Ciekawostki.online - ciekawostki na każdy temat

Działy

Architektura Astronomia Geografia Historia Kuchnia Kultura i sztuka Ludzie Miasta Nauka Państwa Rośliny Rozrywka Technologia Zwierzęta

Zwierzęta

Ciekawostki o rybach

Znaleźliśmy 35 ciekawostek na temat ryb

Najliczniejsze kręgowce

Historia ryb rozpoczęła się około 530 milionów lat temu w podczas eksplozji kambryjskiej, kiedy to wykształciły się wszystkie główne typy organizmów żywych na Ziemi. To wtedy powstały pierwsze strunowce, do których zaliczamy ryby. Ewolucyjnie przeszły one olbrzymią drogę i sam fakt, że przetrwały tyle globalnych kataklizmów i masowych wymierań pokazuje, jak odporne i zdolne do adaptacji do zmieniających się warunków otoczenia są te zwierzęta.

1
Ryby są kręgowcami.

Oznacza to, że posiadają kręgosłup i szkielet wewnętrzny. Może on być zbudowany zarówno z tkanki chrzęstnej jak i kostnej lub obydwu naraz.

Kręgowce posiadają również ośrodkowy i obwodowy układ nerwowy. Układ krwionośny kręgowców jest zamknięty i posiada wielojamowe serce (zbudowane z przedsionków i komór). Większość kręgowców jest rozdzielnopłciowa.

2
Dotychczas opisano ponad 34 300 gatunków ryb.

Spośród wszystkich kręgowców, ryby wykazują największą różnorodność gatunkową. W Polsce spotkać możemy około 100 gatunków z czego około 60 jest rodzimych.

3
Ryby można znaleźć w większości środowisk wodnych.

Żyją zarówno w potokach wysokogórskich, rzekach, jeziorach morzach jak i głębiach oceanicznych.

W oceanach ryby występują wszędzie poza 25% najgłębszych wód, gdzie dotychczas nie udało się ich zaobserwować.

4
Największą rybą żyjącą obecnie jest rekin wielorybi – jedyny przedstawiciel rodziny Rhincodontidae.

Rekin wielorybi

Żyje w wodach tropikalnych i subtropikalnych całego świata, żywi się planktonem i nektonem. Największy zmierzony dotychczas osobnik liczył sobie 18,8 metra długości. Nie zbadano jeszcze jak długo mogą żyć te wielkie ryby ale naukowcy szacują ich długość życia na od 80 do nawet 130 lat.

5
Najmniejszą żyjącą rybą jest Paedocypris progenetica – przedstawiciel rodziny karpiowatych.

Jest uważany również za jednego z najmniejszych kręgowców świata. Samice osiągają rozmiary niecałych 8 mm a samce 10 mm. Ryba ta żyje w wodach Sumatry i Bintan.

6
U większości ryb skóra pokryta jest łuskami.

Nie występują jedynie u kręgoustych i większości ryb żyjących przy dnie.

Łuski pełną funkcje ochronne, zwiększające opływowość ciała oraz kamuflujące. Ułożone są kaskadowo i tworzą zewnętrzny pancerz. Dzięki małym wymiarom nie utrudniają rybom poruszania się.

Stanowią część układu odpornościowego ryb i powstają z warstwy mezodermy, co odróżnia je od łusek gadów. Wyróżniamy kilka rodzajów łusek: plakoidalne, ganoidalne oraz elastyczne.

7
Oczy ryb są podobne do oczu innych kręgowców takich jak ptaki i ssaki jednak posiadają bardziej kulistą soczewkę.

Większość ryb posiada widzenie barwne, niektóre są w stanie widzieć światło ultrafioletowe a niektóre reagują na światło spolaryzowane. W odróżnieniu od ptaków czy ssaków, które wyostrzają obraz zmieniając kształt soczewki, ryby przesuwają soczewkę bliżej lub dalej siatkówki. Za zdolność do przesuwania soczewki odpowiada specjalny mięsień.

8
Oczy ryb nie posiadają powiek – wyjątkiem są rekiny.

Mają powieki, jednak nie używają ich do mrugania gdyż oko jest cały czas opłukiwane przez przepływającą wokół nich wody. Zamykają je jednak w czasie ataku na ofiarę by chronić ten bardzo istotny dla nich narząd zmysłów.

9
Niektóre ryby z podgromady spodoustych posiadają na oku membranę pełniącą rolę powieki, tak zwaną migotkę.

Jest ona półprzezroczysta, najczęściej pozioma i służy do odczyszczania powierzchni oka i ochrony przed uszkodzeniami mechanicznymi.

