Zwierzęta

Ciekawostki o koniku polskim

Znaleźliśmy 15 ciekawostek na temat konika polskiego

Jego przodkiem był tarpan

Koniki polskie, zwane też biłgorajskimi, to potomkowie dzikich tarpanów żyjących do końca XVII wieku na lesistych terenach wschodniej Europy. Pierwsze próby hodowli konika polskiego podjęto już w 1923 roku w Janowie Podlaskim, a później, już po II wojnie światowej, w Popielinie i innych ośrodkach. Obecnie hodowane są też w Roztoczańskim Parku Narodowym i stały się jego zwierzęciem herbowym. Są zwierzętami bardzo przyjaznymi, ufnymi, o spokojnym temperamencie - cechy te umacniają się w miarę obcowania z ludźmi.
Konik polski
1
Koniki polskie są jedyną rodzimą, pierwotną rasą koni wywodzącą się bezpośrednio od dzikich tarpanów (Equus caballus gmelini).
Tarpany są wymarłym na wolności gatunkiem dzikiego konia, podobnego do odkrytych w Azji przez rosyjskiego badacza Nikołaja Przewalskiego w 1876 roku koni Przewalskiego. Tarpany zamieszkiwały do końca XVII wieku obszary leśne Europy - wschodniej Polski, Litwy i Prus.

W okolicach Puszczy Białowieskiej tarpany przetrwały do 1780 lub 1786 roku, kiedy zostały odłowione i umieszczone w zwierzyńcu hrabiów Zamoyskich koło Biłgoraja.

Najdłużej tarpany przetrwały na stepach Ukrainy (ostatnie dzikie konie wymarły tam na początku lat 80. XIX wieku)
2
Przebywające w majątku Zamoyskich tarpany około 1806 roku zostały wydane okolicznym chłopom z powodu panującej biedy.
W wyniku krzyżowania z lokalnymi końmi wykształciła się rasa nazwana przez profesora Tadeusza Vetulaniego, polskiego biologa i zootechnika, konikiem polskim.

Naukowiec ten rozpoczął w 1936 roku prace nad odtworzeniem dzikich tarpanów leśnych w Puszczy Białowieskiej na bazie koników polskich.
3
Hodowla Vetulaniego została zniszczona w czasie II wojny światowej, część koników wywieziono do Niemiec.
W 1949 roku ocalałe koniki polskie trafiły do Popielna w Puszczy Piskiej (warmińsko-mazurskie) i tam w Instytucie Genetyki i Hodowli Doświadczalnej PAN prowadzi się nad nimi badania naukowe i hodowlę zachowawczą (świadome działanie prowadzące do utrzymania zanikających pierwotnych ras zwierząt, w celu ochrony zasobów genowych).

Koniki polskie przebywają tam na otwartej przestrzeni, opieka nad nimi sprowadza się do podawania siana zimą. W warunkach rezerwatowych koniki utrzymywane są też w Stacji Doświadczalnej Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu.
4
Koniki polskie w 1982 roku pojawiły się w Roztoczańskim Parku Narodowym.
Powstała tam wówczas hodowla rezerwatowa tych koni, która przyjęła nazwę "Ostoja". W wydzielonej enklawie lasu przy stawach "Echo", której powierzchnia wynosiła około 40 ha wpuszczono 4 klacze oraz ogiera. Pierwsze koniki przyszły w "Ostoi" na świat w 1983 roku - jedna z urodzonych wówczas klaczy - Trzmielina, przebywa w "Ostoi" do dziś, urodziła w swojej karierze 22 źrebięta.

"Ostoja" była trzykrotnie powiększana, obecnie liczy około 180 ha, gdzie koniki polskie mają do dyspozycji: las, łąki, dolinę rzeki Świerszcz oraz trawiaste groble stawów "Echo".
5
Konik polski to typ konia prymitywnego, długowiecznego, odpornego na choroby i trudne warunki utrzymania.
Koniki te posiadają twardy róg kopytowy, dzięki któremu niepodkute mogą pracować na twardym podłożu.
6
Są to niewielkie zwierzęta o silnej i krępej budowie ciała.
Ich wzrost wynosi 135-140 cm, mierzony w kłębie. Obwód klatki piersiowej - 165 cm, a masa ciała wynosi 300-400 kg.
7
Proporcjonalna głowa, o szerokim czole i prostym profilu, osadzona jest na krótkiej, szerokiej, nisko umieszczonej, muskularnej szyi.
Na głowie osadzone są nieduże grube uszy i żywe oczy. Kłąb jest mało wyraźny, łopatki krótkie, tułów dość długi, grzbiet łęgowaty. Koniki posiadają zwykle obwisły brzuch i ścięty zad.

