Zwierzęta

Ciekawostki o dzierzbach

Znaleźliśmy 14 ciekawostek na temat dzierzb

Niezwykle brutalne ptaki

Te niewielkie ptaki, wielkością porównywane do wróbla lub kosa, cieszą się niechlubną sławą najbrutalniejszych ptaków na świecie. Mówi się o nich także Hannibal Lecter wśród ptaków. Na miano takie zasłużyły sobie swoimi żywieniowymi obyczajami. Nie dość, że w ich menu znajdują się owady, ssaki, płazy i gady, to nie gardzą również ptakami. Ale upolowanego pokarmu nie zjadają w zaciszu domowym, a nabijają go na ciernie, druty kolczaste, bądź każdy możliwy kolec. Miejsca, w których żerują dzierzby mogą wyglądać makabrycznie dla człowieka, który się na nie natknie, ale w przyrodzie nie jest to dziwne zjawisko.
1
Dzierzby to ptaki z rzędu wróblowatych (Passeriformes), należące do rodziny Laniidae.
Rodzina ta składa się z 34 gatunków w czterech rodzajach: Lanius, Corvinella, Eurocephalus, Urolestes.
2
Najbardziej licznym rodzajem jest Lanius, a jego nazwa pochodzi od łacińskiego słowa "rzeźnik".
Dzierzby czasami też nazywane są ptakami rzeźniczymi ze względu na ich zwyczaje żywieniowe. Powszechna angielska nazwa dzierzby - shrike, pochodzi od staroangielskiego scrīc i nawiązuje do piskliwego głosu jaki ten ptak wydaje.
3
Dzierzby występują głównie w Eurazji i Afryce.

Jeden gatunek zamieszkuje Nową Gwineę, dwa gatunki spotykane są w Ameryce Północnej (dzierzba karłowata i dzierzba północna). Dzierzby nie występują w Ameryce Południowej i Australii.

W Polsce gniazdują obecnie trzy gatunki dzierzb: gąsiorek, srokosz i czarnoczelna. Do niedawna gniazdowała też dzierzba rudogłowa. Wyjątkowo przylatują: dzierzba pustynna i śródziemnomorska.

4
Dzierzby zamieszkują siedliska otwarte, zwłaszcza stepy i sawanny.

Kilka gatunków zamieszkuje lasy i rzadko spotykane są w siedliskach otwartych. Niektóre gatunki rozmnażają się latem w północnych szerokościach geograficznych, a następnie migrują do cieplejszych siedlisk.

    Dowiedz się więcej...
5
Dzierzby to ptaki średniej wielkości o szarym, brązowym lub czarno-białym upierzeniu, czasami z rdzawymi plamami.

Większość gatunków ma od 16 do 25 cm długości, jedynie rodzaj Corvinella z bardzo wydłużonymi piórami ogonowymi może osiągać do 50 cm długości.

Ich dzioby są mocne, zagięte na końcu haczykowato, jak u ptaków drapieżnych, co odzwierciedla ich naturę mięsożercy. Dziób zakończony jest ostrym wyrostkiem, tzw. "ząbkiem". Mają krótkie, zaokrąglone skrzydła i schodkowany ogon. Głos, który wydają jest przenikliwy.

6
W różnych publikacjach dzierzby często nazywane są Hannibalem Lecterem wśród ptaków lub najbrutalniejszym ptakiem na świecie.

Ptaki te odżywiają się gryzoniami, ptakami, gadami, płazami, a także dużymi owadami. Potrafią upolować na przykład kosa, czy młodego szczura.

    Dowiedz się więcej...
7
Dzierzby zabijają kręgowce chwytając lub przebijając szyję dziobem i gwałtownie potrząsają zdobyczą.
Stosowane przez nie nabijanie zdobyczy na cierń służy też jako adaptacja do jedzenia toksycznych owadów, np. konika polnego Romalea microptera. Ptak czeka 1-2 dni aż toksyny w pasikoniku ulegną degradacji, zanim go zje.
8
W Polsce gniazdujÄ… trzy gatunki dzierzb: dzierzba czarnoczelna, dzierzba gÄ…siorek i dzierzba srokosz.

