Architektura

Ciekawostki o kościele Mariackim w Krakowie

Znaleźliśmy 30 ciekawostek na temat kościoła Mariackiego w Krakowie

Najsłynniejszy kościół w Krakowie

Kościół Mariacki w Krakowie jest ceglaną, trójnawową bazyliką znajdującą się przy rynku w Krakowie. Pierwsze wzmianki o kościele pochodzą jeszcze z XIII wieku, choć powstała wtedy budowla nie przetrwała do dziś. Kościół był rozbudowywany w okresie średniowiecza a w kolejnych latach upiększany i wzbogacany o nowe elementy zarówno elewacji jak i wnętrza. Przez lata funkcjonowania świątynii powstawały tu nowe kaplice, instalowano organy i rozbudowywano wieże. Mało znanym jest fakt, że kościół Mariacki przeżył dość silne trzęsienie ziemi w połowie XV wieku, w wyniku którego stracił swoje ówczesne sklepienie. Nad obecnym wyglądem bazyliki pod koniec XIX wieku pracował sam Jan Matejko, który przywrócił jej pierwotny wygląd zakłócony przez niepotrzebną XVIII wieczną przebudowę kościoła na styl barokowy.
Kościół Mariacki w Krakowie
1
Pierwotnie w miejscu murowanej budowli stał drewniany kościół, który mógł pochodzić z X – XI wieku.
2
W latach 1221 – 1222 na miejscu drewnianej budowli stanął murowany kościół w stylu romańskim ufundowany przez krakowskiego biskupa Iwo Odrowąża.
Budynek przetrwał niecałe 20 lat i został zniszczony podczas najazdu tatarskiego.
3
W miejscu zniszczonego przez tatarów kościoła romańskiego w latach 1290 – 1300 wzniesiono nowy, gotycki kościół halowy, który był rozbudowywany przez kolejne dziesięciolecia. Konsekracja świątyni odbyła się około roku 1320.
4
Obecny kształt kościół uzyskał w latach 1392-1397 kiedy to przebudowano go na układ bazylikowy.
5
W roku 1442 lub 1443 Kraków nawiedziło silne trzęsienie ziemi, które doprowadziło do runięcia sklepienia kościoła Mariackiego.
6
Pod koniec XV wieku w kościele Mariackim stanął stworzony przez Wita Stwosza „Ołtarz Wielki”. Prace nad ołtarzem trwały w latach 1477-1489.
Jest największą w Europie gotycką nastawą ołtarzową, jej wymiary to 11 x 13 metrów.
7
Północna wieża kościoła została podwyższona w pierwszej połowie XV wieku. Według nowych założeń miała pełnić funkcję wartowniczą.
8
Organy kościelne pochodzą z XIV wieku a pierwsza wzmianka o nich pojawia się w roku 1399.
Instrument był przebudowywany w roku 1800 następnie gruntownie w 1908. Kolejne prace były prowadzone w latach 1952 – 1973 i 1987 – 1989.
9
W obecnej formie główne organy kościelne posiadają 56 głosów i 3 manuały.
10
Oprócz organów głównych w kościele znajdują się jeszcze organy w prezbiterium (autorstwa Kazimierza Żebrowskiego z 1912 roku) oraz w nawie południowej (autorstwa Tomasza Falla z 1898 roku).
11
W miejscu obecnego placu mariackiego jeszcze w XVIII wieku znajdował się cmentarz.
Cmentarz Mariacki otaczały mury a na jego terenie znajdowała się latarnia umarłych, którą zapalano w nocy. Gdy Kraków znalazł się pod zaborem austriackim zaczęły obowiązywać tamtejsze przepisy sanitarne, które wymusiły likwidację cmentarza. Cmentarz został założony w 1222 roku i przetrwał do roku 1796.
12
