Zwierzęta

Ciekawostki o koniku polskim

Znaleźliśmy 15 ciekawostek na temat konika polskiego

Jego przodkiem był tarpan

Koniki polskie, zwane też biłgorajskimi, to potomkowie dzikich tarpanów żyjących do końca XVII wieku na lesistych terenach wschodniej Europy. Pierwsze próby hodowli konika polskiego podjęto już w 1923 roku w Janowie Podlaskim, a później, już po II wojnie światowej, w Popielinie i innych ośrodkach. Obecnie hodowane są też w Roztoczańskim Parku Narodowym i stały się jego zwierzęciem herbowym. Są zwierzętami bardzo przyjaznymi, ufnymi, o spokojnym temperamencie - cechy te umacniają się w miarę obcowania z ludźmi.
Konik polski
1
Koniki polskie są jedyną rodzimą, pierwotną rasą koni wywodzącą się bezpośrednio od dzikich tarpanów (Equus caballus gmelini).
Tarpany są wymarłym na wolności gatunkiem dzikiego konia, podobnego do odkrytych w Azji przez rosyjskiego badacza Nikołaja Przewalskiego w 1876 roku koni Przewalskiego. Tarpany zamieszkiwały do końca XVII wieku obszary leśne Europy - wschodniej Polski, Litwy i Prus.

W okolicach Puszczy Białowieskiej tarpany przetrwały do 1780 lub 1786 roku, kiedy zostały odłowione i umieszczone w zwierzyńcu hrabiów Zamoyskich koło Biłgoraja.

Najdłużej tarpany przetrwały na stepach Ukrainy (ostatnie dzikie konie wymarły tam na początku lat 80. XIX wieku)
2
Przebywające w majątku Zamoyskich tarpany około 1806 roku zostały wydane okolicznym chłopom z powodu panującej biedy.
W wyniku krzyżowania z lokalnymi końmi wykształciła się rasa nazwana przez profesora Tadeusza Vetulaniego, polskiego biologa i zootechnika, konikiem polskim.

Naukowiec ten rozpoczął w 1936 roku prace nad odtworzeniem dzikich tarpanów leśnych w Puszczy Białowieskiej na bazie koników polskich.
3
Hodowla Vetulaniego została zniszczona w czasie II wojny światowej, część koników wywieziono do Niemiec.
W 1949 roku ocalałe koniki polskie trafiły do Popielna w Puszczy Piskiej (warmińsko-mazurskie) i tam w Instytucie Genetyki i Hodowli Doświadczalnej PAN prowadzi się nad nimi badania naukowe i hodowlę zachowawczą (świadome działanie prowadzące do utrzymania zanikających pierwotnych ras zwierząt, w celu ochrony zasobów genowych).

Koniki polskie przebywają tam na otwartej przestrzeni, opieka nad nimi sprowadza się do podawania siana zimą. W warunkach rezerwatowych koniki utrzymywane są też w Stacji Doświadczalnej Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu.
4
Koniki polskie w 1982 roku pojawiły się w Roztoczańskim Parku Narodowym.
Powstała tam wówczas hodowla rezerwatowa tych koni, która przyjęła nazwę "Ostoja". W wydzielonej enklawie lasu przy stawach "Echo", której powierzchnia wynosiła około 40 ha wpuszczono 4 klacze oraz ogiera. Pierwsze koniki przyszły w "Ostoi" na świat w 1983 roku - jedna z urodzonych wówczas klaczy - Trzmielina, przebywa w "Ostoi" do dziś, urodziła w swojej karierze 22 źrebięta.

"Ostoja" była trzykrotnie powiększana, obecnie liczy około 180 ha, gdzie koniki polskie mają do dyspozycji: las, łąki, dolinę rzeki Świerszcz oraz trawiaste groble stawów "Echo".
5
Konik polski to typ konia prymitywnego, długowiecznego, odpornego na choroby i trudne warunki utrzymania.
Koniki te posiadają twardy róg kopytowy, dzięki któremu niepodkute mogą pracować na twardym podłożu.
6
Są to niewielkie zwierzęta o silnej i krępej budowie ciała.
Ich wzrost wynosi 135-140 cm, mierzony w kłębie. Obwód klatki piersiowej - 165 cm, a masa ciała wynosi 300-400 kg.
7
Proporcjonalna głowa, o szerokim czole i prostym profilu, osadzona jest na krótkiej, szerokiej, nisko umieszczonej, muskularnej szyi.
Na głowie osadzone są nieduże grube uszy i żywe oczy. Kłąb jest mało wyraźny, łopatki krótkie, tułów dość długi, grzbiet łęgowaty. Koniki posiadają zwykle obwisły brzuch i ścięty zad.

