Zwierzęta
Ciekawostki o komarach
Koszmar każdego lata
Nie kojarzą nam się z niczym przyjemnym. Każdy wypad na łono natury, nie daj Boże w pobliżu zbiorników wodnych owocuje swędzącymi ukąszeniami tych owadów. Nie każdy komar jednak jest krwoipijczą bestią, upodobanie do tego sposobu odżywiania są warunkowane przez ich płeć. Pomimo dyskomfortu jaki sprawiają, mieszkańcy Polski powinni doceniać rodzime gatunki komarów, gdyż na świecie żyje wiele gatunków rozsiewających bardzo niebezpieczne choroby.
1
Komary to niewielkie owady należące do rzędu muchówek. Wszystkie muchówki charakteryzują się jedną parą przezroczystych, błoniastych skrzydeł. Pierwsze muchówki pojawiły się na świecie w triasie.
2
Istnieje około 3500 gatunków komarów, które są podzielone na 112 rodzajów. W Polsce występuje tylko 47 gatunków tych owadów z czego najpopularniejsze to: komar brzęczący i komar widliszek.
3
Ich aparat gębowy jest typu kłująco ssącego. U samic ulega on przekształceniu w zdolny do przebijania skóry. Taka budowa nie przeszkadza samicy w zdobywaniu pokarmu roślinnego a jedynie zwiększa zakres “dostępnego menu”. Samce z racji odżywiania się wyłącznie płynami roślinnymi zawierającymi cukry nie posiadają aż tak wyspecjalizowanego aparatu gębowego. U obu płci zbudowany jest z dwóch wydłużonych warg, żuwaczki, podgębia oraz szczęk I pary.
4
Obydwie płci komarów żywią się nektarem kwiatów, spadzią mszyc i sokami roślinnymi. Ponadto samice tych owadów żywią się krwią. Krew (a dokładniej białka w niej zawarte) są potrzebne samicom do produkcji jaj, choć krew nie jest ich jedynym pożywieniem a jedynie uzupełnieniem diety. U niektórych gatunków krew jest niezbędna by w ogóle wyprodukować jaja, u innych jest jedynie potrzebna by wyprodukować ich większą ilość.
5
By odszukać żywiciela, samice komarów lokalizują substancje organiczne. Narządami odpowiedzialnymi za wykrywanie są receptory zapachowe zlokalizowane na czułkach. Ich ilość może się różnić w zależności od gatunku jednak zawsze jest ich kilkadziesiąt. Komarzyce najczęściej poszukują źródeł dwutlenku węgla, kwasu mlekowego, octenolu czy sulkatolu.
6
Oprócz receptorów węchowych, komarzyce do lokalizowania żywiciela wykorzystują również narząd wzroku oraz receptory ciepła. Większość z nich odżywia się krwią kręgowców (nawet ryb) oraz krwią bezkręgowców przy czym najczęściej są to stawonogi. Ukąszenie komara prawie nigdy nie łączy się ze znacznym ubytkiem krwi u żywiciela i pod tym względem nie jest szkodliwe.
7
Przeciętny przedstawiciel komarów ma od 3 do 6 mm długości. Komary mają jedną parę błoniastych skrzydeł, z wyraźnymi łuskami na ich powierzchni. Skrzydła są długie i wąskie, podobnie jak cały pokrój ciała i odnóża. Ubarwienie komarów waha się od brązu poprzez szarości aż do czerni.
8
Komary przechodzą przeobrażenie całkowite. Oznacza to, że od wyklucia z jaja przechodzą przez etap larwalny, następnie poczwarki i dopiero na końcu osiągają formę dorosłą. Trzy pierwsze stadia rozwojowe komarów związane są ze środowiskiem wodnym. Dorosły komar opuszcza środowisko wodne, po wydostaniu się z kokonu poczwarki, który zwykle unosi się na tafli zbiornika wodnego.
9
Samice komarów zwykle składają jaja w wodach stojących na obrzeżach zbiorników, gdzie mogą je przymocować do podwodnej roślinności. Różne gatunki wybierają na miejsce złożenia jaj różnego typu zbiorniki. Niektóre wybierają jeziora, inne kałuże a jeszcze inne bagna lub słone bagna. W ciągu swojego życia przeciętna komarzyca składa od 100 do 200 jaj.
10
Larwy komarów rozwijają się w czasie od 5 do 14 dni. Na tempo rozwoju mają wpływ zarówno kwestie gatunkowe jak i temperatura oraz ilość pożywienia. Larwa komara ma dobrze rozwiniętą głowę z pędzelkowym aparatem gębowym służącymi do żerowania na planktonie, duży tułów bez nóg i segmentowany odwłok.
11
Etap poczwarki jest krótszy, trwa przeważnie 3 do 5 dni. W tej fazie komar nie skupia się już na odżywianiu lecz kieruje się ku tafli lustra wody, z którego jako osobnik dorosły wydostanie się poza środowisko wodne.
12
Długość życia komarów waha się w zależności od gatunku. Jedne żyją około tygodnia podczas gdy inne mogą dożywać kilku miesięcy. Dla przykładu komar brzęczący w stadium dojrzałym żyje około tygodnia podczas gdy komar egipski żyje średnio dwa razy dłużej.
13
W wyniku ukąszeń komarów umiera ponad 700 tysięcy osób rocznie. Według szacunków z powodu ukąszeń komarów od początku ludzkości zmarło około 5% ludzi.
14
Naukowcy od lat starali się przebadać skład śliny komarów, by wykorzystać ją w medycynie. Jednym z obiecujących zastosowań składników śliny komarów jest opracowanie leków przeciwzakrzepowych, takich jak inhibitory krzepnięcia i środki rozszerzające naczynia włosowate, które mogłyby być użyteczne w chorobach układu krążenia.
15
Komary przenoszą wiele groźnych chorób. Są wektorem zakażeń malarią, żółtą febrą, dengą, filariozą, zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych czy RVF (gorączka doliny Rift).
16
W wyniku roznoszonych przez nie chorób umiera ponad 700 tysięcy osób rocznie. Według szacunków od początku istnienia ludzkości około 5% ludzi zmarło z powodu patogenów roznoszonych przez komary.
