Teatro Amazonas - opera w sercu amazońskiego lasu deszczowego
Teatro Amazonas to jeden z najważniejszych teatrów Brazylii i główną atrakcją miasta Manaus. Zlokalizowany w Largo de São Sebastião, historycznym cen ...
Działy
Szukaj
Choć islam obecnie jest drugą po chrześcijaństwie największą pod względem liczby wyznawców religią monoteistyczną, wiele wskazuje na to, że w przyszłości może się to zmienić.
Liczba wyznawców islamu rośnie zdecydowanie szybciej, niż wyznawców innych religii. Decydują o tym przede wszystkim względy biologiczne. Wyznawcy tej religii są zdecydowanie najmłodsi i żyją w tych rejonach świata, w których przewidywany jest największy przyrost naturalny. Islam jest religią, w której odnajdą się skrajne postawy i potrzeby, jest religią miłosierdzia i odwetu, religią mistyków i dżihadystów, a nawet zwolenników kapitalizmu i socjalizmu. A wszystko to oznacza "poddanie się woli Boga".
Według muzułmanów Bóg (Allah) jest doskonały, jest źródłem wszelkiej wiedzy i sprawiedliwości, posiada znajomość prawa doskonałego. Do nikogo nie jest podobny i niczego nie można z nim porównać. Islam zabrania przedstawiania go w jakiejkolwiek postaci.
Obecnie na świecie żyje 2,17 mld chrześcijan, a muzułmanów jest 1,6 mld.
Prognozy wskazują, że w 2050 roku proporcje te wyniosą 2,92 do 2,76, a jeśli trend pozostanie niezmienny, to w 2070 roku liczba muzułmanów zrówna się z liczbą chrześcijan.
Słowo "Koran" pochodzi od arabskiego słowa al-kur-an, które oznacza recytację, ponieważ pierwotnie Koran przekazywano ustnie.Według islamu i samego Koranu jego twórcą jest Allah. Koran składa się ze 114 sur (rozdziałów), które dzielą się na aje (wersety). Rozróżnia się 90 sur mekkańskich i 24 sury medyńskie, ze względu na miejsce ich objawienia. Sury są w Koranie ułożone przeważnie według długości, od najdłuższej do najkrótszej.
Znacznie częściej jako symbol islamu traktuje się półksiężyc (hilal), choć z historycznego punktu widzenia był on symbolem kalifatu, a nie religii.
W języku arabskim jest to Muhammad, co oznacza "wychwalony", "sławiony". Jest to imię teoforyczne - odwołujące się do Boga. Żył w latach 570-632. Urodził się w Mekce, mieście w zachodniej części Arabii Saudyjskiej.
Mimo różnicy wieku uchodzili za szczęśliwe małżeństwo. Urodziło im się kilkoro dzieci, z których jedna córka, najmłodsza Fatima przeszła do historii.
W końcu Mahomet zdecydował się na publiczne wystąpienie jako prorok (nabi) i wysłannik (rasul) Boga.
Początkowo przesłanie Mahometa nie budziło większego sprzeciwu, dopiero gdy zaczął gwałtownie atakować czczenie bożków w sanktuarium Al-Kaby, co zagrażało dochodom czerpanym z pielgrzymek, arystokracja Mekki zwróciła się przeciwko niemu. Rozpoczęły się pierwsze prześladowania muzułmanów.
Toczyły się ciągłe bitwy między oddziałem Mahometa a członkami mekkańskich karawan. W jednym ze starć Mahomet został ranny, ale mekkańczycy nie zajęli Medyny.
Kilka lat później po Bitwie Rowu, Mahomet poparł zabójstwo około 900 żydowskich mężczyzn oraz sprzedaż kobiet i dzieci.
Regulowała ona stosunki pomiędzy medyńską wspólnotą muzułmanów (umma), a przybyłymi z Mekki mihadżirami (emigrantami) i miejscowymi. Wprowadzono też w tym okresie kilka nowych zasad islamu, m.in. kierunek modlitwy - w stronę Mekki, a nie jak do tej pory Jerozolimy, wprowadzono nawoływanie do modlitwy (Azan) oraz miesięc postu ramadan.
Religia islamska wyzwoliła w Arabach ekspansywność i ogromną energię. Wyruszyli na podbój świata.
Wszystkie ustne nauki proroka zostały w 653 roku zebrane w Koranie. Zaczęto też spisywać prawa, oparte na wzorze postępowania Mahometa, zwane Sunną, której ostateczną wersję sporządzono w IX wieku.
Kalifat był władzą zwierzchnią religijną i polityczną. Państwo stworzone przez muzułmanów miało charakter imperialny (stolicą kalifatu w latach 661-750 był Damaszek, a władzę sprawował ród Umajjadów).
