Architektura

Ciekawostki o Barbakanie w Krakowie

Znaleźliśmy 13 ciekawostek na temat Barbakanu w Krakowie

Krakowski Rondel

Barbakan jest jednym z najcenniejszych zabytków Krakowa, a także jednym z nielicznych w Europie obiektów architektury obronnej tego typu. Powstał w XV wieku jako element fortyfikacji obronnej, w celu odparcia ewentualnego najazdu tureckiego i mimo wielu zawirowań historii, przetrwał do dziś.

Obecnie znajduje się w jurysdykcji Muzeum Historycznego Miasta Krakowa i stanowi atrakcję turystyczną oraz miejsce organizacji różnych wystaw. 
Mieszkańcy Krakowa oraz przewodniki turystyczne często określają go mianem Rondel, ze względu na okrągły kształt jaki nadali mu budowniczy.

Barbakan w Krakowie
1
Barbakan jest częścią fortyfikacji miejskich Krakowa.

Jest to element średniowiecznego budownictwa obronnego wchodzącego w skład fortyfikacji miejskich. Zwykle posiadał okrągły kształt i stanowił murowaną budowlę wysuniętą przed linię murów obronnych. Połączony był z bramą miejską za pośrednictwem osłoniętego przejścia, tzw. szyi. Szyja łączyła mur obronny z basztą, wieżą, basteją, rondlem, tarasem lub in.

Barbakan rozpowszechnił się w Polsce w średniowieczu i w różnych formach przetrwał do połowy XVIII wieku. Jego rozwinięciem był stosowany od XVI wieku rawelin (dzieło fortyfikacyjne na planie trójkąta).

Najstarszy zachowany w Europie barbakan pochodzi z pierwszej połowy XIII wieku i znajduje się w Carcassonne we Francji.

2
Pierwszym barbakanem, który powstał w Polsce był barbakan przed Bramą Starotoruńską z 1429 roku w Toruniu.

Barbakany istniały także w kilku innych polskich miastach, ale do dziś zachowały się w:

  • Krakowie przed Bramą Floriańską
  • Gdańsku (Katownia)
  • Siewierzu (w zamku biskupim)
  • Jasnej Górze (rawelin z XVII w.)
  • Bieczu
  • Choszcznie
  • na zamku Tenczyn na Jurze Krakowsko-Częstochowskiej

Obecny barbakan warszawski jest prawie w całości powojenną rekonstrukcją dokonana na podstawie rycin z XVI wieku. Rekonstrukcji dokonano z wykorzystaniem oryginalnych fundamentów i elementów murów.

3
Krakowski Barbakan znajduje się na Plantach - parku miejskim otaczającym Stare Miasto.

Jest najbardziej wysuniętą na północ częścią fortyfikacji miejskich. Usytuowany jest przed Bramą Floriańską - Bramą św. Floriana, bramą miejską z basztą, która stanowi pozostałość po dawnych murach miejskich i jest jedną z ośmiu krakowskich bram. Obecnie brama wchodzi w skład trasy turystycznej Mury Obronne.

Poznaj ciekawostki o Krakowie.

4
Barbakan został zbudowany około 1498 roku.

Wzniesiono go w stylu gotyckim na planie koła o średnicy około 25 metrów. Była to budowla z siedmioma wieżyczkami, okrągłymi i sześciobocznymi ułożonymi naprzemiennie względem siebie, otoczona  kamienną fosą o 24-metrowej szerokości i 3,5- metrowej głębokości. Mur wznosił się na wysokość trzech metrów i chronił schowanych wewnątrz rycerzy. Sto trzydzieści okienek strzelniczych umożliwiło obronę, dzięki czemu Barbakan uchodził za budowlę nie do zdobycia. 

Dowiedz się więcej ...
5
Barbakan został wzniesiony w obawie przed atakiem Imperium Osmańskiego po klęsce bukowińskiej króla Jana Olbrachta.

Król zdecydował o budowie Barbakanu w Krakowie zainspirowany dwoma barbakanami w Toruniu (Starotoruńskim i Chełmińskim), które spełniły oczekiwania obronne. Jan Olbracht sam położył kamień węgielny pod jego budowę i przeznaczył na nią 100 grzywien.