10
Pęcherz pławny to organ umożliwiający rybom zmiany zanurzenia.

Występuje u prawie wszystkich ryb za wyjątkiem chrzęstnoszkieletowych i przydennych kostnoszkieletowych (u których jego funkcjonowanie straciło rację bytu więc zanikł).

Jest wykonany z nieprzepuszczalnej dla gazów błony i wypełniony mieszanką azotu, tlenu i dwutlenku węgla. U ryb dwudysznych uczestniczy w procesie oddychania. Aby zmienić głębokość zanurzenia, ryba musi zmienić swój ciężar właściwy. Osiąga to zwiększając lub zmniejszając napełnienie pęcherza pławnego gazami.

11
Pęcherz pławny może być wykorzystywany również jako narząd wydawania dźwięków.

Cechę tę mają ryby z rodziny batrachowatych oraz kulbinowatych.

12
Ryby nie posiadają ucha zewnętrznego jednak wyposażone są w zmysł słuchu.

Posiadają zlokalizowane w głowie ucho wewnętrzne, które zostało specjalnie przystosowane do środowiska wodnego, gdzie trudniej jest zlokalizować źródło dźwięku ze względu na jego szybsze rozprzestrzenianie się niż w powietrzu. Wiele gatunków ryb wspomaga swój zmysł słuchu pęcherzem pławnym i aparatem Webera.

13
Aparat Webera jest zbudowany z elementów kostnych i więzadeł przedniego odcinka zrośniętych 4-5 kręgów. Występuje wyłącznie u ryb otwartopęcherzowych.

Łączy on pęcherz pławny z uchem wewnętrznym co wzmacnia zdolności słuchowe ryby.

14
Charakterystycznym dla ryb narządem czuciowym ryb jest linia boczna.

Jest to symetryczny narząd przebiegający przez boczne części ciała od głowy aż po nasadę ogona. Linia boczna zbudowana jest z podskórnych kanalików wypełnionych specjalnym płynem kanałowym oraz komórkami czuciowymi. Z zewnątrz linię boczną tworzą receptory powierzchniowe. Narząd ten reaguje na zmiany ciśnienia wokół ciała ryby i pomaga zorientować się w sytuacji otoczenia. Dzięki linii bocznej ryby są w stanie wykryć obecności innych ryb, oszacować odległość do nich a także ich wielkość.

15
Większość ryb jest zmiennocieplna – są jednak wyjątki.

Zmiennocieplność oznacza, że temperatura ciała ryb jest taka sama jak temperatura otoczenia, gdyż same nie wytwarzają energii cieplnej wystarczającej do ogrzania organizmu. Zdarza się jednak, że niektóre z ryb są w stanie wytwarzać temperaturę wyższą od otoczenia – takie jak chociażby żarłacz biały, miecznik czy tuńczyk.

16
Ryby do oddychania używają skrzeli, które są rozmieszczone symetrycznie po obu bokach ciała i zlokalizowane pomiędzy tułowiem a głową.

Skrzela zbudowane są z nitkowatych struktur – włókien. Każde włókno jest doskonale ukrwione co pomaga w wymianie gazowej tlenu i dwutlenku węgla. Pobierają tlen w trakcie przepompowywania świeżej wody, którą nabierają za pomocą jamy ustnej a wypuszczają pokrywami skrzelowymi.

17
Istnieją ryby, które są w stanie oddychać powietrzem atmosferycznym i mogą przebywać poza środowiskiem wodnym godzinami.

Do takich ryb zaliczamy na przykład poskoczka mułowego (Periophthalmus barbarus) czy ryb z węgorzowate. Niektórzy przedstawiciele zbrojnikowatych, kiryskowatych czy sumokształtnych są zdolne do przyswajania tlenu poprzez układ pokarmowy.

18
Ryby dwudyszne to podgromada ryb mięśniopłetwych zdolna do oddychania powietrzem atmosferycznym za pomocą pęcherza pławnego i uwstecznionych skrzeli.

Pęcherz pławny tych ryb uformował się w rodzaj płuca, które jest połączone z przełykiem i stad wywodzi się ich nazwa. Pierwsze dwudyszne, dziś już wymarłe żyły w morzach i oceanach. Z biegiem lat ryby te migrowały do środowisk śródlądowych i dzisiejsi przedstawiciele tej podgromady występują jedynie w środowisku słodkowodnym Australii, Afryki i Ameryki Południowej.