Ponieważ Koran napisany był w języku arabskim, a muzułmanom nie wolno było tłumaczyć go (jako księgi objawionej) na inne języki, dlatego przyjęcie nowej religii wiązało się z koniecznością posługiwania się językiem arabskim.
Język arabski od VII wieku stosowany był również w administracji i sądownictwie kalifatu. Na innych obszarach cywilizacja muzułmańska rozwijała się przez włączenie do niej dorobku cywilizacji miejscowych, w tym kultury bizantyjskiej (greckiej) i perskiej.
Wprowadzono urząd zwierzchnika rządu, wezyra, a poszczególnymi częściami kalifatu zarządzali dostojnicy zwani emirami. Stolicą zaś został Bagdad.
W Jerozolimie, w miejscu, z którego według wierzeń muzułmanów Mahomet wyruszył w podróż do nieba, powstał w drugiej połowie VII wieku meczet Kopuła na Skale, położony na Wzgórzu Świątynnym i będący jednym z najświętszych miejsc islamu.
Jest to też najwcześniejsza muzułmańska budowla, która przetrwała do naszych czasów.Jerozolima , która była świętym miejscem wyznawców judaizmu i chrześcijaństwa, stała się świętym miejscem również dla muzułmanów.
Ozdabiane były one ornamentami roślinnymi i kaligraficznymi (arabeski) , gdyż zgodnie z nakazami Koranu, sztuka religijna nie przedstawiała postaci ludzi i zwierząt.
Nastąpił też rozwój twórczości literackiej i naukowej. Najsłynniejszym dziełem literackim z tamtego okresu jest "Księga tysiąca i jednej nocy" - zbiór opowiadań i baśni spisywanych od IX do XVI wieku.
W bibliotece tej uczelni zgromadzono liczne dzieła, także starożytne: Platona, Arystotelesa, Ptolemeusza, Hipokratesa, Galena.
Ibn Sina w Europie znany jest jako Awicenna. Był on perskim lekarzem, filozofem i uczonym. Żył na przełomie X i XI w. w Bucharze, w Uzbekistanie. Stworzył Kanon medycyny, dzieło składające się z pięciu ksiąg, a każda księga dzieliła się na traktaty, a te na rozdziały.
Stanowił kompendium starożytnej i arabskiej wiedzy medycznej. W Europie został przetłumaczony na łacinę i używany był jako podręcznik w uczelnich medycznych do schyłku XVIII w. Przez stulecia oddziaływał na naukę europejską.
Ibn Ruszd (Awerroes) żył w XII w. Był filozofem, teologiem, lekarzem, prawnikiem, politykiem i matematykiem arabskim z Kordowy (Kordoba w Hiszpani).
Jego komentarze do dzieł Arystotelesa wywarły wielki wpływ na europejską filozofię. Za nieprawowierne poglądy filozoficzne został wygnany z Kordoby, zmarł na wygnaniu w Marakeszu.
Miasta się rozrastały bo istniała duża produkcja rolna, która rozwijała się dzięki systemom irygacji (jeden z systemów melioracji) rozbudowanym przez Arabów.
Do miast arabskich napływały towary z całego świata, a poszczególne miasta specjalizowały się w produkcji różnych towarów. Bagdad znany był z wyrobu tkanin i dywanów. Damaszek - ze znakomitej broni. Kair - z tkanin, szkła i pachnideł, Fez i Kordoba - ze skór i wyrobów skórzanych.
Wzdłuż szlaków lądowego handlu budowano karawanseraje, miejsca gdzie karawana mogła się zatrzymać na odpoczynek. Rozwijał się też transport morski.
Kupcy muzułmańscy docierali do różnych rejonów świata, a wraz z nimi rozprzestrzeniały się wpływy islamu.
Korzystając z setek relacji kupieckich i podróżniczych, wielcy geografowie, Al-Bakri z XI w. (geograf, historyk i filolog żyjący w Hiszpanii) i Al-Idrisi (arabski kartograf, geograf i podrożnik działający na dworze króla Sycylii, żyjący w XII w.) opisali cały znany Arabom świat.
Wielki podróżnik arabski Muhammad Ibn Battuta, żyjący w XIV w. objechał świat islamu od Indonezji po państwo Mali w Afryce Zachodniej i pozostawił obszerny opis swoich podróży.
W XV w. Ibn Chaldun opisując różne ludy świata i ich życie, stworzył podwaliny badań socjologicznych. Rozwijała się też w świecie arabskim astronomia i matematyka.
Stosowane są obecnie na całym świecie.
Kalifat Abbasydów został osłabiony poprzez wyodrębnianie się kolejnych kalifatów (w Kordobie, Egipcie), polityczna jedność świata muzułmańskiego została naruszona. Rosło znaczenie i samodzielność lokalnych dynastii, wyodrębniały się niezależne państwa na wschodzie i w Maghrebie.