6
Barbakan był zagrożony rozbiórką na początku XIX wieku.

W 1806 roku wydany w Wiedniu dekret carski zalecał zburzenie tej budowli ze względów sanitarnych i zdrowotnych (los taki spotkał większość fortyfikacji Krakowa). Miasto było temu przeciwne. W obronie Barbakanu wystąpił senator Feliks Radwański, którego argumentacja przeciwko wyburzeni przeważyła. Wyburzona została jedynie szyja, która łączyła go z Bramą Floriańską.

7
Barbakan uważany jest za arcydzieło średniowiecznej inżynierii wojskowej.

Został on dobudowany do miejskich fortyfikacji wzdłuż Traktu Królewskiego, opierając się na arabskiej strategii obronnej.

8
Na wschodniej ścianie Barbakanu znajduje się tablica upamiętniająca wyczyn krakowskiego mieszczanina Marcina Oracewicza.

 Marcin Oracewicz był krakowskim pasamonikiem - zajmował się wyrobem pasów, frędzli, galonów. W czasie konfederacji barskiej bronił on miasta przed Rosjanami i w pewnym momencie brakło mu amunicji. Nabił więc karabin guzikiem od czamary (męskie okrycie wierzchnie) i zabił rosyjskiego dowódcę Panina - tak mówi legenda.

9
Obecnie Barbakan jest oddziałem Muzeum Historycznego Miasta Krakowa i jedną z głównych atrakcji turystycznych miasta.

Organizowane są w nim rożne wystawy, jest także wykorzystywany jako arena walk sportowych - odbywały się tam m.in. mistrzostwa Polski w szermierce. Odbywają są tam też historyzowane walki rycerskie i tańce dworskie oraz projekcje filmowe pod nazwą BarbaKino - średniowieczne kino letnie w Barbakanie.

10
Barbakanem interesowali się okultyści.

Widzieli oni w nim końcowy punkt odniesienia dla magicznej linii zaczynającej się w okultystycznym centrum, którym był Wawel. Symboliki doszukiwali się również w siedmiu wieżyczkach Barbakanu (siedem to święta cyfra). Nie wiadomo, czy Barbakan był tylko bramą do średniowiecznego Krakowa, czy do czegoś więcej.

11
W XVI wieku w Barbakanie mieściły się stajnie miejskie.

Wraz ze zmianami w sztuce oblężniczej stracił swoje dawne, obronne znaczenie.

12
Barbakan można opisać liczbami.
  • 3 metry wynosi grubość jego murów
  • 24,4 metra wynosi jego wewnętrzna średnica
  • 24 metry szerokości i 3 metry głębokości mierzyła fosa otaczająca budowlę
  • 2 bramy prowadziły do Barbakanu - jedna od strony Kleparza, druga od ulicy Floriańskiej
  • 2 zwodzone mosty, które wiodły do obu bram
  • 7 wieżyczek okalających Barbakan
  • 130 otworów strzelniczych rozmieszczonych w budowli
13
Nazwa Barbakan pochodzi ze średniowiecznej łaciny.

Słowo "barbacana" oznacza "zewnętrzny bastion ze strzelnicami w średniowiecznych fortyfikacjach". 

Lubisz ciekawostki?

