Zwierzęta

Ciekawostki o koniku polskim

Znaleźliśmy 15 ciekawostek na temat konika polskiego

Jego przodkiem był tarpan

Koniki polskie, zwane też biłgorajskimi, to potomkowie dzikich tarpanów żyjących do końca XVII wieku na lesistych terenach wschodniej Europy. Pierwsze próby hodowli konika polskiego podjęto już w 1923 roku w Janowie Podlaskim, a później, już po II wojnie światowej, w Popielinie i innych ośrodkach. Obecnie hodowane są też w Roztoczańskim Parku Narodowym i stały się jego zwierzęciem herbowym. Są zwierzętami bardzo przyjaznymi, ufnymi, o spokojnym temperamencie - cechy te umacniają się w miarę obcowania z ludźmi.
Konik polski
1
Koniki polskie są jedyną rodzimą, pierwotną rasą koni wywodzącą się bezpośrednio od dzikich tarpanów (Equus caballus gmelini).
Tarpany są wymarłym na wolności gatunkiem dzikiego konia, podobnego do odkrytych w Azji przez rosyjskiego badacza Nikołaja Przewalskiego w 1876 roku koni Przewalskiego. Tarpany zamieszkiwały do końca XVII wieku obszary leśne Europy - wschodniej Polski, Litwy i Prus.

W okolicach Puszczy Białowieskiej tarpany przetrwały do 1780 lub 1786 roku, kiedy zostały odłowione i umieszczone w zwierzyńcu hrabiów Zamoyskich koło Biłgoraja.

Najdłużej tarpany przetrwały na stepach Ukrainy (ostatnie dzikie konie wymarły tam na początku lat 80. XIX wieku)
2
Przebywające w majątku Zamoyskich tarpany około 1806 roku zostały wydane okolicznym chłopom z powodu panującej biedy.
W wyniku krzyżowania z lokalnymi końmi wykształciła się rasa nazwana przez profesora Tadeusza Vetulaniego, polskiego biologa i zootechnika, konikiem polskim.

Naukowiec ten rozpoczął w 1936 roku prace nad odtworzeniem dzikich tarpanów leśnych w Puszczy Białowieskiej na bazie koników polskich.
3
Hodowla Vetulaniego została zniszczona w czasie II wojny światowej, część koników wywieziono do Niemiec.
W 1949 roku ocalałe koniki polskie trafiły do Popielna w Puszczy Piskiej (warmińsko-mazurskie) i tam w Instytucie Genetyki i Hodowli Doświadczalnej PAN prowadzi się nad nimi badania naukowe i hodowlę zachowawczą (świadome działanie prowadzące do utrzymania zanikających pierwotnych ras zwierząt, w celu ochrony zasobów genowych).

Koniki polskie przebywają tam na otwartej przestrzeni, opieka nad nimi sprowadza się do podawania siana zimą. W warunkach rezerwatowych koniki utrzymywane są też w Stacji Doświadczalnej Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu.
4
Koniki polskie w 1982 roku pojawiły się w Roztoczańskim Parku Narodowym.
Powstała tam wówczas hodowla rezerwatowa tych koni, która przyjęła nazwę "Ostoja". W wydzielonej enklawie lasu przy stawach "Echo", której powierzchnia wynosiła około 40 ha wpuszczono 4 klacze oraz ogiera. Pierwsze koniki przyszły w "Ostoi" na świat w 1983 roku - jedna z urodzonych wówczas klaczy - Trzmielina, przebywa w "Ostoi" do dziś, urodziła w swojej karierze 22 źrebięta.

"Ostoja" była trzykrotnie powiększana, obecnie liczy około 180 ha, gdzie koniki polskie mają do dyspozycji: las, łąki, dolinę rzeki Świerszcz oraz trawiaste groble stawów "Echo".
5
Konik polski to typ konia prymitywnego, długowiecznego, odpornego na choroby i trudne warunki utrzymania.
Koniki te posiadają twardy róg kopytowy, dzięki któremu niepodkute mogą pracować na twardym podłożu.
6
Są to niewielkie zwierzęta o silnej i krępej budowie ciała.
Ich wzrost wynosi 135-140 cm, mierzony w kłębie. Obwód klatki piersiowej - 165 cm, a masa ciała wynosi 300-400 kg.
7
Proporcjonalna głowa, o szerokim czole i prostym profilu, osadzona jest na krótkiej, szerokiej, nisko umieszczonej, muskularnej szyi.
Na głowie osadzone są nieduże grube uszy i żywe oczy. Kłąb jest mało wyraźny, łopatki krótkie, tułów dość długi, grzbiet łęgowaty. Koniki posiadają zwykle obwisły brzuch i ścięty zad.