19
Ryby do poruszania się używają płetw. Dwie z nich są parzyste a cztery nieparzyste.

Do płetw parzystych zaliczamy brzuszne i piersiowe. Płetwy nieparzyste to grzbietowa, tłuszczowa, ogonowa i odbytowa. Niektóre ryby mogą mieć dwie a nawet trzy płetwy grzbietowe.

20
Układ krwionośny ryb jest zamknięty i jednoobiegowy.

Krew z tkanek ciała płynie do zatoki żylnej, która wpompowuje ją do przedsionka serca a stamtąd po skurczu przedsionka trafia ona do komory. Z komory krew dostaje się tętnicami do skrzeli, gdzie zachodzi wymiana gazowa. Stamtąd wzbogacona w tlen krew jest rozprowadza po całym organizmie. Podczas cyrkulacji, krew odbiera z komórek organizmu dwutlenek węgla i wraca żyłami do zatoki żylnej.

21
Ryby połykają pokarm za pomocą jamy ustnej i rozczłonkowują go w przełyku.

W żołądku pokarm jest trawiony dalej i u wielu ryb, przetwarzany w palczastych woreczkach zwanych wyrostkami odźwiernikowymi, które wydzielają enzymy trawienne i wchłaniają składniki odżywcze. Organy takie jak wątroba i trzustka produkują enzymy i substancje chemiczne w trakcie przemieszczania się pokarmu przez przewód pokarmowy. Ostatni etap trawienia i wchłaniania składników odżywczych odbywa się w jelitach.

22
Wydalają odchody pod postacią amoniaku.

Niektóre z produktów przemiany materii usuwane są za pomocą skrzeli. Za filtrację krwi odpowiadają nerki.

23
Nerki ryb słodkowodnych wydalają wodę podczas gdy nerki ryb morskich zwracają ją do organizmu.

Dzieje się tak za sprawą osmozy, czyli dążenia wody do wyrównania stężeń. Woda ta przenika przez skórę i skrzela ryby cały czas. Dlatego z ciała ryby słonowodnej cały czas ucieka woda do środowiska bogatego w chlorek sodu a do ciała ryby słodkowodnej woda będzie się cały czas dostawać by wyrównać stężenie mikroelementów zawartych w jej komórkach.

24
Ryby słodkowodne nie muszą pić wody, całość jej trafia do organizmu za pomocą osmoregulacji.

Podczas oddychania, część wody pobieranej przez rybę słonowodną trafia do układu pokarmowego zamiast wydostawać się przez skrzela. Ryby słonowodne oprócz osmozy muszą wodę pić, gdyż ta cały czas wydostaje się z ich organizmów i gdyby tego nie robiły, to nawet zanurzone w głębi oceany „wyschłyby”.

25
Większość ryb posiada pojedyncze otwory skrzelowe jednak są takie, które mają ich więcej.

Do takich ryb zaliczamy minogi i rekiny.

26
Najgłębiej żyjącą rybą jest przedstawiciel dennikowatych - pseudoliparis swirei.

Żyje na głębokościach pomiędzy 6,2 a 8 km. Z wyglądu przypomina kijankę, osiąga długość ciała 28,8 cm i waży 160 g. Aby móc funkcjonować na tak dużych głębokościach ryba ta musiała wykształcić masę cech adaptacyjnych takich jak przezroczysta skóra, brak pigmentu, powiększenie niektórych organów, mniejsza niż u innych ryb masa mięśniowa i niecałkowite skostnienie czaszki oraz składanie dużej ikry o średnicy 1 cm. Ryby te są prawdopodobnie całkowicie ślepe.

27
Pierwsze ryby, które pojawiły się na ziemi były organizmami bezszczękowymi o wydłużonych, podobnych do węgorzy kształtach.

Ryby te nazywamy konodontami i wiemy o ich istnieniu dzięki zapisom kopalnym. Po raz pierwszy odkryto je w 1856 roku w skałach na terenie Estonii, Łotwy i okolic Petersburga. Badania paleontologiczne prowadził Christian Pander, embriolog, anatom i paleontolog pochodzący z Rosji. Konodonty nie posiadały prawdziwego kręgosłupa, lecz wykształciły strunę grzbietową, która dawała im przewagę dzięki zwiększeniu ich zwinności względem bezkręgowców.

