Planeta, na której być może już niedługo wylądują ludzie
Planeta zawdzięcza swoją nazwę rzymskiemu bogu wojny. Obserwowana gołym okiem emanuje rdzawą barwą przez co kojarzyła się starożytnym rzymianom z pożogą wojenną. Dziś jest najlepiej przebadanym ciałem niebieskim Układu Słonecznego, na powierzchni którego znajdują się liczne lądowniki i łaziki. W niedalekiej przyszłości planowane są misje załogowe na Marsa.
1
Mars jest czwartą planetą układu słonecznego.
Orbituje pomiędzy Jowiszem a Ziemią w średniej odległości 229 milionów kilometrów od Słońca.
2
Mars posiada dwa księżyce - Fobosa i Deimosa.
Deimos jest mniejszym (12.6km średnicy ) od Fobosa (22,2km średnicy). Oby dwa zostały odkryte przez amerykańskiego astronoma Asapha Halla.
3
Według badań, za około 50 milionów lat, Fobos zbliży się tak bardzo do powierzchni Marsa, że albo spadnie na jego powierzchnię albo zostanie rozerwany przez siły pływowe planety.
4
Rok na Marsie trwa 687 ziemskich dni.
5
Średnia temperatura na marsie wynosi -63°C
Amplituda temperatur na powierzchni Marsa jest o wiele większa niż na Ziemi. Temperatury na czerwonym globie wahają się pomiędzy -143°C a 35°C
6
Grawitacja na Marsie wynosi 62.5% grawitacji ziemskiej.
7
Atmosfera Marsa jest ponad 100 razy rzadsza od ziemskiej.
Składa się z 95.32% dwutlenku węgla, 2.7% azotu, 1.6% argonu, 0.13% tlenu i 0.08% tlenku węgla. Dodatkowo w skład marsjańskiej atmosfery wchodzą jeszcze: woda, tlenek azotu, neon, krypton i ksenon.
8
Ponad 3,5 miliarda lat temu na Marsie płynęła woda.
Gdy jeszcze marsjańska atmosfera była gęstsza, na powierzchni planety istniała woda w stanie ciekłym. Dzięki obserwacjom z orbity udało się zlokalizować pozostałości koryt rzek oraz zbiorników wodnych.
9
Według badań powierzchnia Marsa zbudowana jest głównie z toleitu i bazaltu.
10
Jądro planety ma średnicę 1480 km
Składa się głównie z żelaza i w około 14–17% z siarki. Jądro marsjańskie jest częściowo płynne.
11
W historii geologicznej Marsa możemy wyróżnić 3 podstawowe okresy: noachijski, hesperyjski i amazoński.
12
Okres noachijski jest najstarszym w historii geologicznej Marsa.
Rozpoczął się pomiędzy 4,1 a 3,8 miliarda lat temu. W tym okresie powierzchnia planety była często bombardowania, erozja postępowała szybko i tworzyły się doliny rzeczne. W tym czasie powstała wyżyna wulkaniczna Tharsis, która mogła mieć wpływ na zmianę osi obrotu Marsa. Panujący wtedy klimat był wilgotny i ciepły. Na powierzchni płynęły rzeki i występowały jeziora. Na północnej półkuli mógł istnieć głęboki ocean, który jednak nie przetrwał do okresu hesperyjskiego. Charakterystycznym obszarem dla tego okresu jest Noachis Terra.
13
W okresie hesperyjskim, kiedy to trwało Wielkie Bombardowanie na Marsie mógł istnieć ocean.
W tym okresie zaczął się formować wielki wulkan Olympus Mons. Jest to okres ochłodzenia się planety, w którym straciła większość swojej atmosfery. Badania przeprowadzone przez sondę Mars Reconnaissance Orbiter wskazują, że w okresie hesperyjskim na powierzchni planety występowały jeziora. Okres ten trwał od 3,7 do 3 miliardów lat temu.
Charakterystycznym obszarem dla tego okresu jest Hesperia Planum.
14
W okresie amazońskim, który jest najmłodszym w historii geologicznej planety dziesięciokrotnie zmalała aktywność wulkaniczna w porównaniu do okresu hesperyjskiego.
W tym czasie na Marsie wykształciły się czapy polarne i osady lodowcowe na marsjańskich wulkanach. Charakterystycznym obszarem dla tego okresu jest Amazonis Planitia. Okres amazoński rozpoczął się 3 miliardy temu i trwa do dziś.
15
Mars ma znacznie większą zawartość żelaza w skorupie i płaszczu niż Ziemia.