Muzułmanie odnosili zwycięstwa (zdobyli Jerozolimę), odpierali najazdy chrześcijan, ale koszt tych zwycięstw był bardzo wysoki.
Na Półwyspie Iberyjskim trwała rekonkwista, muzułmanie byli wypierani z Hiszpanii. Przełomem było zwycięstwo chrześcijan w bitwie pod Las Navas de Tolosa w 1212 roku, które zakończyło się ostatecznym wyparciem Saracenów (Arabów) z zachodniej Europy.
Kalifat Abbasydów został w XIII w. zniszczony przez najazd Mongołów.
Ale już w XIV-XV w. rozpoczęła się kolejna fala podbojów muzułmańskich, których dokonywali Turcy osmańscy.
Tworzyli oni swoje imperium zdobywając Bułgarię, Serbię i Bizancjum. Poza Węgrami, ekspansja ta nie zagroziła Europie łacińskiej. Kres jej położyła bitwa pod Wiedniem.
Było jednak obarczone wewnętrznym kryzysem. Egipt popierany przez Francję praktycznie uniezależnił się od Turcji, a chrześcijańskie ludy na tureckich Bałkanach zaczęły się buntować.
Państwo osmańskie podjęło próbę modernizacji systemu zadłużając się w europejskich bankach, co doprowadziło do politycznego uzależnienia od Europejczyków. Zaczęły się wewnętrzne tarcia, które w rezultacie doprowadziły do załamania się państwa tureckiego.
Na czele państwa tureckiego, jako dożywotni prezydent stanął Mustafa Kemal zwany Ataturkiem (Ojcem Turków).
Władzę przejmowali wojskowi, którzy doprowadzali do obalania monarchii (Egipt, Irak, Jemen, Syria, Libia). We wszystkich tych państwach powstały rządy totalitarne.
Nawiązywały one współpracę z ZSRR, który dostarczał im broń. Dominował model socjalizmu arabskiego, odrzucający model wolnorynkowy.
Zaczęto inwestować w nowoczesną infrastrukturę miejską, rozbudowę sieci usług, w nowe gałęzie przemysłu. Zaczęto też intensywne zbrojenia, a także finansowanie organizacji terrorystycznych.
Fundamentalizm cechuje uznawanie prymatu czynnika religijnego nad życiem świeckim, dążenie do utworzenia państwa islamskiego, oparcia prawa na Koranie, eliminacja wpływów nieislamskich, zwalczanie prób modernizacji islamu przez współwyznawców.
W islamie sunnickim muzułmanin ma pięć obowiązków, zwanych pięcioma filarami islamu:
Artykuły wiary to:
Znaczenie mają też idżma (wykładnia przyjęta przez społeczność muzułmańską) i kijas -wnioskowanie analogiczne.
Założenia w państwie sunnickim (kalifacie) są takie, aby religia, moralność oraz prawo państwowe były ze sobą nierozerwalnie związane. W praktyce jednak tylko niektóre państwa (Arabia Saudyjska i Afganistan) zrównały prawo religijne (szariat) z państwowym.
Odrzucają koncept kalifatu, twierdząc, że rządy grzesznego człowieka nigdy nie będą sprawiedliwe, a władcy kalifatów są uzurpatorami i tyranami.
Jest to bardzo szerokie pojęcie, różnie interpretowane przez różne nurty i szkoły koraniczne.
Może być interpretowany jako walka zbrojna o panowanie islamu na całym świecie (Kital), a także jako wewnętrzna walka duchowa (tzw. Większy Dżihad). Często interpretacja ma charakter bardzo indywidualny dla wierzących.
Dżihad różnie interpretują też sunnici i szyici.
Wokół tego sanktuarium wzniesiono meczet Al-Haram, mogący pomieścić jednocześnie 300 tys. wyznawców. Dla muzułmanów jest to najświętsze miejsce.
Jest to kilka fragmentów skały złożonych razem i oprawionych w srebrną ramę, wbudowanych na wysokości 1,5 metra w południowo-wschodni narożnik świątyni. Pochodzenie kamienia nie jest znane, spekulowano, że jest to meteoryt, bazalt, agat lub szkło impaktowe powstałe wskutek uderzenia meteorytu w Wabar na pustyni Ar-Rab al Chali.
Powierzchnia eksponowanego kamienia w srebrnej ramie ma wymiary 20x16 cm. Największy fragment ma mieć wielkość daktyla. Pierwotną wielkość kamienia szacowano na 25x20x20 cm.
Podczas tawafu - siedmiokrotnego okrążania Al-Kaby w kierunku przeciwnym do ruchu wskazówek zegara - pielgrzymi dotykaja, całują lub pozdrawiają kamień przez uniesienie prawej ręki w jego kierunku, w celu uzyskania boskiego błogosławieństwa.