Pokrój koników polskich jest dość prymitywny, a sylwetka przyziemna, beczkowata. Używane wobec nich określenie "prymitywny" związane jest z tym, iż konie te, dzięki dzikim przodkom zachowały wiele specyficznych cech pierwotnych - stąd określenie konie prymitywne.
8
Koniki polskie mają krótkie kończyny o mocnym kośćcu.
Posiadają duże, mocne kopyta.
9
Cechą rasową koników polskich jest maść myszata.
Dopuszczalne są odcienie jasno-, ciemno- i bułanomyszaty. Wzdłuż grzbietu przebiega ciemna pręga, pożądane są też formy pręgowania na kończynach lub innych częściach ciała. Grzywa i ogon są całkowicie czarne lub z jasnymi włosami.
10
Pod względem budowy i typu można wyodrębnić osobniki nieco ordynarne i bardziej szlachetne.
Te pierwsze maja zwykle dość duże głowy i krótkie szyje. Te bardziej szlachetne maja nieduże, kształtne głowy i stosunkowo długie szyje, z wyraźniej zaznaczonym kłębem.

Pożądany jest typ pokrojowy konia prymitywnego z obfitym uwłosieniem grzywy i ogona. Dopuszczalne są bardziej szlachetne głowy oraz niewielka rozbieżność przednich kończyn i szablastość tylnych.
11
Koniki polskie wyróżniają się dobrym zdrowiem, długowiecznością, małymi wymaganiami paszowymi i środowiskowymi oraz odpornością na trudne warunki bytowania.
Bardzo łatwo adaptują się do nowego otoczenia. Hodowlę koników polskich prowadzi się w trzech systemach: stajennym, bezstajennym i rezerwatowym.
12
Pod względem cech pokrojowych koniki polskie w dużej mierze znajdują zastosowanie jako zwierzęta zaprzęgowe.
Inne ich walory pokrojowe, jak łagodny charakter, przyjazny stosunek do człowieka i chęć do pracy sprawiają, że najczęściej są użytkowane wierzchowo, zarówno przez dzieci, jak i dorosłych.

Dzięki niskiemu wzrostowi, odpowiedniemu temperamentowi i łatwości nawiązywania kontaktu z człowiekiem są popularne w hipoterapii.

Specyficzną formą użytkowania koników polskich jest wykorzystywanie ich w ochronie krajobrazu, tj. zapobieganiu sukcesji roślin na otwartych terenach trawiastych. Zjadanie i wdeptywanie pędów młodych roślin oraz ogryzanie kory z wyrośniętych już drzew powoduje ograniczenie ich sukcesji.

Koniki polskie odgrywają rolę tzw. żywych kosiarek - służą kontroli wegetacji oraz pielęgnacji krajobrazu.
13
Promocja koników polskich odbywa się poprzez organizowanie imprez hodowlano-jeździeckich.
Imprezy te odbywają się cyklicznie na przełomie sierpnia i września już od kilkunastu lat. Najważniejsza z nich to Tarpaniada organizowana w Sierakowie, która połączona jest z Krajową Wystawą Koników Polskich.

W Wojnowie natomiast odbywa się Wszechstronny Konkurs Konika Polskiego o Memoriał prof. T. Vetulaniego.

Roztoczański Park Narodowy w Zwierzyńcu organizuje w cyklu dwuletnim próby dzielności, przeglądy hodowlane i konferencje naukowe poświęcone konikom polskim.
14
Koniki polskie są zwierzętami stadnymi i żyją w tzw. tabunie złożonym z ośmiu klaczy mat wraz z przychówkiem oraz ogier.
W tabunie obowiązuje matriarchat, przewodnikiem stada jest najstarsza klacz, która prowadzi stado do nowych miejsc żerowania, schronienia przed deszczem, wiatrem, mrozem, owadami.

Ogier odpowiedzialny jest za bezpieczeństwo, znajduje się zawsze w pobliżu, obserwując otoczenie. W trakcie wędrówek tabunu kroczy jako ostatni.

Ogier tabunowy nie pozwala zbyt długo przebywać w stadzie młodym ogierom, które wypędza w wieku około 1 roku. W ten sposób nie dopuszcza do krycia klaczy przez inne ogiery.

Wypędzone z tabunu młode ogiery grupują się tworząc tzw. stado kawalerskie.

Klacze konika polskiego są bardzo płodne  i rodzą źrebięta do późnego okresu życia.
15
Koniki polskie stały się zwierzęciem herbowym Roztoczańskiego Parku Narodowego.
Ich wizerunek figuruje w logo parku, a obecność w wydzielonej strefie parku stanowi jego wielką atrakcję.
Lubisz ciekawostki?

