Zwierzęta
Ciekawostki o niedźwiedziu syryjskim
Jedyny znany niedźwiedź o białych pazurach
Niedźwiedź syryjski (Ursus arctos syriacus) jest najmniejszym z niedźwiedzi brunatnych. Żyje na wyżynnych terenach Bliskiego Wschodu, ale jego populacja systematycznie maleje. Ma jasne ubarwienie i białe pazury, co jest ewenementem wśród niedźwiedzi. Jest bliski szczególnie Polakom, gdyż to właśnie niedźwiedź syryjski Wojtek "walczył" dzielnie pod Monte Cassino wraz z polskimi żołnierzami.
1
Niedźwiedź syryjski (Ursus arctos syriacus) jest podgatunkiem niedźwiedzia brunatnego. Podgatunek po raz pierwszy opisało w 1828 roku dwóch niemieckich naukowców: zoolog Christian Gottfried Ehrenberg i przyrodnik Friedrich Wilhelm Hemprich, nadając mu nazwę Ursus syriacus.
2
Historycznie niedźwiedź brunatny występował na Bliskim Wschodzie od Turcji po Turkmenistan. W Syrii wyginął w połowie XX wieku, wytępiono go również w Jordanii, Izraelu. Obecnie żyje na Kaukazie Południowym: w północnej Armenii, Azerbejdżanie, Abchazji, a także krajach Bliskiego Wschodu: Iraku, Iranie, Libanie, Turcji i Turkmenistanie.
W Syrii ślady niedźwiedzia zarejestrowano na śniegu w Górach Antyliban w 2004 roku - stało się to po raz pierwszy od prawie pięćdziesięciu lat. W 2011 roku ponownie odnotowano tropy niedźwiedzi w tym rejonie. W 2017 roku samica z młodymi widziana była w Libanie po raz pierwszy od 60 lat.
3
Ważnym siedliskiem tego niedźwiedzia w Turcji są lasy pasa śródziemnomorskiego, lasy liściaste i iglaste w rejonie Morza Czarnego i północno-wschodniej Turcji oraz suche lasy we Wschodniej Anatolii. Ich siedliska występują na wysokości od 500 do 2700 m. W Iranie niedźwiedź występuje na obszarze chronionym pasma górskiego Alborz (północny Iran) oraz w górach Zagroz. W rejonach tych występuje na większych wysokościach.
4
Niedźwiedź syryjski jest najmniejszym podgatunkiem niedźwiedzia brunatnego. Dorosłe zwierzę osiąga masę do 250 kg i długość ciała około 101- 140 cm (od nosa do ogona).
5
Futro niedźwiedzia syryjskiego jest zwykle jasnobrązowe, ma kolor słomkowy. Włosy na kłębie są dłuższe, z szarobrązową podstawą i często mają inny odcień niż reszta tułowia, co u niektórych osobników jest widoczne jako ciemny pasek biegnący na grzbiecie. Jaśniejsze kolory zwykle pojawiają się u osobników żyjących na większych wysokościach. Ich nogi są zwykle ciemniejsze niż reszta ciała.
6
Jest jedynym znanym niedźwiedziem na świecie, który ma białe pazury. Na wolności zwierzęta te żyją około 20-25 lat.
7
Niedźwiedź syryjski zagrożony jest głównie poprzez utratę środowiska. Zwykle związane jest to z rozwojem rolnictwa, gdzie niedźwiedzie wchodzą w konflikt z człowiekiem (ataki na zwierzęta gospodarskie, niszczenie uli, niszczenie upraw), a także degradacją lasów. Zagraża im też kłusownictwo i handel częściami ciała niedźwiedzia, które wykorzystywane są w tradycyjnej medycynie. Mieszkańcy regionu Morza Czarnego nielegalnie polują na niedźwiedzie syryjskie w celu pozyskania niedźwiedziego tłuszczu, który ponoć posiada wartość leczniczą. Niedźwiedzie giną też czasami podczas polowań na dzika z wykorzystaniem psów, a także przez zatrute przynęty i wnyki zastawiane nielegalnie na jelenie, sarny, wilki czy rysie.
8
W 2018 roku śpiący niedźwiedź syryjski został zabity przez siły irackie na granicy iracko-syryjskiej. Niedźwiedzie te objęte są ochroną w ramach konwencji o handlu zwierzętami CITES (konwencja waszyngtońska).
Liczebność niedźwiedzia syryjskiego maleje i może mu grozić wymarcie na wolności (jedna z kategorii określających stan zagrożenia wyginięciem gatunków).
9
Jest wszystkożerny. Jada owoce, jagody, nasiona, orzechy, trawę, czerwie, małe ssaki. Zjada także rośliny uprawne i zwierzęta domowe w górskich wioskach, stąd konflikt z człowiekiem.
10
Niedźwiedź syryjski obecny jest także w kulturze. Został kilkakrotnie wymieniony już w Biblii, jako symbol opiekuńczości matki wobec swoich młodych.