Niektóre z epitafiów pochodzących z przykościelnego cmentarza została wmurowana w ściany bazyliki.
13
Wyższa wieża (północna) kościoła zwana jest Hejnalicą.
To z niej rozbrzmiewa co godzinę Hejnał Mariacki. Na wieży znajduje się pochodzący z 1530 roku dzwon zegarowy o średnicy 165 metrów. Wieża ma wysokość 82 metrów a jej budowa w obecnej formie została ukończona w 1478 roku, gdy zwieńczono ją dachem hełmowym stworzonym przez Matiasa Heringkana.
14
Za wejściem na Hejnalicę znajduje się odlana w brązie pamiątkowa tablica na cześć odsieczy wiedeńskiej.
Tablica przedstawia wjazd króla Jana III Sobieskiego i została wykonana w 1883 roku z okazji dwusetnej rocznicy wydarzeń pod Wiedniem.
15
Niższa wieża ma wysokość 69 metrów i znajduje się w niej dzwonnica kościelna z dzwonem zegarowym pochodzącym z 1530 roku.
Dzwon z niższej wieży nie jest obecnie używany. Na piętrze wieży znajduje się renesansowa kaplica pod wezwaniem Nawrócenia św. Pawła. Wieża zwieńczona jest wykonanym w 1592 roku późnorenesansowym dachem hełmowym.
16
W niższej wieży kościoła Mariackiego znajduje się jeden z najstarszych zespołów dzwonów średniowiecznych w Polsce. W jego skład wchodzą 4 dzwony, a 3 najstarsze pochodzą z XIV wieku.
17
Dzwony niższej wieży noszą nazwy: Campana Antiqua, Misjonał, Tenebrat i Półzygmunt.
18
Prezbiterium bazyliki jest zwieńczone sklepieniem gwiaździstym wykonanym przez majstra Czipsera w 1442 roku.
19
Nawa główna bazyliki zwieńczona jest sklepieniem krzyżowo-żebrowym na wysokości 28 metrów.
20
W południowej nawie kościoła Mariackiego znajduje się wykonany przez Wita Stwosza krucyfiks, za którym zainstalowano 1723 roku płaskorzeźbę wykonaną na srebrnej blasze przedstawiającą widok na Jerozolimę.
21
Polichromie na ścianach kościoła Mariackiego wykonał Jan Matejko w latach 1890 – 1892.
Przy pracach pomagali mu jego uczniowie, wśród których znaleźli się między innymi Józef Mehofer, Stanisław Wyspiański, Edward Lepszy czy Antoni Gramatyka.
22
Obecne witraże kościelne zaprojektowali Jan Matejko, Józef Mehofer i Stanisław Wyspiański. Z powstałych w średniowieczu witraży do dziś dotrwały tylko trzy.
23
Przed wejściem do kościoła od strony placu Mariackiego znajduje się kuna czyli łańcuch z obejmą, który dawniej zakładano na szyję skazanym za drobne przestępstwa. Długość łańcucha była dostosowana tak, by skazany nie mógł w niej ani stać ani uklęknąć.
24
Pozłacana korona na iglicy wieży kościoła Mariackiego została zainstalowana w 1666 roku.
Ma 2,4 metra średnicy i 1,3 metra wysokości.
25
Wśród osób pochowanych w kościele Mariackim w Krakowie znajdują się między innymi Mikołaj Wierzynek, Piotr Zbylitowski, Krzysztof Kochanowski, Seweryn Boner i Zofia Czerska.
26
W 2003 roku w ramach prac remontowych wymieniono pokrycie dachowe kościoła.
27
W kościele Mariackim znajduje się 11 kaplic.
28
Kościół Mariacki należy do parafii Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Krakowie.
29
Hejnał Mariacki po raz pierwszy rozbrzmiał 13 lutego 1838 roku w południe.
30
Aby dostać się do miejsca, ż którego grany jest Hejnał Mariacki należy pokonać 239 schodów.
Lubisz ciekawostki?