Podobne tematy

29 ciekawostek o koniach
29 ciekawostek o koniach
Equus caballus
Koń towarzyszy człowiekowi od tysięcy lat. Był dzielnym kompanem zarówno podczas wypraw jak i setek bitew stoczonych na przestrzeni lat. Dziś los jest ...
23 ciekawostki o kojocie preriowym
23 ciekawostki o kojocie preriowym
Najgłośniejszy dziki ssak Ameryki Północnej
Kojot to nieodzowna postać w mitologii rdzennej ludności Ameryki Północnej, a także większości filmów o tematyce ranczersko-kowbojskiej z Dzikiego Zac ...
25 ciekawostek o hipopotamie
25 ciekawostek o hipopotamie
Jeden z najbardziej niebezpiecznych i agresywnych ssaków
Hipopotamy na pierwszy rzut oka wydają się łagodnymi, powolnymi zwierzętami. Poza słoniami, które jako jedyne przewyższają je wielkością, są najwięks ...
11 ciekawostek o niedźwiedziu syryjskim
11 ciekawostek o niedźwiedziu syryjskim
Jedyny znany niedźwiedź o białych pazurach
Niedźwiedź syryjski (Ursus arctos syriacus) jest najmniejszym z niedźwiedzi brunatnych. Żyje na wyżynnych terenach Bliskiego Wschodu, ale jego populac ...
18 ciekawostek o szympansie karłowatym
18 ciekawostek o szympansie karłowatym
Małpa o wyjatkowo wybujałej seksualności
Szympans karłowaty (Pan paniscus), znany także jako bonobo, to fascynujący gatunek małpy człekokształtnej, który od lat przyciąga uwagę badaczy i miło ...
20 ciekawostek o śwince morskiej
20 ciekawostek o śwince morskiej
Cavia porcellus
Świnka morska (Cavia porcellus), zwana też kawią domową, to średniej wielkości gryzoń pochodzący z terenów andyjskich Ameryki Południowej. Tam skąd po ...
14 ciekawostek o antylopie dikdik
14 ciekawostek o antylopie dikdik
Antylopa nieznacznie większa od zająca
Dikdiki to jedne z najmniejszych antylop żyjących we wschodniej i południowej Afryce. Są to bardzo płochliwe, szybko poruszające się zwierzęta, które ...
13 ciekawostek o Wielkopolskim Parku Narodowym
13 ciekawostek o Wielkopolskim Parku Narodowym
Park nad Wartą
Wielkopolski Park Narodowy leży w województwie wielkopolskim, w niewielkiej odległości od Poznania. Charakteryzuje go malowniczy krajobraz, który zost ...

Najnowsze tematy

13 ciekawostek o Operze Garnier
13 ciekawostek o Operze Garnier
Académie Nationale de Musique
Opera Garnier, oficjalnie znana jako Palais Garnier, jest wybitnym dziełem architektonicznym i symbolizuje złoty okres opery i baletu w XIX wieku. Zos ...
17 ciekawostek o San Gimignano
17 ciekawostek o San Gimignano
Miasto Pięknych Wież
San Gimignano to urokliwe miasto w sercu włoskiej Toskanii, które zachwyca swoją niezwykłą urodą, fascynującą historią i wyjątkowym charakterem. To ma ...
20 ciekawostek o Martynice
20 ciekawostek o Martynice
Wyspa Kwiatów
Martynika to francuskie terytorium zamorskie położone na Karaibach. Jej historia związana jest z kolonizacją francuską i handlem niewolnikami. Jako cz ...
14 ciekawostek o waranie z Komodo
14 ciekawostek o waranie z Komodo
Największa jaszczurka na świecie
Waran z Komodo to duży gatunek gada z rodziny waranowatych, który jest endemitem na indonezyjskich Małych Wyspach Sundajskich. Jest to jedyny współcze ...
18 ciekawostek o golfie
18 ciekawostek o golfie
Jedna z najstarszych gier sportowych na świecie
Golf to nie tylko sport, to prawdziwy styl życia. To gra, która łączy w sobie elegancję, precyzję i niekończącą się pasję. Na pierwszy rzut oka może w ...
22 ciekawostki o Filadelfii
22 ciekawostki o Filadelfii
Pierwsza stolica Stanów Zjednoczonych
Filadelfia, nazywana często "Miastem Braterskiej Miłości", jest jednym z najważniejszych i historycznie bogatych miast w Stanach Zjednoczonych. Miasto ...
13 ciekawostek o palmie kokosowej
13 ciekawostek o palmie kokosowej
Drzewo, które zaspokaja wszystkie potrzeby życia
Palma kokosowa (Cocos nucifera) to ikoniczne drzewo tropikalne, które od wieków odgrywa kluczową rolę w życiu społeczności zamieszkujących obszary o c ...
18 ciekawostek o Białym Domu
18 ciekawostek o Białym Domu
Najpotężniejszy dom świata
Biały Dom to oficjalna rezydencja prezydenta Stanów Zjednoczonych, zlokalizowana w Waszyngtonie, D.C. Zaprojektowany przez Jamesa Hobana budynek ma ne ...

Podobne tematy