Pokrój koników polskich jest dość prymitywny, a sylwetka przyziemna, beczkowata. Używane wobec nich określenie "prymitywny" związane jest z tym, iż konie te, dzięki dzikim przodkom zachowały wiele specyficznych cech pierwotnych - stąd określenie konie prymitywne.
8
Koniki polskie mają krótkie kończyny o mocnym kośćcu.
Posiadają duże, mocne kopyta.
9
Cechą rasową koników polskich jest maść myszata.
Dopuszczalne są odcienie jasno-, ciemno- i bułanomyszaty. Wzdłuż grzbietu przebiega ciemna pręga, pożądane są też formy pręgowania na kończynach lub innych częściach ciała. Grzywa i ogon są całkowicie czarne lub z jasnymi włosami.
10
Pod względem budowy i typu można wyodrębnić osobniki nieco ordynarne i bardziej szlachetne.
Te pierwsze maja zwykle dość duże głowy i krótkie szyje. Te bardziej szlachetne maja nieduże, kształtne głowy i stosunkowo długie szyje, z wyraźniej zaznaczonym kłębem.

Pożądany jest typ pokrojowy konia prymitywnego z obfitym uwłosieniem grzywy i ogona. Dopuszczalne są bardziej szlachetne głowy oraz niewielka rozbieżność przednich kończyn i szablastość tylnych.
11
Koniki polskie wyróżniają się dobrym zdrowiem, długowiecznością, małymi wymaganiami paszowymi i środowiskowymi oraz odpornością na trudne warunki bytowania.
Bardzo łatwo adaptują się do nowego otoczenia. Hodowlę koników polskich prowadzi się w trzech systemach: stajennym, bezstajennym i rezerwatowym.
12
Pod względem cech pokrojowych koniki polskie w dużej mierze znajdują zastosowanie jako zwierzęta zaprzęgowe.
Inne ich walory pokrojowe, jak łagodny charakter, przyjazny stosunek do człowieka i chęć do pracy sprawiają, że najczęściej są użytkowane wierzchowo, zarówno przez dzieci, jak i dorosłych.

Dzięki niskiemu wzrostowi, odpowiedniemu temperamentowi i łatwości nawiązywania kontaktu z człowiekiem są popularne w hipoterapii.

Specyficzną formą użytkowania koników polskich jest wykorzystywanie ich w ochronie krajobrazu, tj. zapobieganiu sukcesji roślin na otwartych terenach trawiastych. Zjadanie i wdeptywanie pędów młodych roślin oraz ogryzanie kory z wyrośniętych już drzew powoduje ograniczenie ich sukcesji.

Koniki polskie odgrywają rolę tzw. żywych kosiarek - służą kontroli wegetacji oraz pielęgnacji krajobrazu.
13
Promocja koników polskich odbywa się poprzez organizowanie imprez hodowlano-jeździeckich.
Imprezy te odbywają się cyklicznie na przełomie sierpnia i września już od kilkunastu lat. Najważniejsza z nich to Tarpaniada organizowana w Sierakowie, która połączona jest z Krajową Wystawą Koników Polskich.

W Wojnowie natomiast odbywa się Wszechstronny Konkurs Konika Polskiego o Memoriał prof. T. Vetulaniego.

Roztoczański Park Narodowy w Zwierzyńcu organizuje w cyklu dwuletnim próby dzielności, przeglądy hodowlane i konferencje naukowe poświęcone konikom polskim.
14
Koniki polskie są zwierzętami stadnymi i żyją w tzw. tabunie złożonym z ośmiu klaczy mat wraz z przychówkiem oraz ogier.
W tabunie obowiązuje matriarchat, przewodnikiem stada jest najstarsza klacz, która prowadzi stado do nowych miejsc żerowania, schronienia przed deszczem, wiatrem, mrozem, owadami.

Ogier odpowiedzialny jest za bezpieczeństwo, znajduje się zawsze w pobliżu, obserwując otoczenie. W trakcie wędrówek tabunu kroczy jako ostatni.

Ogier tabunowy nie pozwala zbyt długo przebywać w stadzie młodym ogierom, które wypędza w wieku około 1 roku. W ten sposób nie dopuszcza do krycia klaczy przez inne ogiery.

Wypędzone z tabunu młode ogiery grupują się tworząc tzw. stado kawalerskie.

Klacze konika polskiego są bardzo płodne  i rodzą źrebięta do późnego okresu życia.
15
Koniki polskie stały się zwierzęciem herbowym Roztoczańskiego Parku Narodowego.
Ich wizerunek figuruje w logo parku, a obecność w wydzielonej strefie parku stanowi jego wielką atrakcję.
Lubisz ciekawostki?