Podobne tematy

41 ciekawostek o katedrze wawelskiej
41 ciekawostek o katedrze wawelskiej
Miejsce koronacji i spoczynku królów polskich
Katedra wawelska to szczególne dla Polaków miejsce. Jest nie tylko najsłynniejszą w naszym kraju nekropolią królewską, ale też niejako sanktuarium nar ...
18 ciekawostek o katedrze Notre-Dame
18 ciekawostek o katedrze Notre-Dame
Nasza Pani Paryża
Piękna gotycka katedra z XIII wieku znana jest przede wszystkim ze swojej wyjątkowej fasady oraz okazałych rozet, przez które światło wpadające do śro ...
38 ciekawostek o Bazylice Mariackiej w Gdańsku
38 ciekawostek o Bazylice Mariackiej w Gdańsku
"Korona Gdańska"
Bazylika Mariacka jest największym kościołem w Gdańsku i jedną z największych ceglanych świątyń w świecie. Jest to miejsce wyjątkowe, zarówno przez sw ...
15 ciekawostek o Sukiennicach w Krakowie
15 ciekawostek o Sukiennicach w Krakowie
Jeden z symboli Krakowa znajdujący się w samym jego centrum
Sukiennice są jednym z najbardziej charakterystycznych obiektów w Krakowie. Odwiedzają je setki tysięcy turystów często nie zdając sobie sprawy z fakt ...
17 ciekawostek o prawosławiu
17 ciekawostek o prawosławiu
Chrześcijaństwo powszechne
Prawosławie jest jednym z głównych odłamów chrześcijaństwa, opierającym swoją doktrynę na Piśmie Świętym i Tradycji Kościoła Wschodniego. Jest chrześc ...
22 ciekawostki o bazylice Sagrada Familia
22 ciekawostki o bazylice Sagrada Familia
Duma Barcelony
Bazylika Sagrada Familia jest dumą Barcelony i wyrazem geniuszu jej twórcy - Antonio Gaudiego. Choć jej budowa trwa już od 139 lat, na jej ostateczne ...
30 ciekawostek o Jerzym Popiełuszce
30 ciekawostek o Jerzym Popiełuszce
Patron NSZZ "Solidarność"
Jerzy Popiełuszko był księdzem katolickim, którego posługa duszpasterska przypadła w trudnym okresie komunistycznej Polski. Był odważnym kapłanem, kt ...
21 ciekawostek o Watykanie
21 ciekawostek o Watykanie
Stato della Città del Vaticano
Watykan jest najmniejszym suwerennym państwem na świecie, położonym w sercu Rzymu, stolicy Włoch. Jego historia sięga ponad dwóch tysięcy lat, a począ ...

Najnowsze tematy

20 ciekawostek o Syrakuzach
20 ciekawostek o Syrakuzach
Miasto Archimedesa
Syrakuzy to miasto usytuowane na wschodnim wybrzeżu Sycylii we Włoszech. Jego korzenie sięgają czasów starożytnych, kiedy to było jednym z najważniejs ...
11 ciekawostek o chlebie
11 ciekawostek o chlebie
Symbol wspólnoty
Chleb - symbol żywności, która od tysięcy lat odgrywa kluczową rolę w życiu człowieka. Od starożytnych cywilizacji po współczesność, chleb był stałym ...
16 ciekawostek o marihuanie
16 ciekawostek o marihuanie
Kontrowersyjna używka
Marihuanę, zwyczajowo nazywaną również konopiami indyjskimi, od dawna otacza aura kontrowersji i fascynacji. Jest to roślina, której historia sięga ty ...
14 ciekawostek o Salem
14 ciekawostek o Salem
Amerykańska stolica grozy
Salem, nazywane "Miastem Czarownic", budzi skojarzenia z tajemnicą, historią i niezwykłymi wydarzeniami. Położone na wschodnim wybrzeżu, w stanie Mass ...
19 ciekawostek o Kirunie
19 ciekawostek o Kirunie
Szwedzkie miasto z lokalną anomalią magnetyczną
Kiruna, miasto zakorzenione w sercu Laponii, stanowi nie tylko ośrodek górniczy, lecz także fascynujące centrum kultury, historii i natury arktycznej. ...
16 ciekawostek o Bali
16 ciekawostek o Bali
Wyjątkowe miejsce na ziemi
Bali to wyspa w archipelagu Indonezji, jedna z najbardziej popularnych wysp w regionie Azji Południowo-Wschodniej. Słynie z bogatej kultury i tradycji ...
9 ciekawostek o żółwiu Jonathanie
9 ciekawostek o żółwiu Jonathanie
Najstarsze znane żyjące zwierzę lądowe
Żółw Jonathan to wyjątkowa postać w krainie zwierzęcych legend. Jego imponujący wiek i niezwykła historia życia uczyniły go jednym z najbardziej znany ...
19 ciekawostek o Aleksandrze Wielkim
19 ciekawostek o Aleksandrze Wielkim
Strategiczny geniusz, którego rządy rozpoczęły epokę hellenistyczną
Aleksander Macedoński, znany także jako Aleksander Wielki, jest jedną z najbardziej fascynujących postaci w historii starożytnej. Uważany za militarne ...

Podobne tematy