Architektura

Ciekawostki o Jasnej Górze

Znaleźliśmy 58 ciekawostek na temat Jasnej Góry

Jedno z najważniejszych w świecie miejsc kultu maryjnego.

Jasna Góra to święte miejsce dla katolików, czcicieli Maryi, miejsce corocznego pielgrzymowania ponad 4 mln pątników. Góruje nad Częstochową od XIV wieku i jest jej niewątpliwą dumą i wizytówką. Mówi się, że nazwa Jasnej Góry pochodzi od białych, wapiennych margli, z których jest zbudowane klasztorne wzgórze, jednak nazwa sanktuarium nawiązuje bezpośrednio do nazwy paulińskiego klasztoru na Jasnej Górze w Budzie. Klasztor jest unikalnym zespołem zabytków z okresu od XIV do XIX wieku i zbiorem wot dziękczynnych będących pamiątkami z dziejów państwa i narodu polskiego. Oprócz swojego duchowego wymiaru jest wspaniałym muzeum wypełnionym ekspozycją płócien, rzeźb, obrazów i innych cennych eksponatów umieszczonych w ich naturalnej przestrzeni wewnątrz obiektów sakralnych.
Jasna Góra
1
Początki Jasnej Góry sięgają XIV wieku.
W 1382 roku, Władysław Opolczyk zwany Naderspan, książę opolski, palatyn węgierski, namiestnik Rusi Halickiej, sprowadził do Polski paulinów z ich macierzystego klasztoru św. Wawrzyńca pod Budą na Węgrzech. Mocą dekretu zostali oni osadzeni na wzgórzu we wsi Częstochówka, w drewnianym kościółku parafialnym pw. Najświętszej Panny Maryi Dziewicy i Rodzicielki. Obok kościółka wznosiła się murowana strażnica, która prawdopodobnie początkowo była miejscem zamieszkania 16 zakonników węgierskich.
2
Parafię kościoła pw.Najświętszej Panny Maryi Dziewicy i Rodzicielki przeniesiono do filialnego kościoła św. Zygmunta w Częstochowie.
Jest to zabytkowy kościół w częstochowskim Starym Mieście. Data jego budowy nie jest dokładnie znana, w dokumentach z 1474 roku występuje jako kościół istniejący od dawna - jest najstarszym częstochowskim kościołem.
3
Wapienne wzgórze jasnogórskie wznosi się na wysokość 293 m.n.p.m.
4
Określenie Jasna Góra (Clarus Mons) po raz pierwszy pojawiło się w dokumencie z 1388 roku, wystawionym przez starostę olsztyńskiego.
Nazwę tę nadali wzgórzu paulini, zapożyczając ten termin od macierzystego klasztoru (in Claro Monte Budensi) w Budzie.
5
Zakon św. Pawła Pierwszego Pustelnika (oo.Paulini) powstał w XIII w. na Węgrzech.
Zakon wywodzi się z ruchu eremickiego. Jego założycielem był bł. Euzebiusz, kanonik ostrzyhomski, który zebrał w jedną wspólnotę pustelników żyjących na terenach dzisiejszych Węgier i Jugosławii. Zasadą organizacji życia zakonnego paulinów jest reguła św. Augustyna, a za patriarchę zakonu wybrali św. Pawła z Teb.
6
Po dwóch latach od utworzenia klasztoru, Władysław Opolczyk ofiarował Jasnej Górze obraz przedstawiający Matkę Bożą z Dzieciątkiem.
Według tradycji zakonnej przekazanej w drugie połowie XVI w. przez pisarza paulińskiego o. Mikołaja z Wilkowiecka, obraz został złożony na Jasnej Górze 31 sierpnia 1384 roku.
7
Obraz Matki Bożej Jasnogórskiej, zwany także Obrazem Matki Boskiej Częstochowskiej lub Obrazem Czarnej Madonny jest dziełem nieznanego włoskiego malarza, powstałym w XIV wieku. On też namalował szramy na policzku Matki Boskiej, co wykazały badania wykonane w XX w.