Podobne tematy

29 ciekawostek o koniach
29 ciekawostek o koniach
Equus caballus
Koń towarzyszy człowiekowi od tysięcy lat. Był dzielnym kompanem zarówno podczas wypraw jak i setek bitew stoczonych na przestrzeni lat. Dziś los jest ...
23 ciekawostki o kojocie preriowym
23 ciekawostki o kojocie preriowym
Najgłośniejszy dziki ssak Ameryki Północnej
Kojot to nieodzowna postać w mitologii rdzennej ludności Ameryki Północnej, a także większości filmów o tematyce ranczersko-kowbojskiej z Dzikiego Zac ...
11 ciekawostek o niedźwiedziu syryjskim
11 ciekawostek o niedźwiedziu syryjskim
Jedyny znany niedźwiedź o białych pazurach
Niedźwiedź syryjski (Ursus arctos syriacus) jest najmniejszym z niedźwiedzi brunatnych. Żyje na wyżynnych terenach Bliskiego Wschodu, ale jego populac ...
25 ciekawostek o hipopotamie
25 ciekawostek o hipopotamie
Jeden z najbardziej niebezpiecznych i agresywnych ssaków
Hipopotamy na pierwszy rzut oka wydają się łagodnymi, powolnymi zwierzętami. Poza słoniami, które jako jedyne przewyższają je wielkością, są najwięks ...
14 ciekawostek o antylopie dikdik
14 ciekawostek o antylopie dikdik
Antylopa nieznacznie większa od zająca
Dikdiki to jedne z najmniejszych antylop żyjących we wschodniej i południowej Afryce. Są to bardzo płochliwe, szybko poruszające się zwierzęta, które ...
20 ciekawostek o śwince morskiej
20 ciekawostek o śwince morskiej
Cavia porcellus
Świnka morska (Cavia porcellus), zwana też kawią domową, to średniej wielkości gryzoń pochodzący z terenów andyjskich Ameryki Południowej. Tam skąd po ...
17 ciekawostek o Świętokrzyskim Parku Narodowym
17 ciekawostek o Świętokrzyskim Parku Narodowym
Park w najstarszych górach w Polsce
Świętokrzyski Park Narodowy powstał w 1950 roku, jako trzeci, po Pienińskim i Białowieskim, park narodowy w Polsce. Jest niewielki, zlokalizowany w na ...
18 ciekawostek o Karkonoskim Parku Narodowym
18 ciekawostek o Karkonoskim Parku Narodowym
Park narodowy w południowo-zachodniej Polsce
Karkonoski Park Narodowy został utworzony w celu ochrony walorów przyrodniczych najwyższego pasma górskiego Sudetów - Karkonoszy. Obejmuje on swym zas ...

Najnowsze tematy

30 ciekawostek o Elżbiecie Bawarskiej
30 ciekawostek o Elżbiecie Bawarskiej
Cesarzowa Sisi
Elżbieta Bawarska, znana również jako Sisi, była jedną z najbardziej fascynujących postaci w historii europejskich monarchii. Jej niezwykła uroda, nie ...
18 ciekawostek o pałacu Schönbrunn
18 ciekawostek o pałacu Schönbrunn
Piękne Źródło
Pałac Schönbrunn nazywany czasem "Pięknym Źródłem, to wyjątkowy zabytek architektury wiedeńskiej i jedno z najważniejszych miejsc turystycznych w Aust ...
23 ciekawostki o Kate Middleton
23 ciekawostki o Kate Middleton
Katarzyna, księżna Walii
Kate Middleton, oficjalnie tytułowana Katarzyną, Księżną Walii, jest żoną następcy brytyjskiego tronu, księcia Wilhelma, z którym doczekała się trójki ...
14 ciekawostek o muzeum Orsay
14 ciekawostek o muzeum Orsay
Drugie po Luwrze, najczęściej odwiedzane muzeum sztuki we Francji
Muzeum d'Orsay to jedno z najważniejszych muzeów w Paryżu, które mieści się w dawnej stacji kolejowej na brzegu Sekwany. Specjalizuje się ono w sztuce ...
15 ciekawostek o Jeziorze Łabędzim
15 ciekawostek o Jeziorze Łabędzim
Jeden z najbardziej znanych na świecie spektakli baletowych
Klasyczny balet w czterech aktach, opowiadający historię miłości mierzącej się z otaczającym ją złem. Modyfikowany na wiele sposobów, w każdej wersji ...
18 ciekawostek o karobie
18 ciekawostek o karobie
Chleb świętojański - substytut kakao
Karob to inaczej szarańczyn strąkowy - Ceratonia siliqua - drzewo rosnące w klimacie śródziemnomorskim. Jest to zimozielone drzewo o ciemnozielonych s ...
24 ciekawostki o balecie
24 ciekawostki o balecie
Historia sztuki baletowej na przestrzeni wieków
Balet uznawany jest za elitarną formę sztuki, wiążącą się z mnóstwem wyrzeczeń i ciężkiej pracy, wykonywanej od najmłodszych lat. Swoją genezę miał na ...
25 ciekawostek o Karolu III
25 ciekawostek o Karolu III
Król Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej z dynastii Windsorów
6 maja 2023 roku w Opactwie Westminsterskim Karol, syn królowej Elżbiety II, został koronowany na króla Zjednoczonego Królestwa. Na koronę czekał reko ...

Podobne tematy