14 ciekawostek o muzeum Orsay
Muzeum d'Orsay to jedno z najważniejszych muzeów w Paryżu, które mieści się w dawnej stacji kolejowej na brzegu Sekwany. Specjalizuje się ono w sztuce ...
Muzeum Guggenheima w Bilbao to jedno z najważniejszych dzieł architektury i sztuki współczesnej na świecie. Jest symbolem sztuki i architektury, ale także symbolem odrodzenia miasta i potencjału kulturalnego regionu.
Budynek zaprojektowany przez renomowanego architekta Franka Gehry'ego, uważany jest za jedno z jego najważniejszych dzieł.
Charakterystyczna i innowacyjna konstrukcja budynku opiera się na organicznych kształtach, dynamicznych liniach i efekcie "falującej" powierzchni zewnętrznej, wykonanej z tytanowej blachy.
Muzeum stanowi wyjątkowe połączenie architektury i sztuki współczesnej, które nie tylko przyciąga artystów i miłośników kultury, ale także miało ogromny wpływ na miasto oraz przyczyniło się do zmiany jego wizerunku i dynamiki społeczno-ekonomicznej.
Jest jednym z trzech muzeów należących do Fundacji Solomona Roberta Guggenheima, amerykańskiego kolekcjonera dzieł sztuki i filantropa. Fundacja została założona w 1937 roku przez Solomona Guggenheima i Hillę von Rebay - niemiecką malarkę abstrakcyjną, kolekcjonerkę i propagatorkę sztuki modernistycznej w Stanach Zjednoczonych.
Fundacja jest organizacją non-profit, jej celem jest gromadzenie, przechowywanie i badanie sztuki współczesnej. Oprócz Muzeum w Bilbao do Fundacji należy jeszcze Muzeum Guggenheima w Nowym Jorku i Deutsche Guggenheim w Berlinie.
W 2006 roku władze Abu Zabi, stolicy Zjednoczonych Emiratów Arabskich, zawarły z Fundacją Guggenheima porozumienie w sprawie budowy kolejnego muzeum. Budynek został zaprojektowany przez Franka O. Gehry'ego i ma zostać oddany do użytku w 2025 roku.
Bilbao leży w Kraju Basków - wspólnocie autonomicznej w północnej Hiszpanii, położonej nad Zatoką Biskajską. Jest największym miastem w północnej Hiszpanii i dziesiątym co do wielkości miastem kraju.
Jest jednym z miast uniwersyteckich Hiszpanii, a także najważniejszym miastem przemysłowym i portowym Kraju Basków.
W latach 70. XX wieku, w związku ze światowym kryzysem naftowym, pozycja Bilbao zaczęła słabnąć, miasto stopniowo podupadało. Zaczęło borykać się z dużymi problemami społecznymi, dodatkowo kojarzone było z baskijska organizacją terrorystyczną ETA.
Ucierpiał zwłaszcza przemysł hutniczy, metalowy i stoczniowy, a miasto w latach 80. stało się symbolem upadku gospodarczego.
Przełomowym momentem dla miasta stała się budowa Muzeum Guggenheima. Powodzenie tego przedsięwzięcia zyskało nazwę efektu Bilbao, wykorzystywanego w późniejszych latach z różnymi efektami w innych miastach na świecie (m.in. Sheffield, Abu Zabi, Hongkong).
Frank Owen Gehry (właśc. Ephraim Goldberg) jest amerykańskim architektem i projektantem form przemysłowych, pochodzącym z kanadyjskiej rodziny polsko-żydowskiej. Jest jednym z głównych przedstawicieli dekonstruktywizmu w architekturze - rozpoczętej w latach 80. XX wieku kontynuacji architektury postmodernistycznej. Jego projekty znane są przede wszystkim z efektu zewnętrznego, który świadomie szokuje poprzez kontrast z tradycyjną przestrzenią miejską.
Gehry zaproponował nieszablonowy i spektakularny budynek o innowacyjnej i nowatorskiej formie, pełnej autonomicznych brył i krzywizn. W realizacji tej wykorzystano po raz pierwszy program komputerowy Catia, wcześniej wykorzystywany do modelowania kadłubów w lotnictwie.
Miasto pogrążone było w kryzysie i uważano, że ogromne środki przeznaczone na budowę muzeum - 133 miliony euro - można było przeznaczyć na inne cele, między innymi pomoc bezrobotnym. Jednak już w pierwszym roku po otwarciu obiektu miasto zarobiło 148 milionów euro więcej niż w roku poprzednim, a więc koszt budowy zwrócił się w ciągu dwunastu miesięcy.