Według XV- wiecznej legendy miał go namalować św. Łukasz Ewangelista, na deskach stołu w domu Maryi w Jerozolimie. Następnie cesarz Konstantyn Wielki przeniósł obraz do Konstantynopola i umieścił w światyni, gdzie zasłynął łaskami. Gdy obraz zobaczył książę ruski Lew Halicki, uprosił cesarza, aby mu go podarował. Książę zabrał obraz do swych posiadłości. Podczas wojny prowadzonej przez Ludwika Węgierskiego na Rusi, został ukryty na zamku w Bełzie. Po zdobyciu zamku, jego namiestnikiem Ludwik uczynił księcia opolskiego Władysława, który odnalazł obraz, otoczył go wielką czcią i postanowił wywieźć  do Opola. Zaprzężone do wozu konie nie chciały jednak ruszyć z miejsca, w związku z tym książę ślubował, że obraz nie trafi do Opola, tylko do fundowanego przez niego klasztoru.
8
Posiadanie Obrazu Matki Boskiej uważanego za "cudowny", radykalnie zmieniło charakter posługi jasnogorskich zakonników.
Przybywając na Jasną Górę mieli oni opinię braci nieustannie oddanych liturgii i modlitwom. Obdarzeni świętym obrazem szybko dostosowali się do nowych warunków egzystencji i pracy wśród ciągle napływających ludzi, chcących dostąpić łask.
9
Gdy Władysław Opolczyk utracił swe posiadłości śląskie i małopolskie, przestał doposażać paulinów dziesięcinami.
Zakonnicy otrzymali bardzo korzystne nadania od króla Władysława Jagiełły i jego żony Jadwigi, którzy potwierdzili fundację Opolczyka i hojnie klasztor dofinansowali. Dzięki tym nadaniom, a także ofiarom pątników w latach 30. XV w. zbudowano murowaną świątynię oraz cały zespół budynków klasztornych.
10
Wokół cudownego obrazu rozwinął się kult, który przyciągał na Jasną Górę nie tylko pielgrzymów, ale także ludzi nikczemnej proweniencji, których interesowały przede wszystkim cenne przedmioty ofiarowane zakonnikom jako wota dziękczynne.
W 1430 roku doszło do rabunkowego najazdu na klasztor. Podająca się za husytów grupa złożona z Czechów, Morawian, Ślązaków i Polaków (Jan Kuropatwa z Łańcuchowa, Jakub Nadolny z Rogowa i kniaź Fryderyk Ostrogski) najechała na klasztor, niszcząc cudowny obraz, który w wyniku grabieży złotych ozdób do niego przywieszonych, został podarty, pocięty szablami i rozbity na trzy części. Złoczyńcy nie ponieśli konsekwencji swego czynu, nie ma w dokumentach żadnej wzmianki o tym, natomiast Jan Kuropatwa i kniaź Ostrogski cieszyli się nadal zaufaniem dworu.
11
Zniszczony podczas napadu obraz, z polecenia króla Władysława Jagiełły wywieziono do Krakowa, gdzie zatrudnieni przez króla specjaliści starali się odbudować jego wizerunek.
Specjaliści nie mogli sobie poradzić z renowacją, kilkakrotnie nakładana świeża farba za każdym razem po wyschnięciu spływała z malowidła. Niewłaściwie dobrano materiały; na powierzchnię malowaną techniką woskową nakładano farby temperowe. Nie poradzono sobie z tym problemem, w związku z czym zdjęto resztki pierwotnej ikony i w jej miejscu namalowano kopię, starając się jak najdokładniej odwzorować szczegóły oryginału. Obraz w uroczystej procesji tysięcy wiernych odprowadzono z Krakowa na Jasną Górę w 1434 roku.
12
Droga procesji z Krakowa do Częstochowy była jednym z pierwszych masowo uczęszczanych szlaków na Jasną Górę i stała się symbolicznym początkiem tradycji pielgrzymkowej związanej z kultem Matki Boskiej.
13
W drugiej połowie XV w. konieczna była budowa nowego kościoła, znacznie wiekszego, który mógby pomieścić stale rosnącą liczbę pątników.
Rozbudowano także obiekty klasztorne.
14
W 1466 roku doszło do ponownej napaści i grabieży klasztoru.
Wykorzystując fakt, że sanktuarium nie posiadało murów obronnych, polscy lub czescy najemnicy najechali klasztor i ograbili go z kosztowności, nie niszcząc tym razem cudownego obrazu.
