Ciekawostki o średniowieczu

Za początek średniowiecza uważa się rok 476 czyli detronizację Romulusa Augustulusa - ostatniego cesarza zachodniorzymskiego. Dokładna data zakończenia średniowiecza nie jest jednoznaczna. Niektórzy uważają za jego koniec zdobycie Konstantynopola przez Turków w 1453, inni pierwszą wyprawę Krzysztofa Kolumba do Ameryki w 1492 a jeszcze inni początki ruchu reformacyjnego w 1517.

Przed rokiem 525 lata liczono od założenia Rzymu, według zasad kalendarza juliańskiego. Na polecenie papieża Jana I przeprowadzono obliczenia mające na celu wyznaczenie roku narodzin Chrystusa jako początku nowego kalendarza. Ponieważ w Europie nie znano wtedy jeszcze pojęcia zera, kalendarz zaczyna się od 1 roku n.e. Poszczególne kraje stopniowo przyjmowały ten system datowania a ostatnim z krajów Europy Zachodniej, który go przyjął była Portugalia w roku 1422.

Jasne, że kilka przypadków sądów nad czarownicami miało miejsce w tym okresie jednak najwięcej procesów o czary przypada na okres od XV do XVII wieku. Czas największych polowań i brutalnych procesów przypadł na lata 1570 - 1630 a więc schyłek renesansu. Nawet najbardziej popularny podręcznik dla łowców czarownic Malleus Maleficarum wydano dopiero w 1486 roku. Spośród państw europejskich najbardziej zagorzałe boje z “czarostwem” toczyły kraje niemieckie.

Pojawiły się w handlu około 1330 roku i zyskały niesamowitą popularność w Europie Zachodniej, gdzie były nazywane cracoves lub poulaines. Długość czuba wraz ze zmianą mody wydłużała się i skracała by w szczytowym momencie osiągać długość większą o 60 cm niż stopa. Często czuby butów były dekorowane dodatkowymi elementami, nierzadko obscenicznymi. Buty były kojarzone z rozwiązłością i dekadencją do tego stopnia, że w pewnym momencie Kościół wydał rozporządzenie kto może je nosić a kto nie. Angielski wiersz z 1388 roku mówił, że przez długie czuby ciżemek mężczyźni nie byli w stanie klękać w trakcie mszy. Ciżemki straciły na popularności około roku 1480 i nie pojawiły się ponownie na masową skalę do XX wieku.

Pierwsza z nich - Dżuma Justyniana nawiedziła stary kontynent w latach 541 - 542 przybywając z Egiptu lub Etiopii do Konstantynopola. Stamtąd rozprzestrzeniłą się na całą Europę sięgając do terytorium Danii. Choć nie da się ustalić dokładnej liczby zmarłych szacuje się, że Dżuma Justyniana zabiła 50 milionów ludzi. Dżuma ta wracała co kilkanaście do kilkudziesięciu lat a ostatni raz na szeroką skalę zaatakowała około roku 750. Drugą plagą była Czarna Śmierć, również wywołana przez pałeczki dżumy która dziesiątkowała populację Europy w latach 1346 - 1353 i zabiła od 75 do nawet 200 milionów osób.

Pierwsze z nich były budowane w IX lecz nie były liczne. Dynamiczna budowa zamków na terenie Europy rozpoczęła się między X a XI wiekiem. Pierwsze zamki często budowano z drewna jednak ich walory obronne były niskie a koszty remontu i konserwacji dość wysokie w związku z tym porzucono ich konstrukcję na rzecz budowli kamiennych. Najstarszym kamiennym zamkiem zbudowanym w Polsce jest zamek we Wleniu, gdzie na zlecenie księcia Bolesława Wysokiego wzniesiono pierwsze murowane budowle już w roku 1160.

Dopiero XII wiek przyniósł zmiany, w 1164 roku Kościół postanowił uznać małżeństwo za sakrament, a do jego zawarcia wymagany jest kapłan. Przed tym okresem ludzie po prostu deklarowali sobie chęć zawarcia małżeństwa, najczęściej w obecności świadka a jeśli chcieli podnieść rangę tego wydarzenia to składali sobie przysięgę w bramie kościelnej, bez modlitwy i księdza.

Dokładne ramy czasowe nie są jednoznaczne, wiadomo że w roku 570 na świat przyszedł Mahomet, twórca i prorok muzułmański, a swoich pierwszych objawień doświadczył w roku 610. Zasady religijnego i politycznego funkcjonowania wspólnoty muzułmańskiej kształtowały się w latach 632-661.

Kościół w tym czasie był trawiony skrajnym zepsuciem, nepotyzmem i chaosem. Z tego powodu francuskojęzyczni papieże od 1309 roku zamiast w Rzymie, rezydowali w Awinionie.  Ta sytuacja nie podobała się zakonnikom włoskim, którzy na konklawe w 1378 roku wybrali rzymskiego papieża Urbana VI. Zaskoczeni i niezadowoleni z tego faktu kardynałowie zdecydowali się na zwołanie drugiego konklawe, podczas którego na tron w Awinionie wybrali Klemensa VII. Spory między stronnictwami trwały tak długo, że w 1408 roku podczas trwania dwóch pontyfikatów (Benedykta XIII z Awinionu i Grzegorza XII z Rzymu) wybrano w Pizie trzeciego papieża, Aleksandra V a po jego śmierci Jana XXIII.

Wielką schizmę zakończył dopiero pojednawczy sobór w Konstancji, podczas którego odsunięto od władzy wszystkich pełniących ten urząd “głów kościoła”  a na tron piotrowy, który na stałe przeniesiono do Rzymu wybrano Marcina V.