Ciekawostki o Częstochowie

Świadczy o tym znajdujący się w dzielnicy Raków skansen archeologiczny, na terenie którego znajduje się cmentarz z okresu halsztackiego - wczesna epoka żelaza (700-400 lat p.n.e.). Niewykluczone, że już wówczas Częstochowa stanowiła centrum lokalnej metalurgii.

Warownię założono w miejscu naturalnie obronnym, na cyplu z niemal pionowymi ścianami, otoczonym zakolem Warty. Od strony wschodniej, najłatwiej dostępnej, grodu broniła podwójna linia obwarowań, rozdzielona suchą fosą. Zachowały się relikty bramy. Grodzisko znajduje się w lesie, na północno-zachodniej części wzgórza, zwanego przez pielgrzymujących na Jasną Górę pątników "Przeprośną Górką".

Mstów jest miejscowością oddaloną od Częstochowy około 12 km (w latach 1279-1870 Mstów miał status miasta). Prawdopodobnie na poczatku XII w. biskup krakowski Iwo Odrowąż utworzył tam klasztor i sprowadził do niego12 zakonników. Do XVI wieku Mstów był największym miastem regionu, przewyższającym znaczeniem Częstochowę. Odwiedzany był przez władców Polski: Władysława Łokietka, Kazimierza Wielkiego, Władysława Jagiełło, Kazimierza Jagiellończyka, Władysława IV Wazę, Jana Kazimierza i Zygmunta Augusta.

Podania ludowe przedstawiają Częstocha jako rycerza i założyciela Częstochowy.

Lokacji dokonano na mocy przywileju wydanego w Krzepicach.

W tym samym roku powstała w mieście pierwsza huta żelaza, co potwierdzają dokumenty.

Klasztor powstał w miejscu starego drewnianego kościoła, położonego na obronnym wzniesieniu, górującym nad Starą Częstochową. Władysław Opolczyk hojnie wyposażył klasztor, nadając mu m. in. położone w sąsiedztwie wsie, folwark i hutę żelaza.

Średniowieczne miasto otoczone było murami, w ówczesnym rynku stał ratusz, kramy i sukiennice. Mieszczanie trudnili się handlem, rzemiosłem, a także rolnictwem, ogrodnictwem i hodowlą. Funkcjonowały karczmy i zajazdy.

Rozwijało się równolegle miasto Stara Częstochowa jak i otoczony osadą Częstochówka, klasztor jasnogórski.

Miasto dotykały także inne klęski: najazdy, grabieże, pożary.

W XVII wieku twierdza jasnogórska została włączona w system zamków obronnych, ciągnących się wzdłuż Jury Krakowsko-Częstochowskiej, stanowiących obronę przed zagrożeniami ze Śląska.

W czasie potopu miasto zostało w znacznej części zniszczone, odbudowywało się długo i powoli. Król Jan Kazimierz uznał Matkę Boską Częstochowską Królową Korony Polskiej. Wydarzenie to miało miejsce 1 kwietnia 1656 roku, a Jasna Góra  stała się najważniejszym Sanktuarium Narodowym.

Od 1813 roku miasto i klasztor włączono do zaboru rosyjskiego.

Dokonało się to postanowieniem Rady Administracyjnej Królestwa z 19 sierpnia 1826 roku, z równoczesnym nadaniem Częstochowie praw i przywilejów przysługujących miastom wojewódzkim.

Aleję wytyczył w 1819 roku inżynier wojewódzki Jan Bernhard.

Pierwszym większym przedsiębiorcą był żydowski przemysłowiec Berek Kohn, który razem z Adolfem Oderfeldem uruchomił drukarnię i zakład litograficzny. W obecnej dzielnicy Częstochowy, na Rakowie, Bernard Hantke uruchomił Hutę Częstochowa.

Z miasta wyjechało około 20 tys. robotników, a w dzielnicy podjasnogórskiej dokonano licznych mordów na ludności.

Tu werbowano ochotników, organizowano zbiórki pieniędzy, żywności i lekarstw.

Działo się to po załamaniu się polskiej ofensywy na Kijów w 1920 roku.

Wybudowano także nową trasę samochodową do Warszawy, wzniesiono wiele obiektów użyteczności publicznej, jak: poczta, szpital, budynek starostwa powiatowego, dom rzemiosła, szkoły i miejskie boiska sportowe.

Niemcy wkroczyli do miasta już 3 września i zajęli miasto. Już następnego dnia doszło do licznych egzekucji, mordów na ludności cywilnej Częstochowy. Dzień ten do historii przeszedł pod nazwą "krwawy poniedziałek".

Przeniosła się tu Komenda Główna AK wraz z jej dowódcą gen. Leopoldem Okulickim-Niedźwiadkiem.

Jerzy Kołakowski był polskim inżynierem, rektorem Politechniki Częstochowskiej.

Miasto zaczęło się prężnie rozwijać, powstawały nowe osiedla. Uruchomiono w mieście pierwszą linię tramwajową.

Jest to spowodowane ujemnym przyrostem naturalnym oraz ujemnym saldem migracji. Najwyższą populację miasta zanotowano w 1993 roku, wynosiła ona niemalże 260 tys. osób. Według prognozy GUS liczba mieszkańców ma spaść do 193 tys.w 2035 roku.

W 2007 roku Częstochowa otrzymała tytuł Lidera Małopolski za rewaloryzację Alei NMP, a w krakowskich Sukiennicach wywieszono herb Częstochowy. Kolejny tytuł Lidera Małopolski przyznano miastu za rewaloryzację parków podjasnogórskich.

Zawdzięcza to licznemu występowaniu rud żelaza na tym terenie, przemysł metalowy rozwijał się tu już od średniowiecza.

Obok klasztoru jasnogórskiego, w mieście znajduje się najstarszy kościół p.w. św. Zygmunta, występujący w dokumentach archiwalnych parafii z 1474 roku jako istniejący od dawna, co czyni go najstarszą świątynią w Częstochowie.

Jan Paweł II sześciokrotnie odwiedzał Częstochowę, za każdym razem było to ogromne wydarzenie. Msza św. kończąca VI Światowe Dni Młodzieży w 1991 roku zgromadziła 1,5 mln wiernych, a władze miasta uhonorowały papieża w sposób szczególny.