15
Po tym incydencie podjęto decyzję o budowie wokół klasztoru umocnień zabezpieczających go przed napaścią z zewnatrz.
Na początku XVI w. wzniesiono mury obronne wzmocnione ziemnymi nasypami i fosą. Nie było to jednak zabezpieczenie przed atakiem artyleryjskim, wobec czego biskup Stanisław Karnkowski, a poźniej kardynał Jerzy Radziwiłł wystąpili z postulatem budowy nowoczesnych fortyfikacji.
16
Zgodę i środki na budowę murów obronnych wydał król Zygmunt III Waza w 1620 roku.
Inwestycja prowadzona była nieprzerwanie przez 28 lat.
17
Równolegle z budową murów obronnych prowadzono rozbudowę obiektów sakralnych.
Kościół klasztorny wzbogacono o wieżę, przebudowano też kaplicę Matki Bożej, do której dobudowano większy trójnawowy korpus. Wybudowano kolejne kaplice, zakrystię, skarbiec i dzwonnicę. Prace na Jasnej Górze prowadzone były według projektu włoskiego inżyniera Andrzeja dell Aqua, a zakończono je wkrotce przed napadem Szwedów na Polskę.
18
Dzieło rozbudowy klasztoru zapoczątkowane przez Zygmunta III Wazę kontynuował jego syn, król Władysław IV, który w 1639 roku po raz pierwszy użył w stosunku do Jasnej Góry określenia Fortalitium Marianum.
19
W 1655 roku siostrzeniec Gustawa Adolfa, Karol X bez ostrzeżenia zaatakował Rzeczypospolitą, czego efektem był potop, okres największego zniszczenia w ówczesnych dziejach Polski.
Szwedzi odnosili ciągłe zwycięstwa: poddała się Wielkopolska i Litwa, król Jan Kazimierz schronił się na Śląsku, a większość armii przeszła na stronę najeźdźcy. Pod okupacją była Warszawa, oblegany był Kraków. Opór w zasadzie ograniczał się jedynie do słabo skoordynowanych działań chłopskich band i tzw. cudownej obrony klasztoru jasnogórskiego, o którym Szwedzi mówili pogardliwie Kurnik.
20
Jasna Góra oblegana była przez wrogie oddziały dowodzone przez Burcharda von Mullera przez 48 dni.
Tradycyjny przekaz mówi, że przeor Kordecki miał do dyspozycji zaledwie 160 żołnierzy, 20 puszkarzy i 70 zakonników. Armia wroga liczyła 2500 osób, w tym ośmiusetosobowy garnizon polski, a dodatkowo wzmocniona była artylerią oblężniczą. Atak artyleryjski był tak silny, że Szwedom pękła armata oblężnicza. Ksiądz Kordecki odrzucał kolejne żądania poddania klasztoru, intensywny ostrzał Jasnej Góry nie skłonił broniących twierdzy do kapitulacji.
21
Wobec oporu broniących klasztoru, Szwedzi, aby zachować twarz, zaoferowali odstąpienie od oblężenia w zamian za okup.
Propozycja nie uzyskała aprobaty, postawa broniących Jasnej Góry, siła fortecznej artylerii i potega fortyfikacji spowodowały, że 27 grudnia generał Muller odstąpił od oblężenia. W zmaganiach wojennych poległo w Częstochowie około 200 żołnierzy szwedzkich i 10 obrońców.
22
Klasztor częstochowski i jego obrona przed Szwedami stały się jednym z głównych tematów  fabuły powieści Henryka Sienkiewicza "Potop", w której to bohater Andrzej Kmicic dzielnie bronił klasztoru.
Powieściowy Andrzej Kmicic był postacią fikcyjną, ale miał on swój realny pierwowzór w osobie chorążego Samuela Kmicica. Podobnie jak Andrzej, służył on na dworze Jerzego Radziwiłła. Samuel również odbył podróż do króla Jana Kazimierza, tyle że z prośbą o zgodę na łupienie dóbr Radziwiłłów. U obu Kmiciców nastąpiła przemiana duchowa z narodowego zdrajcy na bohatera. Samuel, stojąc w obliczu wojsk szwedzkich uciekł z pola bitwy, a następnie zawiązał konfederację, by jeszcze w tym samym roku dołączyć do oddziałów Stefana Czarneckiego, biorących udział w zdobywaniu zamku w Mirze. Charaktery obu Kmiciców też były podobne. Obaj byli pieniaczami; Samuel często procesował się z okoliczną szlachtą, awanturował się na sejmikach i kilkakrotnie skazano go na banicję.