Pokrój koników polskich jest dość prymitywny, a sylwetka przyziemna, beczkowata. Używane wobec nich określenie "prymitywny" związane jest z tym, iż konie te, dzięki dzikim przodkom zachowały wiele specyficznych cech pierwotnych - stąd określenie konie prymitywne.
8
Koniki polskie mają krótkie kończyny o mocnym kośćcu.
Posiadają duże, mocne kopyta.
9
Cechą rasową koników polskich jest maść myszata.
Dopuszczalne są odcienie jasno-, ciemno- i bułanomyszaty. Wzdłuż grzbietu przebiega ciemna pręga, pożądane są też formy pręgowania na kończynach lub innych częściach ciała. Grzywa i ogon są całkowicie czarne lub z jasnymi włosami.
10
Pod względem budowy i typu można wyodrębnić osobniki nieco ordynarne i bardziej szlachetne.
Te pierwsze maja zwykle dość duże głowy i krótkie szyje. Te bardziej szlachetne maja nieduże, kształtne głowy i stosunkowo długie szyje, z wyraźniej zaznaczonym kłębem.

Pożądany jest typ pokrojowy konia prymitywnego z obfitym uwłosieniem grzywy i ogona. Dopuszczalne są bardziej szlachetne głowy oraz niewielka rozbieżność przednich kończyn i szablastość tylnych.
11
Koniki polskie wyróżniają się dobrym zdrowiem, długowiecznością, małymi wymaganiami paszowymi i środowiskowymi oraz odpornością na trudne warunki bytowania.
Bardzo łatwo adaptują się do nowego otoczenia. Hodowlę koników polskich prowadzi się w trzech systemach: stajennym, bezstajennym i rezerwatowym.
12
Pod względem cech pokrojowych koniki polskie w dużej mierze znajdują zastosowanie jako zwierzęta zaprzęgowe.
Inne ich walory pokrojowe, jak łagodny charakter, przyjazny stosunek do człowieka i chęć do pracy sprawiają, że najczęściej są użytkowane wierzchowo, zarówno przez dzieci, jak i dorosłych.

Dzięki niskiemu wzrostowi, odpowiedniemu temperamentowi i łatwości nawiązywania kontaktu z człowiekiem są popularne w hipoterapii.

Specyficzną formą użytkowania koników polskich jest wykorzystywanie ich w ochronie krajobrazu, tj. zapobieganiu sukcesji roślin na otwartych terenach trawiastych. Zjadanie i wdeptywanie pędów młodych roślin oraz ogryzanie kory z wyrośniętych już drzew powoduje ograniczenie ich sukcesji.

Koniki polskie odgrywają rolę tzw. żywych kosiarek - służą kontroli wegetacji oraz pielęgnacji krajobrazu.
13
Promocja koników polskich odbywa się poprzez organizowanie imprez hodowlano-jeździeckich.
Imprezy te odbywają się cyklicznie na przełomie sierpnia i września już od kilkunastu lat. Najważniejsza z nich to Tarpaniada organizowana w Sierakowie, która połączona jest z Krajową Wystawą Koników Polskich.

W Wojnowie natomiast odbywa się Wszechstronny Konkurs Konika Polskiego o Memoriał prof. T. Vetulaniego.

Roztoczański Park Narodowy w Zwierzyńcu organizuje w cyklu dwuletnim próby dzielności, przeglądy hodowlane i konferencje naukowe poświęcone konikom polskim.
14
Koniki polskie są zwierzętami stadnymi i żyją w tzw. tabunie złożonym z ośmiu klaczy mat wraz z przychówkiem oraz ogier.
W tabunie obowiązuje matriarchat, przewodnikiem stada jest najstarsza klacz, która prowadzi stado do nowych miejsc żerowania, schronienia przed deszczem, wiatrem, mrozem, owadami.

Ogier odpowiedzialny jest za bezpieczeństwo, znajduje się zawsze w pobliżu, obserwując otoczenie. W trakcie wędrówek tabunu kroczy jako ostatni.

Ogier tabunowy nie pozwala zbyt długo przebywać w stadzie młodym ogierom, które wypędza w wieku około 1 roku. W ten sposób nie dopuszcza do krycia klaczy przez inne ogiery.

Wypędzone z tabunu młode ogiery grupują się tworząc tzw. stado kawalerskie.

Klacze konika polskiego są bardzo płodne  i rodzą źrebięta do późnego okresu życia.
15
Koniki polskie stały się zwierzęciem herbowym Roztoczańskiego Parku Narodowego.
Ich wizerunek figuruje w logo parku, a obecność w wydzielonej strefie parku stanowi jego wielką atrakcję.
Lubisz ciekawostki?