W kolejnych latach dochody miasta stale rosły, przede wszystkim dzięki inwestycjom w branży turystycznej, hotelarskiej, gastronomicznej i biznesowej. Przyczyniła się do tego też budowa drugiej postindustrialnej ikony miasta - centrum konferencyjno-kongresowego. Obiekt ten zbudowano w byłych dokach. Nawiązuje on swą formą do statku w suchym doku. Centrum jest siedzibą Orkiestry Symfonicznej Bilbao.
Miasto stało się znane na świecie, zaczęło być postrzegane jako nowoczesne, przyjazne i atrakcyjne turystycznie. Rozwinęły się nowe gałęzie gospodarki, spadło bezrobocie, miastu przywrócono rzekę, zaaranżowano nowe parki, dawne nabrzeża zamieniono w bulwary.
Budynek jest płynnie wkomponowany w krajobraz miejski. Zbudowano go na terenie o powierzchni 32 500 m2, wzdłuż rzeki Nervion w starym, przemysłowym centrum miasta (największe wrażenie robi od strony rzeki).
Ma powierzchnię 24 000 m2, z czego 11 000 m2 przeznaczono na przestrzeń wystawienniczą, rozmieszczoną na dziewiętnastu galeriach. Największa z nich ma 30 m szerokości i 130 m długości (w 2005 roku mieściła się tam monumentalna instalacja Richarda Serry The Matter of Time).
Zbudowany jest z blachy tytanowej, kamieni i szkła. Jego forma jest dynamiczna, składa się z powyginanych elementów, falistych linii i płynnych form. Na budynek składa się z wypełnionego światłem atrium z widokiem na ujście rzeki Bilbao i okoliczne wzgórza Kraju Basków. Atrium, które Gehry nazwał Kwiatem ze względu na swój kształt, służy jako centrum organizacyjne muzeum. Wokół niego wznoszą się trzy piętra wystawowe.
Budynek wymagał głębokich, solidnych fundamentów, które położono na żelbetowych palach wbitych w podłoże skalne na średniej głębokości 14 metrów. Tych pali wbito aż 665, gdyż budynek usytuowany jest na gliniastym podłożu z dna pobliskiego ujścia rzeki Bilbao.
Podstawa budynku pokryta jest beżowym wapieniem z kamieniołomów Huéscar niedaleko Granady. Ściany budynku zostały specjalnie zabezpieczone przed działaniem słońca, a szkło okienne poddano obróbce, aby światło słoneczne nie uszkodziło odsłoniętych elementów.
Płyty te ułożone są łuskowato na ocynkowanej konstrukcji stalowej. Powłoka tytanowa muzeum waży zaledwie 60 ton - tytan waży o połowę mniej niż stal.
Na inaugurację wystawiono dwieście pięćdziesiąt współczesnych dzieł sztuki. Muzeum skupia się na sztuce współczesnej XX wieku, która jest również częścią stałej ekspozycji. Prezentuje głównie instalacje, sztukę wideo, w mniejszym zakresie obrazy i rzeźby.
Prezentowane są tam między innymi prace takich artystów, jak: Andy Warhol, Eduardo Chilida, Robert Rauschenberg, Antoni Tàpies, Willem de Kooning, Jean-Michel Basquiat, Yves Klein, Anselm Kiefer, Jorge Oteiza. W muzeum, oprócz stałych, prezentowane są także ekspozycje czasowe.
W pobliżu głównego wejścia do budynku znajduje się 13-metrowa rzeźba "Puppy", autorstwa Jeffa Koonsa. Przedstawia ona szczeniaka rasy West Highland terrier pokrytego kwiatami nawadnianymi na bieżąco od wewnątrz.
Inną rzeźbą, która stała się symbolem muzeum, a także miasta jest tzw. "Mama" autorstwa Louise'a Bourgeois. Przedstawia ona 9-metrową, abstrakcyjną sylwetkę pająka. Jest to swoisty hołd złożony przez artystę własnej matce.
Wyjątkowo pięknie prezentuje się ona podczas nocnych pokazów na tle pokrytych łuskami tytanowymi falistych ścian budynku muzeum. W fontannę wkomponowana jest inna rzeźba "Wysokie Drzewo i Oko". Stanowią ją 63 połączone ze sobą kule, które dzięki ułożeniu w nieregularnym porządku, odbijają inne obiekty, nadając całości rzeźby dynamiczny wygląd.