Podobne tematy

41 ciekawostek o katedrze wawelskiej
41 ciekawostek o katedrze wawelskiej
Miejsce koronacji i spoczynku królów polskich
Katedra wawelska to szczególne dla Polaków miejsce. Jest nie tylko najsłynniejszą w naszym kraju nekropolią królewską, ale też niejako sanktuarium nar ...
32 ciekawostki o Zamku Królewskim na Wawelu
32 ciekawostki o Zamku Królewskim na Wawelu
Historyczna siedziba władców Polski
Zamek Królewski na Wawelu był zawsze najważniejszą siedzibą polskich władców, miejscem prestiżowym o ogromnym znaczeniu dla polskiej tradycji i tożsam ...
22 ciekawostki o Krakowie
22 ciekawostki o Krakowie
Dawna stolica Polski
Kraków jest jednym z najstarszych miast Polski. Znajduje się tu Wawel, Uniwersytet Jagielloński, niezliczone zabytki oraz dzieła sztuki. Jeśli chcesz ...
20 ciekawostek o Marku Grechucie
20 ciekawostek o Marku Grechucie
Wielka indywidualność
Marek Grechuta był jedną z największych indywidualności. Był prawdziwym artystą o wielu talentach: piosenkarza, poety, kompozytora, malarza, architekt ...
30 ciekawostek o kościele Mariackim w Krakowie
30 ciekawostek o kościele Mariackim w Krakowie
Najsłynniejszy kościół w Krakowie
Kościół Mariacki w Krakowie jest ceglaną, trójnawową bazyliką znajdującą się przy rynku w Krakowie. Pierwsze wzmianki o kościele pochodzą jeszcze z XI ...
22 ciekawostki o pałacu
22 ciekawostki o pałacu "Pod Baranami" w Krakowie
Pałac Potockich
Pałac "Pod Baranami" nieodłączny element krakowskiego Rynku, posiada bogatą historię rozpoczynającą się w XIV wieku. Miewał wielu, bardzo różnych właś ...
15 ciekawostek o Sukiennicach w Krakowie
15 ciekawostek o Sukiennicach w Krakowie
Jeden z symboli Krakowa znajdujący się w samym jego centrum
Sukiennice są jednym z najbardziej charakterystycznych obiektów w Krakowie. Odwiedzają je setki tysięcy turystów często nie zdając sobie sprawy z fakt ...
17 ciekawostek o ołtarzu Wita Stwosza w Krakowie
17 ciekawostek o ołtarzu Wita Stwosza w Krakowie
Największe w Europie gotyckie retabulum
Ołtarz Wita Stwosza jest największym i, jak twierdzą krakowianie, najpiękniejszym późnogotyckim ołtarzem w Europie. Fakt że powstał, jest niejako wyni ...

Najnowsze tematy

11 ciekawostek o chlebie
11 ciekawostek o chlebie
Symbol wspólnoty
Chleb - symbol żywności, która od tysięcy lat odgrywa kluczową rolę w życiu człowieka. Od starożytnych cywilizacji po współczesność, chleb był stałym ...
16 ciekawostek o marihuanie
16 ciekawostek o marihuanie
Kontrowersyjna używka
Marihuanę, zwyczajowo nazywaną również konopiami indyjskimi, od dawna otacza aura kontrowersji i fascynacji. Jest to roślina, której historia sięga ty ...
14 ciekawostek o Salem
14 ciekawostek o Salem
Amerykańska stolica grozy
Salem, nazywane "Miastem Czarownic", budzi skojarzenia z tajemnicą, historią i niezwykłymi wydarzeniami. Położone na wschodnim wybrzeżu, w stanie Mass ...
19 ciekawostek o Kirunie
19 ciekawostek o Kirunie
Szwedzkie miasto z lokalną anomalią magnetyczną
Kiruna, miasto zakorzenione w sercu Laponii, stanowi nie tylko ośrodek górniczy, lecz także fascynujące centrum kultury, historii i natury arktycznej. ...
16 ciekawostek o Bali
16 ciekawostek o Bali
Wyjątkowe miejsce na ziemi
Bali to wyspa w archipelagu Indonezji, jedna z najbardziej popularnych wysp w regionie Azji Południowo-Wschodniej. Słynie z bogatej kultury i tradycji ...
9 ciekawostek o żółwiu Jonathanie
9 ciekawostek o żółwiu Jonathanie
Najstarsze znane żyjące zwierzę lądowe
Żółw Jonathan to wyjątkowa postać w krainie zwierzęcych legend. Jego imponujący wiek i niezwykła historia życia uczyniły go jednym z najbardziej znany ...
19 ciekawostek o Aleksandrze Wielkim
19 ciekawostek o Aleksandrze Wielkim
Strategiczny geniusz, którego rządy rozpoczęły epokę hellenistyczną
Aleksander Macedoński, znany także jako Aleksander Wielki, jest jedną z najbardziej fascynujących postaci w historii starożytnej. Uważany za militarne ...
17 ciekawostek o Auguste Rodinie
17 ciekawostek o Auguste Rodinie
Francuski Michał Anioł
Auguste Rodin, jeden z najwybitniejszych rzeźbiarzy XIX wieku, pozostaje jedną z najbardziej wpływowych postaci w historii sztuki. Jego prace, odznacz ...

Podobne tematy