7 milionów ton pyłu saharyjskiego.

Według badań, hektar lasów jest w stanie zmagazynować od 620 do 370 kg węgla rocznie. W 2021 roku zaobserwowano jednak, że po razy pierwszy Amazonia wyemitowała więcej gazów cieplarnianych niż udało jej się zmagazynować.

Duża część wyciętych lasów służy później do wypasu bydła, według statystyk aż 91% ziemi wykorzystywane jest w tym celu. To właśnie przez te rolnicze praktyki obszary leśne Amazonii stale się zmniejszają. Zmiany są zatrważające i łatwo widoczne z kosmosu. W latach 1991 - 2000 wycięto aż 172 tysiące km2 lasów.

Jak się okazuje, Brazylia jest największym producentem soi na świecie. W celu zwiększenia upraw na terenie tego kraju trwa nieustanna wycinka. Warto więc się zastanowić, czy produkty, które znajdujemy na półkach supermarketów są tak naprawdę eko, czy po prostu padamy ofiarą marketingu za którego fasadą trwa bezlitosna dewastacja dziewiczych terenów zielonych naszej planety.

W samej Brazylii wybuchło w tym roku prawie 73 tysiące pożarów, z czego ponad połowa wybuchłą na terytorium Amazonii.

Dla przykładu, od kwietnia 2019 roku Ekwador zaprzestał wydobycia ropy na powierzchni 180 tysięcy hektarów puszczy, zakazano również sprzedaży terenów leśnych firmom z branży naftowej. Ponadto wyznacza się coraz więcej obszarów chronionych prawnie, a ich powierzchnia obecnie wynosi 1,73 mln km2.

Choć niektóre plemiona usilnie walczą z naporem rabunkowej gospodarki, nie wszystkim udaje się przetrwać. Do dziś nie wiadomo ile społeczności, które mogły żyć w tym obszarze od setek a nawet tysięcy lat zostało bezpowrotnie wyeliminowanych.

Oczywiście wszystkich zmian nie da się powstrzymać, jest nas coraz więcej i konsumujemy coraz szerszy wachlarz dóbr. Ochronę środowiska da się pogodzić z rozwojem cywilizacyjnym, potrzeba do tego jednak dobrego i skutecznego prawa, masy pieniędzy i adaptacji nowych technologii takich jak produkcja mięsa in vitro czy farm wertykalnych. Ziemia jest w stanie pomieścić dużo więcej ludzi niż żyje obecnie, jeśli tylko będziemy wykorzystywać jej zasoby mądrze i wdrażać najnowsze, mniej zasobożerne i bardziej wydajne technologie.