Dzierzba czarnoczelna (Lanius minor) spotykana jest we wschodniej części kraju, jednak ostatni potwierdzony lęg na terenie Polski miał miejsce w 2010 roku. Dawniej był to ptak dość rozpowszechniony, w XIX wieku zamieszkiwał większość niżowej części ziem polskich, jednak od początku XX wieku nastąpił regres populacji.

Jeszcze w latach 80. XX w. populację szacowano na około 100 par, to w latach 2008-2012 już tylko na zaledwie 1-3 par.

9
Dzierzba czarnoczelna jest ptakiem o wyprostowanej sylwetce i długim ogonie.

Na głowie posiada szeroką czarną maskę, która u dorosłych osobników zajmuje czoło (u dzierzby srokosz występuje tylko czarny pasek oczny z białym obramowaniem od góry, przechodzący na czoło). Ciało i głowa są barwy szaroniebieskiej.

Na skrzydle widoczne jest białe lusterko, a na ogonie białe obszary. Jest mniejsza od srokosza, ale śpiewa głośniej niż on. Ofiary wabi różnymi skrzeczącymi dźwiękami, podobnie jak sroki, wydając je w podrygującym locie oraz zawisając w powietrzu.

10
Dzierzba czarnoczelna wyprowadza jeden lęg w roku, pod koniec maja i w czerwcu.

Gniazdo buduje w koronie wysokiego drzewa (zwykle około 10 m nad ziemią), w rozwidleniu konarów, blisko pnia, często na topolach lub drzewach owocowych.

Charakterystycznymi elementami gniazda tego ptaka, oprócz korzeni, gałązek, grubych źdźbeł trawy, piór, są wplecione w jego środkową część liczne duże, zielone rośliny.

11
W Polsce dzierzba czarnoczelna objęta jest ochroną gatunkową ścisłą.
Na Czerwonej liście ptaków Polski została sklasyfikowana jako gatunek krytycznie zagrożony, prawdopodobnie wymarły.
12
Dzierzba gÄ…siorek (Lanius collurio) jest najliczniejszym przedstawicielem dzierzb w Polsce.

Jest wielkości wróbla lub kosa, od którego ma smuklejsza sylwetkę. Występuje u niego wyraźny dymorfizm płciowy. Samiec posiada czarną maskę wokół oczu.

Najliczniej występuje na Pomorzu Zachodnim i w Dolinie Dolnej Odry, choć spotkać go można w całym kraju. Jego środowiskiem są nasłonecznione, otwarte, suche tereny z ciernistymi krzewami, a także wrzosowiska, torfowiska oraz wszelkie zarośla.

13
GÄ…siorki sÄ… ptakami dziennymi.

Zawsze siadają nieruchomo w pozycji wyprostowanej. Są trudne do obserwacji. Często przesiadują na drutach, słupach lub wierzchołkach krzaków, skąd wypatrują zdobyczy. Zdenerwowany ptak kręci i uderza ogonem.

Samiec często naśladuje głosy innych ptaków, często gęsi, skąd wzięła się nazwa gatunkowa tej dzierzby.

W porównaniu do swoich niewielkich rozmiarów, gąsiorki mogą chwytać zaskakująco duże zdobycze - potrafią upolować na przykład żabę.

Na terenie Polski gatunek ten jest objęty ścisłą ochroną gatunkową, a na Czerwonej liście ptaków Polski został sklasyfikowany jako gatunek najmniejszej troski (podobnie jak srokosz).

14
Srokosz jest największym przedstawicielem dzierzb w Polsce.

Srokosze spotykane są na terenie całego kraju. Preferują obszary rolnicze z połaciami rdzennej roślinności. Pod względem upierzenia nie występuje u nich dymorfizm płciowy.  Typowym zawołaniem srokosza jest niski, przeciągły gwizd.

