Historia
Ciekawostki o bitwie pod Wiedniem
Gwóźdź do trumny tureckiej ekspansji w Europie
Bitwa pod Wiedniem, zwana również Odsieczą Wiedeńską, jest jedną z najistotniejszych bitew w historii nie tylko Polski, ale i Europy. Dzięki taktycznemu geniuszowi króla Jana III Sobieskiego, wojska osmańskie poniosły ostateczną klęskę w swojej kampanii podboju starego kontynentu i zmuszone były przejść do defensywy. Zwycięstwo pod Wiedniem zapewniło Sobieskiemu międzynarodową sławę, a sama bitwa zmieniła bieg historii.
1
Bitwa pod Wiedniem rozegrała się 12 września 1683 roku. Rozpoczęła się rano, jednak do decydującego starcia doszło w godzinach popołudniowych – najprawdopodobniej około godziny 18:00.
2
Stronami konfliktu były wojska osmańskie, dowodzone przez wezyra Kara Mustafę, przeciw którym do bitwy stanęły zjednoczone wojska polsko-austriacko-niemieckie, dowodzone przez króla Jana III Sobieskiego.
3
Rosnące zagrożenie ze strony Imperium Osmańskiego, które po zakończeniu w 1676 roku wojny z Rzeczpospolitą zdołało odbudować swoją potęgę, zasiało panikę w szeregach chrześcijańskiej koalicji, strzegącej Europy przed ekspansją islamskiego najeźdźcy. Ówczesny Cesarz Świętego Cesarstwa Rzymskiego, Leopold I, zwrócił się z prośbą o pomoc do króla Rzeczpospolitej Obojga Narodów, Jana III Sobieskiego, który podczas wojny polsko-tureckiej wykazał się skutecznością w odpieraniu wojsk tureckich, między innymi w bitwie pod Chocimiem w 1673 roku.
4
Oblężenie Wiednia wojska tureckie rozpoczęły w okolicach czerwca – lipca 1683 roku. Miasto stanowiło dla Turków Osmańskich łakomy kąsek z uwagi na swoje strategiczne położenie nad Dunajem i blokowanie tego szlaku handlowego przez Święte Cesarstwo Rzymskie. Jednocześnie Austria borykała się wówczas z antyhabsburską koalicją na Węgrzech, w wyniku której Węgry uznały zwierzchnictwo sułtana.
5
Garnizon wiedeński liczył 18 tysięcy zbrojnych oraz artylerię.
6
Po dwóch miesiącach oblężenia, liczba wojsk broniących miasta zmalała do zaledwie 5 tysięcy.
7
Wymarsz polskich wojsk w liczbie 27 tysięcy nastąpił 29 lipca. Sobieski zmobilizował 24 chorągwie husarii. Ze względu na pogarszającą się sytuację pod Wiedniem i ponaglenia ze strony zarówno Cesarza jak i papieża, Sobieski zdecydował się na wymarsz nie czekając na spóźniające się wojska litewskie.
8
Do spotkania z wojskami austriacko-niemieckim doszło 3 września w mieście Tulln nad Dunajem. Sobieskiemu przekazano wówczas dowodzenie nad armią.
9
Połączenie wojsk koalicji dało Sobieskiemu dowództwo nad armią liczącą ponad 70 tysięcy żołnierzy.
10
Armia wezyra Kara Mustafy liczyła około 150 tysięcy żołnierzy. Niektóre źródła podają, iż Turków Osmańskich mogło być nawet 300 tysięcy.
11
Sobieski skierował wojska austriacko-niemieckie w rejon, w którym toczyła się najbardziej zażarta walka, żeby spychały wojsko osmańskie w stronę oblężonego Wiednia.
12
W trakcie, gdy połączone siły austriacko-niemieckie angażowały w walce wojska wezyra Kara Mustafy, Sobieski skierował w stronę Lasku Wiedeńskiego wojska Koronne i w ciągu dwóch dni przerzucił na tyły wroga 14 tysięcy konnych i 26 armat.
13
Wojska wezyra skupiły się na oblężeniu miasta, pozostawiając pozbawiony ochrony obóz.
14
Nieuwagę przeciwnika wykorzystał Sobieski, który po przerzuceniu oddziałów na tyły wroga, rozpoczął atak na turecki obóz.
15
Sobieski początkowo kierował do walk piechotę oraz artylerię, żeby oczyściły teren.
16
Król poświęcił jedną z chorągwi husarskiej, dowodzoną przez porucznika Zbierzchowskiego, żeby przeprowadziła zwiad i upewniła się, iż możliwe jest przeprowadzenie szarży. Oddział poniósł duże straty, jednak potwierdził występowanie wilczych dołów oraz aproszy, które zatrzymałyby natarcie polskiej konnicy.
17
Po przeprowadzeniu zwiadu, husaria oraz kawaleria austriacko-niemiecka przypuściła szturm na obóz przeciwnika. Według podań, szarża połączonych wojsk pod wodzą Sobieskiego liczyła 20 tysięcy jeźdźców.
18
Bitwa trwała około 12 godzin, z czego ponad 11 sam ostrzał artyleryjski. Szturm konnicy trwał około 30 minut.
19
Atak na odsłonięty obóz turecki spowodował, iż sam wezyr Kara Mustafa rzucił się do ucieczki przed napierającymi wojskami koalicji.
20
Zjednoczone wojska polsko-austriacko-niemieckie poniosły straty rzędu 1 500 żołnierzy oraz 2 500 rannych, podczas gdy Turcy Osmańscy stracili około 20 tysięcy żołnierzy i 5 tysięcy rannych.
21
Skutkiem olbrzymiej klęski, poniesionej przez wojska tureckie, było zakończenie ekspansji Imperium Osmańskiego w Europie. Dowodzący tureckimi oddziałami wezyr Kara Mustafa został przez sułtana skazany na śmierć.