Ponieważ tlen atmosferyczny reagował z żelazem na powierzchni planety, Mars zyskał swój charakterystyczny kolor a ilość tlenu w atmosferze spadała.
16
Mars posiada 2 stałe polarne czapy lodowe.
Północna czapa polarna ma średnicę 1100 km a południowa 400km. Składają się głównie ze zwykłego lodu oraz lodu suchego ( dwutlenku węgla w stanie stałym ).
17
Ze względu na niskie ciśnienie atmosferyczne, które stanowi mniej niż 1% ciśnienia ziemskiego na powierzchni Marsa nie może istnieć woda w stanie ciekłym.
18
Gdyby stopić cały lód zalegający w czapach polarnych planety, woda pokryła by jego całą powierzchnię warstwą 11 metrów.
19
Na marsie występują największe w Układzie Słonecznym burze pyłowe, które mogą przykryć powierzchnię całej planety i trwać miesiącami.
20
Największym kraterem uderzeniowym na Marsie jest krater Hellas zwalny Hellas Planitia.
Liczy sobie 2300 kilometrów średnicy i 9 kilometrów głębokości. Wewnątrz krateru znajduje się znacznie mniejszy krater uderzeniowy, który jest najniższym punktem na powierzchni planety.
21
Największym kanionem zarówno na Marsie jak i w całym Układzie Słonecznym jest Valles Marineris, który rozciąga się na 4000 km, jest szeroki na 200 km i głęboki na 10 km.
Kanion znajduje się tuż poniżej marsjańskiego równika.
22
Na powierzchni marsa znajduje się wygasły wulkan Olympus Mons. Jest największą do tej pory poznaną górą w Układzie Słonecznym. Jego wysokość to 21 229 m a średnica u podstawy to aż 624 km.
Jest wulkanem tarczowym, czyli takim, który powstawał w wyniku długotrwałego i powolnego wycieku lawy.
23
Na powierzchni Marsa do tej pory z powodzeniem wylądowało 5 łazików.
24
Pierwszą zakończoną powodzeniem misję lądowania na Marsie był łazik Sojourner.
Lądowanie miało miejsce 4 lipca 1997 roku a łazikowi udało się przesłać na Ziemię 550 fotografii i przeprowadzić analizę chemiczną marsjańskich skał.
25
W styczniu 2004 roku na powierzchni Marsa wylądowały 2 łaziki: Spirit i Opportunity.
Planowana długoś misji obydwóch łazików wynosiła 90 dni marsjańskich jednak obydwa pracowały znacznie dłużej. Dzięki badaniom łazików potwierdzono, że w przeszłości na Marsie istniała woda. W marcu 2010 roku stracono łączność ze Spiritem natomiast Opportunity pracował do czerwca 2018 kiedy to jego pracę zakłóciła silna burza pyłowa.
26
6 sierpnia 2012 toku na powierzchni Marsa wylądował największy do tej pory łazik – Curiosity.
Urządzenie o wadze 899 kg jest samobieżnym laboratorium badawczym o szerokim zastosowaniu. Curiosity zajmuje się badaniem historii geologicznej planety a w szczególności wpływu wody na kształtowanie powierzchni i rozwoju życia.
27
Na przełomie lipca i sierpnia 2020 roku w stronę Marsa wystrzelono kolejną misję. Na jej pokładzie znajdował łazik Perseverance. Udane lądowanie miało miejsce 18 lutego 2021 roku w kraterze Jezero, w którym dawno temu znajdowało się marsjańskie jezioro.
Do głównych zadań nowego łazika będzie należeć analiza procesów geologicznych, które zaszły w miejscu operacji łazika, zbadanie pierwotnego środowiska planety, znalezienie potencjalnych dowodów na istnienie na Marsie życia w przeszłości, pobranie odpowiednich próbek terenu do analizy oraz sprawdzenie wpływu marsjańskiego środowiska dla przyszłych, załogowych misji na Marsa.
28
Podczas zbliżenia Marsa do Słońca planeta ustawia się w jego stronę południową półkulą powodując krótkie i upalne jak na marsjańskie warunki lato. W międzyczasie na półkuli północnej trwa krótka ale mroźna marsjańska zima.
29
Gdy planeta znajduje się daleko od Słońca jest ustawiona północną półkulą w jego stronę dzięki czemu trwa tam długie i łagodne lato. Po przeciwnej stronie globu w tym czasie trwa długa i zimna marsjańska zima.
30
Za około 50 milionów lat Mars może stać się posiadaczem pierścienia.
Gdy rozpadnie się Fobos, jego większy księżyc pozostałości po tym wydarzeniu mogą utworzyć pierścień, który będzie istniał ponad 100 milionów lat.