Podobne tematy

29 ciekawostek o koniach
29 ciekawostek o koniach
Equus caballus
Koń towarzyszy człowiekowi od tysięcy lat. Był dzielnym kompanem zarówno podczas wypraw jak i setek bitew stoczonych na przestrzeni lat. Dziś los jest ...
23 ciekawostki o kojocie preriowym
23 ciekawostki o kojocie preriowym
Najgłośniejszy dziki ssak Ameryki Północnej
Kojot to nieodzowna postać w mitologii rdzennej ludności Ameryki Północnej, a także większości filmów o tematyce ranczersko-kowbojskiej z Dzikiego Zac ...
11 ciekawostek o niedźwiedziu syryjskim
11 ciekawostek o niedźwiedziu syryjskim
Jedyny znany niedźwiedź o białych pazurach
Niedźwiedź syryjski (Ursus arctos syriacus) jest najmniejszym z niedźwiedzi brunatnych. Żyje na wyżynnych terenach Bliskiego Wschodu, ale jego populac ...
25 ciekawostek o hipopotamie
25 ciekawostek o hipopotamie
Jeden z najbardziej niebezpiecznych i agresywnych ssaków
Hipopotamy na pierwszy rzut oka wydają się łagodnymi, powolnymi zwierzętami. Poza słoniami, które jako jedyne przewyższają je wielkością, są najwięks ...
18 ciekawostek o szympansie karłowatym
18 ciekawostek o szympansie karłowatym
Małpa o wyjątkowo wybujałej seksualności
Szympans karłowaty (Pan paniscus), znany także jako bonobo, to fascynujący gatunek małpy człekokształtnej, który od lat przyciąga uwagę badaczy i miło ...
14 ciekawostek o antylopie dikdik
14 ciekawostek o antylopie dikdik
Antylopa nieznacznie większa od zająca
Dikdiki to jedne z najmniejszych antylop żyjących we wschodniej i południowej Afryce. Są to bardzo płochliwe, szybko poruszające się zwierzęta, które ...
20 ciekawostek o śwince morskiej
20 ciekawostek o śwince morskiej
Cavia porcellus
Świnka morska (Cavia porcellus), zwana też kawią domową, to średniej wielkości gryzoń pochodzący z terenów andyjskich Ameryki Południowej. Tam skąd po ...
14 ciekawostek o Parku Narodowym
14 ciekawostek o Parku Narodowym "Ujście Warty"
Najmłodszy z polskich parków narodowych
Park Narodowy "Ujście Warty" jest najmłodszym polskim parkiem narodowym, który powstał w 2001 roku. Utworzono go w celu ochrony podmokłych łąk i pastw ...

Najnowsze tematy

25 ciekawostek o Mauritiusie
25 ciekawostek o Mauritiusie
Wyspa, której światowy rozgłos przyniosły dwa znaczki pocztowe
Mauritius, perła Oceanu Indyjskiego, to rajski zakątek znany nie tylko ze swoich białych plaż i lazurowych lagun, a także z niezwykłego kulturowego bo ...
12 ciekawostek o Święcie Dziękczynienia
12 ciekawostek o Święcie Dziękczynienia
Najbardziej wyczekiwane święto rodzinne w Stanach Zjednoczonych
Święto Dziękczynienia to tradycyjne amerykańskie święto obchodzone w Stanach Zjednoczonych i Kanadzie. Jego korzenie sięgają 1621 roku, kiedy grupa an ...
19 ciekawostek o kaszalocie spermacetowym
19 ciekawostek o kaszalocie spermacetowym
Jedno z najważniejszych zwierząt dla morskich ekosystemów
W głębiach oceanów, tam gdzie światło słoneczne traci swe znaczenie, króluje jedne z najbardziej majestatycznych i enigmatycznych mieszkańców mórz - k ...
14 ciekawostek o chałwie
14 ciekawostek o chałwie
Jedna z najstarszych słodkości na świecie
Chałwa to popularny wyrób cukierniczy występujący w różnych kulturach, zwłaszcza na Bliskim Wschodzie, w Azji Środkowej, Bałkanach i krajach basenu Mo ...
11 ciekawostek o siarce
11 ciekawostek o siarce
Złoto diabła
Siarka jest pierwiastkiem chemicznym stanowiącym jeden z zasadniczych elementów zasobów naturalnych, który odgrywa istotną rolę w różnych dziedzinach ...
15 ciekawostek o zimorodku zwyczajnym
15 ciekawostek o zimorodku zwyczajnym
Symbol szczęścia
Zimorodek zwyczajny (Alcedo atthis) to ptak o niezwykłym wyglądzie, który przyciąga uwagę ornitologów i miłośników ptaków na całym świecie. Ten mały p ...
22 ciekawostki o Panamie
22 ciekawostki o Panamie
Państwo łączące Amerykę Północną z Ameryką Południową
Panama to kraj położony w samym sercu Ameryki Centralnej, łączący Amerykę Północną z Południową, a także kultury, historie i krajobrazy obu kontynentó ...
11 ciekawostek o Parku Narodowym Komodo
11 ciekawostek o Parku Narodowym Komodo
Jeden z nowych siedmiu cudów świata
Park Narodowy Komodo (Taman Nasional Komodo) to położony w Indonezji obszar chroniony. Jest jednym z pięćdziesięciu parków narodowych tego kraju, znaj ...

Podobne tematy