Ciekawostki o tłustym czwartku

Rozpoczyna okres, zwany zapustami, mięsopustem, ostatkami.

Wielki post jest czasem pokuty, przygotowującym do najważniejszych dla chrześcijan świąt - Wielkanocy. Rozpoczyna się w Środę Popielcową.

Zwykle wypada pomiędzy 29 stycznia a 4 marca.

Najpopularniejszymi słodkimi potrawami tłustego czwartku są pączki i faworki.

Świętowano wówczas koniec zimy i nadejście wiosny. Jedzono wówczas tłuste potrawy, szczególnie mięsa. Podawano też pączki, wykonane z ciasta chlebowego, nadziewane słoniną, boczkiem lub mięsem. Zapijano to wszystko obficie wódką.

Był to dzień, w którym można było robić rzeczy, których nie wypadało robić w inne dni. Jadło się sporo tłustych rzeczy, pączki, faworki, racuchy i ostro zakrapiało alkoholem. Urządzane wtedy pochody miały przynieść uczestnikom szczęście i pomyślność. Podczas takiego marszu ludzie bawili się przy głośnej muzyce, a na czele pochodu pojawiały się figury znane z obrzędów kolędniczych: turoń, koza, niedźwiedź, bocian, żuraw, kurka, konik.

Legenda mówi, że wziął on swoją nazwę od nazwiska burmistrza Krakowa - Combra. W pamięci mieszkańców miasta zapisał się on jako człowiek zwalczający krakowskie przekupki handlujące na Rynku. Był on ponoć niezwykle surowy, często niesprawiedliwy i  bardzo chętnie wymierzał kary za niewielkie uchybienia. Gdy w któryś czwartek nielubiany burmistrz zmarł, wieść o jego śmierci obiegła Kraków, a handlarki zaczęły hucznie świętować. Podczas zabawy zaczepiały przechodzących mężczyzn, których zmuszały do tańca lub oddawania odzieży wierzchniej w zamian za krzywdy, jakie im wyrządził Comber. Od tej pory ten dzień nazywano tam Combrowym Czwartkiem. Comber w Krakowie był urządzany aż do 1846 roku, kiedy to władze austriackie zabroniły jego obchodów.

Wierzono, że usługiwanie przy stole i gotowanie w tłusty czwartek zapewnia dobrobyt i pomyślność oraz dobre zdrowie. Podczas kolacji w tłusty czwartek wszyscy usługiwali sobie nawzajem i pomagali we wszystkich domowych pracach.

Francuski tłusty wtorek - mardi gras - to dzień, w którym Francuzi najadają się pączkami i ciastkami przypominającymi nasze faworki - des merveilles. Chętnie sięgają też po gofry, a przede wszystkim po naleśniki z bitą śmietaną, konfiturami i sosem pomarańczowym - crepes suzette.

W naleśnikowy wtorek odbywa się tam pancake race - wyścig połączony z podrzucaniem naleśnika na patelni. Podobne zwyczaje kultywowane są w Australii, Kanadzie, USA czy Nowej Zelandii. Jest to u nich Pancake tuesday lub shrove tuesday.

Objadają się też bardzo słodkimi bułeczkami z masą migdałową i bitą śmietaną.

Tydzień ten to maslenica, w czasie której jada się bliny, drożdżowe naleśniki, zarówno na słodko jak i wytrawnie. Jest to czas uczt i zabaw, a także tańców przy ogniu.

Szczególną wagę przywiązuje się do tych zwyczajów w Nadrenii, gdzie w, tzw. babski karnawał panowie nie powinni pokazywać się na ulicach w krawatach, bowiem mogą one zostać obcięte przez czyhające w zaułkach panie z nożyczkami. Strata nie musi być dotkliwa, gdyż w zamian można złowić buziaka. Oprócz tego odbywają się korowody i defilady z muzyką i przebierańcami.

Włoski tłusty czwartek, czyli "giovedi grasso" bardziej niż na jedzeniu polega na hucznej zabawie. Jednym z najbardziej znanych na świecie jest karnawał w Wenecji. Jada się wtedy weneckie frittelle lub fritole - słodycze zrobione z mąki, jajek, cukru, orzeszków piniowych i rodzynek. Smażone są na oleju, tłuszczu wieprzowym lub maśle i posypywane cukrem pudrem. Jest to gastronomiczny symbol tego karnawału.

Około XVI wieku pojawił się w Polsce zwyczaj jedzenia pączków w słodkiej wersji. W środku umieszczało się orzeszek lub migdał i ktoś, kto trafił na taki pączek, miał szczęście i mógł cieszyć się powodzeniem i dostatkiem.

Słodki pączek jest prawdopodobnie zapożyczeniem z kuchni arabskiej.

Dzięki temu ciasto stało się bardziej puszyste.

Zważywszy, że klasyczny pączek o wadze 80 g posiada 341 kcal, to okazuje się, że jest to bardzo tłuste święto.

W cukierniach mamy do dyspozycji mnóstwo rodzajów pączków z różnorodnym nadzieniem, polewą, lukrem i cukrem pudrem.

Są charakterystyczne przez dziurkę w środku.