23
W trakcie oblężenia Jasnej Góry przez Szwedów, obrazu Matki Boskiej w klasztorze nie było.
Obraz został z 7 na 8 listopada wyjęty z ram i wywieziony do Lublińca na Śląsku. Prawdopodobnie nie było w klasztorze także skarbca paulinów, który ukryto w Konopiskach, skąd przeniesiono go do Nysy, a część być może poukrywano w lasach i wodach w poblizu Częstochowy.
24
W oblężeniu uczestniczyła tylko niewielka ilość Szwedów, zdecydowaną większość wojska stanowili zwerbowani do armii Karola X Niemcy, Czesi i Polacy, a wśród nich młody Jan Sobieski, przyszły król Polski.
25
Dyskusyjna jest również rzekoma determinacja obrońców klasztoru i ich niczym nie zachwiana wola walki.
Podobno część z nich się zbuntowała i żądała poddania klasztoru Szwedom. Przeor Kordecki ponoć zażegnał bunt podwojeniem żołdu, a tych najbardziej zbuntowanych odprawił z Jasnej Góry.
26
W 1904 roku, w szwedzkim archiwum królewskim odkryto list ojca Augustyna Kordeckiego do dowódcy oblężenia generała Mullera, którego treść budzi kontrowersje wokół postaci przeora, jego postawy i zamiarów.
Z listu wynika, że Kordecki uznaje zwierzchnictwo króla Szwecji nad Polską i poddaje się wraz ze świętym miejscem jego panowaniu, obiecując nie podnosić więcej oręża przeciwko Szwedom.
27
Oblężenie Jasnej Góry trwało 48 dni, z czego tylko około 12 dni walki, reszta to rozmowy i pertraktacje.
Ponoć straty też były mniejsze, niż się oficjalnie podaje. Zginęło kilkudziesięciu atakujących i 4 obrońców.
28
Obrona Jasnej Góry, zwycięstwo przypisywane wstawiennictwu Matki Boskiej, wpłynęło mobilizująco na morale Polaków i stało się punktem zwrotnym w wojnie polsko-szwedzkiej.
1 kwietnia 1656 roku Jan Kazimierz ogłosił Matkę Bożą Patronką i Królową Polski.
29
W 1690 roku wybuchł pożar na Jasnej Górze, w wyniku którego spłonęły wszystkie zabudowania klasztorne. Ocalała jedynie Kaplica Matki Bożej, skarbiec, zakrystia i znajdująca się w wieży biblioteka.
Dzięki ofiarności całego narodu klasztor został odbudowany.
30
W początkach XVIII wieku Jasna Góra jeszcze trzykrotnie była celem wojsk szwedzkich, które chciały złupić klasztor z pieniędzy i kosztowności.
31
W 1717 roku odbyła się Koronacja Cudownego Obrazu, podczas której wizerunek Czarnej Madonny wzbogacono o poświęcone przez papieża Klemensa XI złote korony.
W uroczystości uczestniczyło około 200 tys. wiernych, a uzyskane datki przeznaczono na modernizację i przebudowę umocnień klasztornych.
32
W 1770 roku klasztor został zajęty przez konfederatów w czasie konfederacji barskiej.
Jednym z przywódców konfederatów był Kazimierz Pułaski, który przez dwa lata skutecznie odpierał z Jasnej Góry ataki wojsk rosyjskich, aż do dnia kapitulacji. W wyniku kapitulacji podpisanej w Warszawie przez króla Stanisława Augusta Poniatowskiego, Rosjanie wkroczyli na Jasną Górę w 1772 roku.
33
Rosjanie zajęli klasztor, było to precedensowe oddanie Jasnej Góry w ręce wroga.
Okupant, nie okazując szacunku świętemu miejscu, obrabował skarbiec i bibliotekę paulinów, zniszył prochownię i wywiózł prawie całe uzbrojenie.
34
W czasie II rozbioru Polski, Częstochowa i klasztor zostały zajęte przez Prusy.
