25 ciekawostek o Tatrzańskim Parku Narodowym
Tatrzański Park Narodowy jest jednym z dwudziestu trzech parków narodowych w Polsce. O utworzeniu obszaru chroniącego przyrodę Tatr myślano już od poł ...
Kasprowy Wierch należy do najpopularniejszych tatrzańskich szczytów. Rocznie odwiedza go cztery tysiące turystów, a dzięki istniejącej od 1936 roku kolei linowej zdobycie go jest łatwiejsze. Ponieważ prowadzą do niego liczne szlaki turystyczne, można się na niego wspiąć o własnych siłach.
Jest także popularnym już od 1910 roku ośrodkiem narciarskim, posiadającym dwie spektakularne trasy narciarskie, z których jedna uważana jest za najpiękniejszą trasę narciarską w Polsce.
Położony jest w grani głównej Tatr - głównym grzbiecie Tatr, ciągnącym się przez 75 kilometrów od Huciańskiej Przełęczy do Zdziarskiej Przełęczy. Składa się on z grani Tatr Zachodnich, grani Tatr Wysokich i części grani Tatr Bielskich.
Wznosi się on nad trzema dolinami walnymi (dolina górska biegnąca od grani głównej aż do podnóża gór)
Są to głównie granodioryty (o szarej barwie) i pegmatyty (barwa biaława, także zielona, żółtawa, różowa, czerwona, czarna). Są to skały magmowe. Mimo, iż Kasprowy Wierch leży w młodszej części Tatr zbudowanych ze skał osadowych, sam należy do tzw. wyspy krystalicznej (kry) Goryczkowej, która jest czapką tektoniczną, płatem granodiorytów położonym w Tatrach Zachodnich.
Hala Kasprowa jest dawną halą pasterską znajdującą się w Dolinie Kasprowej. Jej nazwa i nazwa szczytu, pochodzi od imienia Kasper, które na Podhalu notowane jest w dokumentach już od XVII wieku. Mieszkańcy Zakopanego, a także górale z Zębu wypasali tutaj swoje owce i bydło od początku XVIII wieku.
W latach 1961-64 obszary hali zostały od górali wykupione lub wywłaszczone przez Skarb Państwa. Wypas został całkowicie zabroniony.
Najstarsze źródła określają szczyt również jako Kasprowa Czuba, Stawiańska Czuba lub Goryczkowiańska Czuba. Przez Niemców karpackich szczyt nazywany był Kaspars Kogel.
Strome stoki znajdują się jedynie od strony Doliny Kasprowej. Znajduje się w nich kilka żlebów, z których najbardziej znany jest Żleb pod Palcem. Jego nazwa pochodzi od skały Palec - dużej skały znajdującej się w skalnym żebrze w północno-wschodnich bardzo stromych ścianach Kasprowego Wierchu.
Pierwszego wejścia na szczyt żebrem Palca dokonali w 1955 roku Jan Burzykowski i Ludwik Ziemblic (taternik i alpinista, przewodnik i ratownik górski, aktor).
Wcześniej istniała tam prowizoryczna stacja meteorologiczna, którą wraz z barakami tam stojącymi zniszczył pożar, który wybuchł na Kasprowym Wierchu w październiku 1936 roku.
Obserwatorium zaprojektowali Aleksander i Anna Kodelscy. Od 1945 roku jest to najwyżej położony budynek w Polsce (w dwudziestoleciu międzywojennym najwyżej położonym budynkiem było obserwatorium astronomiczne Biały Słoń na Popie Iwanie w Czarnohorze w Ukrainie). Obecnie jest to Obserwatorium Meteorologiczne IMGW, w którym działa także Laboratorium Pomiaru Gazów Cieplarnianych KASLAB.
Dokonali go: przewodnik górski Klemens Bachleda i historyk Karol Potkański. Sporządzili też mapę szczytu. Popularny dla narciarzy stał się szczyt około 1910 roku.
Szczyt był prawdopodobnie odwiedzany przez pasterzy i myśliwych od późnego średniowiecza. Już w 1850 roku powstały tam szlaki turystyczne, które prowadziły z Doliny Gąsiennicowej i Doliny Goryczkowej na szczyt.
Obecnie jest najczęściej odwiedzanym szczytem w Tatrach - w sezonie przybywa tam do 4000 osób dziennie.
Linia drzew znajduje się na wysokości około 1500 m n.p.m. W rejonie szczytu znajdują się stanowiska o znaczeniu botanicznym z roślinami endemicznymi (mietlica alpejska, przymiotno węgierskie, sit trójłuskowy, wiechlina tatrzańska).
Szczyt od 1954 roku znajduje się na terenie Tatrzańskiego Parku Narodowego.
Było to polsko-czechosłowackie przejście graniczne, które zostało zlikwidowane w 1964 roku.
Prowadzi ona z Kuźnic (część Zakopanego, położona w dolnej partii Doliny Bystrej na wysokości około 1010 m n.p.m.). W całości przebiega ona przez teren Tatrzańskiego Parku Narodowego, a jej operatorem są Polskie Koleje Linowe S.A. Długość trasy wynosi 4252,81 metra. Kolej pokonuje 936 m różnicy poziomów przy średnim pochyleniu 22%, poruszając się po 6 podporach. Od 2007 roku wagonik ma prędkość 8m/s (wcześniej 5 m/s) i przewozi jednorazowo 60 osób.
W 1936 roku Ignacy Mościcki, w 1992 Lech Wałęsa, w 1996 Aleksander Kwaśniewski, w 2008 Lech Kaczyński, w 2015 Bronisław Komorowski. W 2003 roku był tam także ostatni prezydent na uchodźstwie Ryszard Kaczorowski, a w 1997 papież Jan Paweł II.
Działają tam dwa wyciągi krzesełkowe: "Hala Goryczkowa" i "Hala Gąsiennicowa". Z Kasprowego Wierchu biegną dwie zjazdowe trasy narciarskie: Goryczkowa i Gąsiennicowa. Goryczkowa ze względu na urozmaicony teren narciarski uchodzi za najpiękniejszą trasę narciarską w Polsce.