Podstawą diety srokosza są norniki i owady. Gdy w pożywieniu brakuje norników, zastępują je wtedy innymi ssakami lub ptakami (mysikróliki, sikory, świergotki, trznadle, wróble, skowronki i zięby), rzadziej są to ptaki dorównujące masą samemu srokoszowi, jak np. drozdy. W przeciwieństwie do gąsiorków srokosze nie zjadają piskląt.

Najnowsze tematy

Ciekawostki o Robercie Oppenheimerze
Był wybitnym naukowcem, który całe życie poświęcił fizyce teoretycznej. Nazywany jest "ojcem bomby atomowej", choć był jedną z wielu osób pracujących ...
Ciekawostki o Homerze
Najstarszy znany z imienia poeta uważany za ojca poezji epickiej. Żaden grecki poeta nie przsewyższył go sławą.  Na jego cześć wznoszono świątynie a w ...
Ciekawostki o stanie Kolorado
Kolorado to jeden z większych amerykańskich stanów, którego granice wyznacza długość i szerokość geograficzna. Stan ten słynie z urozmaiconego krajobr ...
Ciekawostki o kojocie preriowym
Kojot to nieodzowna postać w mitologii rdzennej ludności Ameryki Północnej, a także większości filmów o tematyce ranczersko-kowbojskiej z Dzikiego Zac ...
Ciekawostki o Troi
Troja to słynne starożytne miasto, które znane jest przede wszystkim dzięki wojnie opisanej przez Homera.  Na jego obszarze istniało wiele osad, które ...
Ciekawostki o obrazie "Krzyk"
"Krzyk" to najsłynniejsze dzieło Edvarda Muncha i jeden z najbardziej rozpoznawalnych obrazów w całej sztuce. Mówi się o nim, że reprezentuje powszech ...
Ciekawostki o Krakatau
Wulkan Krakatau znany jest jako jeden z najbardziej śmiercionośnych we współczesnej historii. Erupcja z 1883 roku uważana jest za drugą, najpoważniejs ...
Ciekawostki o Hypatii z Aleksandrii
Żyła na przełomie IV i V wieku. Uosabiała ideał antycznego naukowca. Matematyczka i doskonale wykształcona filozofka. Zajmowała się algebrą, geometrią ...

Podobne tematy

Ciekawostki o Bieliku zwyczajnym
Jest jednym z największych ptaków drapieżnych na świecie i największym ptakiem Polski. Rozpowszechniony szeroko w Eurazji, bytuje w skrajnych warunka ...
Ciekawostki o Jaskółce dymówce
Jest jednym z najliczniejszych ptaków lęgowych Polski, dużo bardziej powszechnym niż jaskółka oknówka. W przeciwieństwie do oknówek, dymówki budują sw ...
Ciekawostki o Jerzyku zwyczajnym
Jerzyk zwyczajny to średniej wielkości migrujący ptak, który większość swojego życia spędza w powietrzu. Choć nie jest gatunkiem blisko spokrewnionym ...
Ciekawostki o Bocianach
Bociany są ptakami brodzącymi zamieszkującymi cały świat z wyjątkiem Antarktydy. Większość gatunków mieszka jednak w Afryce i w Azji. Rodzina bocianow ...
Ciekawostki o wronach
Wrony podobnie jak kruki funkcjonują w ludzkiej kulturze od tysięcy lat. W przeciwieństwie do kruków zasiedliły ludzkie osady dużo później i nie były ...
Ciekawostki o Sikorce bogatce
Choć najlepiej odnajduje się w dziczy i na terenach zalesionych, nie miała problemu by zaaklimatyzować się również w pobliżu ludzkich osad. Ten pracow ...
Ciekawostki o albatrosach
Albatrosy należą do grupy największych pod względem rozpiętości skrzydeł ptaków. Są niezmordowane w locie, pokonują setki kilometrów od jednego brzegu ...
Ciekawostki o Ziębie zwyczajnej
Zięby zwyczajne to jedne z najbardziej powszechnych ptaków Polski. Znane są ze swojego ciekawego ubarwienia i fantastycznego śpiewu, dwóch cech obecny ...

Powiązane artykuły