Klasztor został odbity przez wojska napoleońskie, których celem był przede wszystkim klasztorny skarbiec, o zasobności którego krążyły wśród żołnierzy legendy. Interwencja Henryka Dąbrowskiego u samego Napoleona zapobiegła grabieży znajdujących się w skarbcu kosztowności.
35
Po klęsce Napoleona w 1813 roku Jasna Góra po raz drugi trafiła w ręce Rosjan.
Zapadła wtedy decyzja o likwidacji twierdzy i rozbiórce murów, która dokonała się rękami okolicznych chłopów.
36
W 1909 roku doszło do profanacji obrazu Matki Boskiej.
Skradziono złote korony i sukienkę. Przypuszcza się, że mógł tego dokonać o. Damazy Macoch, skazany w procesie piotrkowskim za zabójstwo i kradzież pieniędzy z Jasnej Góry, lecz kradzieży koron i sukienki nigdy mu nie udowodniono.
37
Rok po kradzieży odbyła się ponowna koronacja koronami przysłanymi przez papieża św. Piusa X.
Matka Boska otrzymała też nową sukienkę koralową, ufundowaną przez włościan ze wsi Rembieszyce i Złotniki w kieleckim.
38
W czasie I wojny światowej Jasna Góra stanowiła enklawę pod okupacją austro-węgierską.
Wojskowym komendantem klasztoru był kpt. Josef Klettinger.
39
W okresie międzywojennym dokonano w klasztorze wielu zmian w rozplanowaniu przestrzennym i dokonano niezbędnych remontów.
Wzniesiono kaplicę Wieczernika i krużganki z konfesjonałami, urządzono nowy skarbiec i bibliotekę, wyremontowano wieżę.
40
Okres II wojny światowej pozwolił Jasnej Górze zachować ograniczoną autonomię.
Zakonnicy mogli odprawiać nabożeństwa i rekolekcje. Wspierali także duchowo i materialnie polskie podziemie.
41
Przez całą okupację w klasztorze funkcjonował przeniesiony z krakowskiej Skałki Instytut Filozoficzno-Teologiczny.
W konspiracyjnym studium licealnym w ciagu trzech lat wojny maturę zdało 35 kleryków. Działał też chór i biblioteka.
42
Wizerunek Madonny został w tajemnicy przed okupantem zdjęty z ołtarza i ukryty w bibliotece, a na jego miejscu powieszono wierną kopię.
Obraz był przymocowany pod blatem jednego z dwu stołów w Bibliotece klasztornej.
43
Okupanci zabronili pielgrzymowania do klasztoru ludności cywilnej, sami za to bardzo chętnie tu przyjeżdżali zwabieni czarem sanktuarium, o czym świadczą zachowane wpisy w księdze gości.
Zachowały się wpisy: ministra gospodarki III Rzeszy Wilhelma Fricka, generalnego gubernatora Hansa Franka, czy szefa gestapo Heinricha Himmlera. 11 sierpnia 1941 roku, przybył na Jasną Górę incognito niemiecki dostojnik, którego wygląd nasuwał przypuszczenie, że był to Adolf Hitler.
44
Po zakończeniu wojny, nowa władza zamówiła na Jasnej Górze mszę św. w intencji Rządu Lubelskiego, za którą, wobec braku gotówki, zapłacono dostarczając tafle szyb dla zniszczonych okien klasztornych.
45
Jasna Góra stała się dla Polaków jednym z symboli oporu wobec partii, co przekładało się na tłumy pielgrzymów corocznie przybywających do sanktuarium.
Na mszy w intencji uwolnienia uwięzionego prymasa Stefana Wyszyńskiego, zgromadziło się na błoniach jasnogórskich latem 1956 roku ponad milion wiernych. Podobną ilość wiernych zgromadziło nabożeństwo z okazji Tysiąclecia Chrztu Polski, a także wszystkie oficjalne wizyty papieskie.
46
Wszystkie budynki i obiekty sakralne na Jasnej Górze powstawały w różnych okresach.
Najstarszą, XIV-wieczną część zabudowań stanowi Kaplica Matki Boskiej z cudownym obrazem, oraz gotyckie prezbiterium bazyliki. Główna nawa kościoła i północno-wschodnia część twierdzy pochodzi z przełomu XV i XVI wieku, a pozostałe budynki powstały przede wszystkim w XVII wieku.