28
W paleozoiku (głównie sylurze i dewonie) nastąpił rozkwit ryb pancernych.

Ryby pancerne rozwijały się najlepiej w okresie od 420 do 360 milionów lat temu. Posiadały chrzęstny szkielet osiowy osłonięty pancernymi płytami. Charakterystyczną cechą tych ryb był staw łączący czaszkę z pancerzem tułowia. Jednym z przedstawicieli ryb pancernych był Dunkleosteus, żyjący między 382 a 358 milionami lat temu. Ryba ta miała opancerzoną większość tułowia i głowę. Wyróżniamy około 10 gatunków dunkleosteusa, z których największa Dunkleosteus terrelli mierzyła aż 8,79 m.

29
Za pierwszą rybę kostnoszkieletową uważa się Guiyu.

Ryba ta żyła około 419 milionów lat temu, pod koniec syluru. Liczyła około 33 cm długości i była pokryta ganoidalnymi łuskami. Udało się odnaleźć niemal kompletną skamieniałość, której brakowało jedynie płetwę ogonową stąd mamy więc tyle informacji na jej temat.

30
W Dewonie różnorodność ryb znacznie wzrosła.

Dewon to okres pomiędzy 419 a 358 milionami lat temu, kiedy poziom mórz były bardzo wysoki co sprzyjało zarówno rozwojowi ryb jak i koralowców, mszywiołów, liliowców oraz trylobitów. Z tego powodu na dewon mówi się czasami „era ryb”.

W zbiornikach słodkowodnych takich jak jeziora znajdowały się wody ubogie w tlen, które wymusiły na mieszkających tam rybach wykształcenie prymitywnych zalążków płuc i powolne, coraz częstsze opuszczanie wody i wkraczanie na ląd.

Również w tym okresie, około 395 milionów lat temu zaczęły się rozwijać przodkowie dzisiejszych płaszczek, rekinów i ryb chimer.

Nie dla wszystkich ryb dewon okazał się jednak złotym wiekiem. Pomimo, że w środkowym dewonie ryby pancerne funkcjonowały jeszcze całkiem dobrze to pod koniec dewonu wymarły – prawdopodobnie przegrywając konkurencje pokarmową z innymi, nowo powstałymi gatunkami.

31
Największą znaną nam rybą drapieżną był Megalodon.

Była to chrzęstnoszkieletowa ryba żyjąca pomiędzy 23 a 3,6 milionów lat temu w morzach i oceanach. Wyglądem przypominała dzisiejszego żarłacza białego jednak. Wymiary megalodona szacuje się na 14,2 do 20,3 metrów długości. Niestety nie udało się dotychczas odnaleźć kompletnego szkieletu tego drapieżnika. Wiemy na pewno, że ryba ta miała kolosalny wpływ na faunę mórz, jako drapieżnik szczytowy kontrolował i kształtował populacje zarówno morskich ryb jak i ssaków. Dobrym przykładem wpływu megalodona na faunę morską są fiszbinowce, które znacząco urosły dopiero po wymarciu megalodona.

32
Żywe skamieniałości – śluzice.

Śluzice to gromada bezszczękowych ryb, które przetrwały do dziś w praktycznie niezmienionej formie od 300 milionów lat.

33
Żywe skamieniałości – minogokształtne.

Priscomyzon riniensis to przedstawiciel minogokształtnych, którego odkryte skamieniałości pochodzą sprzed 360 milionów lat. Był on bardzo podobny do żyjących obecnie minogów.

34
Latimerie to drapieżne ryby mięśniopłetwe, które uważano za wymarłe około 60 – 70 milionów lat temu.

Okazuje się, że przetrwały do dziś. Pierwszego przedstawiciela tej ryby złowiono 22 grudnia 1938 roku. Szkic ryby został przesłany słynnemu ichtiologowi J.L.B. Smithowi, który na widok ryciny miał stwierdzić, że „byłby mniej zdziwiony, gdyby spotkał na ulicy żywego dinozaura”.

W 2013 roku udało się zsekwencjonować genom Latimeria chalumnae.

35
Wszystkie błazenki rodzą się jako samce.

W dorosłym życiu mogą stać się samicami. Dzieje się tak na przykład wtedy, gdy dominująca w grupie samica zostanie zabita. Więcej o błazenkach dowiesz się z tego artykułu.

Lubisz ciekawostki?

Ciekawostki na Google News Wylosuj inny temat

Ciekawostki o rybach

Najliczniejsze kręgowce

Podobne tematy

Najnowsze tematy

Podobne tematy