Ciekawostki o Świętokrzyskim Parku Narodowym

Siedziba dyrekcji parku mieści się w Bodzentynie, mieście położonym w Górach Świętokrzyskich, u stóp Pasma Klonowskiego, nad Psarką (dorzecze Kamiennej).

Został utworzony w 1950 roku, jako trzeci w kolejności park narodowy w powojennej Polsce.

Położony jest w centralnej części Gór Świętokrzyskich. Obejmuje pasmo Łysogór, część Pasma Klonowskiego, Doliny Wilkowskiej i Doliny Dębniańskiej i trzy eksklawy: Górę Chełmową, Las Serwis i Skarpę Zapusty - położone w pewnym oddzieleniu od głównego obszaru parku.

Kilkakrotnie ulegały wypiętrzeniu, niszczeniu i zalewaniu przez morza. Zostały wypiętrzone 500 mln lat temu w kambrze, odmłodziła je orogeneza alpejska. Z geologicznego punktu widzenia, Góry Świętokrzyskie stanowią jeden z najważniejszych obszarów w Europie, w którym na powierzchni Ziemi występują skały osadowe reprezentujące wszystkie okresy geologiczne od prekambru do czwartorzędu. Góry te porośnięte są lasami jodłowymi i bukowymi. W skład Gór Świętokrzyskich wchodzi kilkanaście równoległych pasm, m.in. najwyższe z nich, Łysogóry z najwyższym szczytem Łysicą (614 m n.p.m.) i Łysą Górą (595 m n.p.m.).

Logo parku składa się dwóch kół współśrodkowych w zielonym kolorze, obwiedzionych białym i zielonym konturem. U dołu wewnętrznego koła umieszczono rysunek niewielkiej skały i stojącego na niej jelenia w brązowym kolorze. Wnętrze koła wypełnia jasnozielony kolor. W zewnętrznym kole umieszczono napis "Świętokrzyski Park Narodowy" wielkimi literami w białym kolorze. U dołu koła - dwie skrzyżowane gałązki dębu i świerka w białym kolorze.

W 1908 roku Polskie Towarzystwo Krajoznawcze - Komisja Ochrony Zabytków Przyrody zgłosiła postulat utworzenia tu rezerwatu przyrody. Rozpoczęto w ten sposób okres starań społecznych o utworzenie na tym obszarze parku narodowego, który trwał prawie pół wieku.

Objął on kompleks lasu z naturalnym stanowiskiem modrzewia polskiego. W 1924 roku utworzono dwa kolejne rezerwaty:  rezerwat na Łysej Górze i Łysicy. W 1932 częściową ochroną objęto tereny przylegające do istniejących rezerwatów. Utworzono także rezerwat częściowy na Miejskiej Górze. Łączny obszar rezerwatów wynosił wówczas 1347,4 ha i stanowił już podwaliny pod przyszły park narodowy.

Formalnie park został ustanowiony 1 maja 1950 roku, ale zanim to się stało, powstał rezerwat "Mokry Bór" o powierzchni 38,44 ha. Z chwilą powstania parku, wszystkie istniejące dotychczas rezerwaty oraz obszar o powierzchni 26,45 ha, leżący w Dolinie Czarnej Wody (między Miejską Górą a Łysicą) nazwany "Czarny Las", stały się rezerwatami ścisłymi w granicach parku. Od 1991 roku, gdy weszła w życie ustawa o ochronie przyrody, tereny te noszą nazwę obszarów ochrony ścisłej.

Powierzchnia Parku wynosi obecnie 7626,45 ha, a w jego skład wchodzą: Pasmo Łysogórskie z najwyższymi wzniesieniami w Górach Świętokrzyskich - Łysicą i Łysą Górą, część Pasma Klonowskiego z górami: Psarską (415 m n.p.m.), Miejską (426 m n.p.m.) i Bukową (484 m n.p.m.), część Pasma Pokrzywiańskiego z Chełmową Górą (351 m n.p.m.), oraz część Doliny Wilkowskiej i Dębniańskiej.

Są to: Chełmowa Góra, Dąbrowa, Dębno, Jastrzębi Dół, Klonów, Podgórze, Święta Katarzyna, Święty Krzyż. Wyodrębniono w Parku obszary podlegające ochronie krajobrazowej, czynnej oraz ścisłej.