47
Pomieszczenia na Jasnej Górze dzielą się na część klauzulową, do której wstęp mają tylko zakonnicy, i część ogólną, dostępną dla wszystkich.
Północną część zespołu klasztornego tworzą zwykle niedostępne do zwiedzania budynki klasztoru i cele zakonników, natomiast część południowa i zachodnia przeznaczona jest na pomieszczenia reprezentacyjne i bibliotekę. Wśród nich wyróżnia się Sala Rycerska, która przed laty stanowiła miejsce spotkań, uroczystości i dysput teologicznych, a w roku 1657 odbywały się tu obrady Sejmu, któremu przewodniczył król Jan Kazimierz. Od zachodu, do Sali Rycerskiej przylega Biblioteka Jasnogórska, zawierająca imponujący księgozbiór składający się z licznych inkunabułów oraz starodruków polskich i obcych, łącznie ponad 13 tys. książek, w tym 2506 w ozdobnych futerałach.
48
Wśród starodruków w Bibliotece Jasnogórskiej znajdują się unikalne egzemplarze z królewskiej kolekcji Jagiellonów, przechowywane w oprawionych w skórę, drewnianych futerałach.
49
Z XVII wieku pochodzi Wielki Refektarz wyposażony w sklepienie kolebkowe z lunetami, ozdobiony freskami Dankwarta, których tematem są sceny z historii zakonu paulinów.
  • Lunety są elementem sklepienia w postaci poprzecznej kolebki przenikającej się z kolebką sklepienia głównego, w celu umożliwienia wykonania okna lub drzwi w ścianie powyżej wezgłowia sklepienia.
  • Karol Dankwart był szwedzkim malarzem działającym na przełomie XVII i XVIII wieku. Był nadwornym malarzem króla Jana III Sobieskiego. Pracował m.in. w Nysie, Otmuchowie, Kłodzku, Częstochowie, gdzie wykonał dekorację malarską na Jasnej Górze, oraz w Krakowie.
50
Centrum duchowym klasztoru i celem wszystkich zdążających do Częstochowy pielgrzymów jest Kaplica Cudownego Obrazu.
W wykonanym z hebanu i srebra ołtarzu głównym kaplicy, znajduje się uważany za cudowny, obraz Matki Boskiej Częstochowskiej, będący kopią obrazu podarowanego klasztorowi przez Władysława Opolczyka, zniszczonego podczas grabieży w 1430 roku. Południowa część kaplicy przylega do kościoła pw. Znalezienia Krzyża Św. i Narodzenia NMP, podniesionego do rangi bazyliki w 1909 roku.
51
Integralnym elementem architektury bazyliki, a jednocześnie jednym z symboli sanktuarium jest neorenesansowa wieża.
Pierwotnie wzniesiono ją w latach 1617-1622. Obecnie tylko pierwsza kondygnacja pochodzi z tego okresu, wyższe kondygnacje są późniejsze. Wieżę wzniesiono z granitu szwedzkiego i piaskowca z kamieniołomów szydłowieckich, a wykończono figurami i posągami świętych. Iglicę wieńczy kruk z bochenkiem chleba w dziobie oraz metalowa chorągiewka z monogramem imienia Najświętszej Maryi Panny. Wieża ma wysokość 106 m.
52
Znajdujący się nad zakrystią Skarbiec gromadzi liczne dary zwane wotami, często o dużej wartości artystycznej i pieniężnej.
Znajduje się tam, będąca zbiorowym ex voto w podzięce za obronę przed Szwedami, złota monstrancja z 1672 roku, ozdobiona kilkoma tysiącami małych brylantów, rubinów, szmaragdów i pereł, komplet koralowy sprzętów liturgicznych, ofiarowany paulinom przez króla Korybuta Wiśniowieckiego, krzyż norymberski z 1510 roku Zygmunta Starego, kielichy mszalne (dar papieży Jana XXIII i Pawła VI). Znajduje się tam rownież kopia Cudownego Obrazu Matki Boskiej Jasnogórskiej wykonana przez Józefa Chełmońskiego.
53
W gablotach Muzeum Jasnogórskiego zobaczyć można dokument fundacyjny klasztoru jasnogórskiego wydany przez księcia Władysława Opolczyka z 1383 roku oraz dokument drugiej fundacji dokonanej przez króla Władysława Jagiełłę w Krakowie w 1393 roku.
54
W 2006 roku utworzono na Jasnej Górze Skarbiec Pamięci Narodowej prezentujący stałą ekspozycję składającą się z blisko 500 eksponatów sztuki wotywnej, gromadzonych w sanktuarium, w tym zabytki historyczne i zabytki rzemiosła artystycznego.
Wystawa obejmuje głównie zabytki XVIII-wieczne; zbiory broni, trofea króla Jana III Sobieskiego z bitwy pod Wiedniem, buławy hetmańskie, cenne tkaniny i gobeliny. Szczególnym elementem są eksponaty związane z Lechem Wałęsą (długopis, którym podpisywał historyczne porozumienie, medal i dyplom Pokojowej Nagrody Nobla).
55
Codziennie o godzinie 21 rozlega się z kaplicy Matki Bożej Częstochowskiej Apel Jasnogórski.
Jest on wieczorną modlitwą kierowaną do Królowej Polski w intencji Polski i Kościoła. Wprowadzono go w latach 50-tych, modląc się o uwolnienie prymasa Stefana Wyszyńskiego, który został uwięziony przez władze totalitarne.
56
Odsłonięciu obrazu Matki Boskiej towarzyszą intrady, będące uroczystym hejnałem, fanfarą.
Tak zwana Intrada Królewska grana jest przez zespół muzyczny na trąbkach, kotle i bębnie od drugiej połowy XVII wieku z tzw. empor bocznych Kaplicy. Podczas zasłonięcia Obrazu wykonuje się jedną z 9 melodii skomponowanych przez kapelmistrza watykańskiego ks. Wawrzyńca Perossiego w 1908 roku.
57
Na Jasnej Górze przez 13 lat więziony był Jakub Frank, twórca żydowskiej sekty frankistów, kabalista, kupiec, rabin sabatarianistyczny, samozwańczy prorok.
Jakub Frank jest bohaterem głośnej powieści Olgi Tokarczuk "Księgi Jakubowe".
58
Od 1711 roku, corocznie, wyrusza z kościoła św. Ducha w Warszawie, jedna z najliczniejszych pieszych pielgrzymek do sanktuarium na Jasnej Górze.
Wyrusza 6 sierpnia, a do Częstochowy wchodzi 14 sierpnia. Biorą w niej udział głównie mieszkańcy Warszawy i okolic. Pierwsza pielgrzymka wyruszyła jako wyraz podzięki po ustąpieniu epidemii dżumy. Poczatkowo organizowana była przez Rzemieślnicze Bractwo Pięciorańskie, a później przekształcone w Towarzystwo Pątnicze. Od samego początku trasa pielgrzymki jest prawie taka sama, nieznacznie się zmienia. W 1792 roku cała pielgrzymka została wymordowana przez wojsko rosyjskie, co upamiętnia pomnik w pobliżu wsi Krasice, okło jednego dnia od Częstochowy. W 1920 roku oficjalnie pielgrzymka się nie odbyła ze względu na sytuację na przedpolach Warszawy, jednak wielu pątników ukradkiem przemknęło się do Częstochowy.
Lubisz ciekawostki?

Podobne tematy

30 ciekawostek o Jerzym Popiełuszce
30 ciekawostek o Jerzym Popiełuszce
Patron NSZZ "Solidarność"
Jerzy Popiełuszko był księdzem katolickim, którego posługa duszpasterska przypadła w trudnym okresie komunistycznej Polski. Był odważnym kapłanem, kt ...
45 ciekawostek o Częstochowie
45 ciekawostek o Częstochowie
Brama do Jury Krakowsko-Częstochowskiej
Częstochowa leży w granicach województwa śląskiego, choć historycznie, kulturowo i etnicznie należy do Małopolski. Pod względem powierzchni i liczby m ...
18 ciekawostek o katedrze Notre-Dame
18 ciekawostek o katedrze Notre-Dame
Nasza Pani Paryża
Piękna gotycka katedra z XIII wieku znana jest przede wszystkim ze swojej wyjątkowej fasady oraz okazałych rozet, przez które światło wpadające do śro ...
21 ciekawostek o Watykanie
21 ciekawostek o Watykanie
Stato della Città del Vaticano
Watykan jest najmniejszym suwerennym państwem na świecie, położonym w sercu Rzymu, stolicy Włoch. Jego historia sięga ponad dwóch tysięcy lat, a począ ...
38 ciekawostek o Bazylice Mariackiej w Gdańsku
38 ciekawostek o Bazylice Mariackiej w Gdańsku
"Korona Gdańska"
Bazylika Mariacka jest największym kościołem w Gdańsku i jedną z największych ceglanych świątyń w świecie. Jest to miejsce wyjątkowe, zarówno przez sw ...
22 ciekawostki o bazylice Sagrada Familia
22 ciekawostki o bazylice Sagrada Familia
Duma Barcelony
Bazylika Sagrada Familia jest dumą Barcelony i wyrazem geniuszu jej twórcy - Antonio Gaudiego. Choć jej budowa trwa już od 139 lat, na jej ostateczne ...
41 ciekawostek o katedrze wawelskiej
41 ciekawostek o katedrze wawelskiej
Miejsce koronacji i spoczynku królów polskich
Katedra wawelska to szczególne dla Polaków miejsce. Jest nie tylko najsłynniejszą w naszym kraju nekropolią królewską, ale też niejako sanktuarium nar ...
17 ciekawostek o prawosławiu
17 ciekawostek o prawosławiu
Chrześcijaństwo powszechne
Prawosławie jest jednym z głównych odłamów chrześcijaństwa, opierającym swoją doktrynę na Piśmie Świętym i Tradycji Kościoła Wschodniego. Jest chrześc ...

Najnowsze tematy

11 ciekawostek o chlebie
11 ciekawostek o chlebie
Symbol wspólnoty
Chleb - symbol żywności, która od tysięcy lat odgrywa kluczową rolę w życiu człowieka. Od starożytnych cywilizacji po współczesność, chleb był stałym ...
16 ciekawostek o marihuanie
16 ciekawostek o marihuanie
Kontrowersyjna używka
Marihuanę, zwyczajowo nazywaną również konopiami indyjskimi, od dawna otacza aura kontrowersji i fascynacji. Jest to roślina, której historia sięga ty ...
14 ciekawostek o Salem
14 ciekawostek o Salem
Amerykańska stolica grozy
Salem, nazywane "Miastem Czarownic", budzi skojarzenia z tajemnicą, historią i niezwykłymi wydarzeniami. Położone na wschodnim wybrzeżu, w stanie Mass ...
19 ciekawostek o Kirunie
19 ciekawostek o Kirunie
Szwedzkie miasto z lokalną anomalią magnetyczną
Kiruna, miasto zakorzenione w sercu Laponii, stanowi nie tylko ośrodek górniczy, lecz także fascynujące centrum kultury, historii i natury arktycznej. ...
16 ciekawostek o Bali
16 ciekawostek o Bali
Wyjątkowe miejsce na ziemi
Bali to wyspa w archipelagu Indonezji, jedna z najbardziej popularnych wysp w regionie Azji Południowo-Wschodniej. Słynie z bogatej kultury i tradycji ...
9 ciekawostek o żółwiu Jonathanie
9 ciekawostek o żółwiu Jonathanie
Najstarsze znane żyjące zwierzę lądowe
Żółw Jonathan to wyjątkowa postać w krainie zwierzęcych legend. Jego imponujący wiek i niezwykła historia życia uczyniły go jednym z najbardziej znany ...
19 ciekawostek o Aleksandrze Wielkim
19 ciekawostek o Aleksandrze Wielkim
Strategiczny geniusz, którego rządy rozpoczęły epokę hellenistyczną
Aleksander Macedoński, znany także jako Aleksander Wielki, jest jedną z najbardziej fascynujących postaci w historii starożytnej. Uważany za militarne ...
17 ciekawostek o Auguste Rodinie
17 ciekawostek o Auguste Rodinie
Francuski Michał Anioł
Auguste Rodin, jeden z najwybitniejszych rzeźbiarzy XIX wieku, pozostaje jedną z najbardziej wpływowych postaci w historii sztuki. Jego prace, odznacz ...

Podobne tematy