Architektura

Ciekawostki o Barbakanie w Krakowie

Znaleźliśmy 13 ciekawostek na temat Barbakanu w Krakowie

Krakowski Rondel

Barbakan jest jednym z najcenniejszych zabytków Krakowa, a także jednym z nielicznych w Europie obiektów architektury obronnej tego typu. Powstał w XV wieku jako element fortyfikacji obronnej, w celu odparcia ewentualnego najazdu tureckiego i mimo wielu zawirowań historii, przetrwał do dziś.

Obecnie znajduje się w jurysdykcji Muzeum Historycznego Miasta Krakowa i stanowi atrakcję turystyczną oraz miejsce organizacji różnych wystaw. 
Mieszkańcy Krakowa oraz przewodniki turystyczne często określają go mianem Rondel, ze względu na okrągły kształt jaki nadali mu budowniczy.

Barbakan w Krakowie
1
Barbakan jest częścią fortyfikacji miejskich Krakowa.

Jest to element średniowiecznego budownictwa obronnego wchodzącego w skład fortyfikacji miejskich. Zwykle posiadał okrągły kształt i stanowił murowaną budowlę wysuniętą przed linię murów obronnych. Połączony był z bramą miejską za pośrednictwem osłoniętego przejścia, tzw. szyi. Szyja łączyła mur obronny z basztą, wieżą, basteją, rondlem, tarasem lub in.

Barbakan rozpowszechnił się w Polsce w średniowieczu i w różnych formach przetrwał do połowy XVIII wieku. Jego rozwinięciem był stosowany od XVI wieku rawelin (dzieło fortyfikacyjne na planie trójkąta).

Najstarszy zachowany w Europie barbakan pochodzi z pierwszej połowy XIII wieku i znajduje się w Carcassonne we Francji.

2
Pierwszym barbakanem, który powstał w Polsce był barbakan przed Bramą Starotoruńską z 1429 roku w Toruniu.

Barbakany istniały także w kilku innych polskich miastach, ale do dziś zachowały się w:

  • Krakowie przed Bramą Floriańską
  • Gdańsku (Katownia)
  • Siewierzu (w zamku biskupim)
  • Jasnej Górze (rawelin z XVII w.)
  • Bieczu
  • Choszcznie
  • na zamku Tenczyn na Jurze Krakowsko-Częstochowskiej

Obecny barbakan warszawski jest prawie w całości powojenną rekonstrukcją dokonana na podstawie rycin z XVI wieku. Rekonstrukcji dokonano z wykorzystaniem oryginalnych fundamentów i elementów murów.

3
Krakowski Barbakan znajduje się na Plantach - parku miejskim otaczającym Stare Miasto.

Jest najbardziej wysuniętą na północ częścią fortyfikacji miejskich. Usytuowany jest przed Bramą Floriańską - Bramą św. Floriana, bramą miejską z basztą, która stanowi pozostałość po dawnych murach miejskich i jest jedną z ośmiu krakowskich bram. Obecnie brama wchodzi w skład trasy turystycznej Mury Obronne.

Poznaj ciekawostki o Krakowie.

4
Barbakan został zbudowany około 1498 roku.

Wzniesiono go w stylu gotyckim na planie koła o średnicy około 25 metrów. Była to budowla z siedmioma wieżyczkami, okrągłymi i sześciobocznymi ułożonymi naprzemiennie względem siebie, otoczona  kamienną fosą o 24-metrowej szerokości i 3,5- metrowej głębokości. Mur wznosił się na wysokość trzech metrów i chronił schowanych wewnątrz rycerzy. Sto trzydzieści okienek strzelniczych umożliwiło obronę, dzięki czemu Barbakan uchodził za budowlę nie do zdobycia. 

Dowiedz się więcej ...
5
Barbakan został wzniesiony w obawie przed atakiem Imperium Osmańskiego po klęsce bukowińskiej króla Jana Olbrachta.

Król zdecydował o budowie Barbakanu w Krakowie zainspirowany dwoma barbakanami w Toruniu (Starotoruńskim i Chełmińskim), które spełniły oczekiwania obronne. Jan Olbracht sam położył kamień węgielny pod jego budowę i przeznaczył na nią 100 grzywien.

6
Barbakan był zagrożony rozbiórką na początku XIX wieku.

W 1806 roku wydany w Wiedniu dekret carski zalecał zburzenie tej budowli ze względów sanitarnych i zdrowotnych (los taki spotkał większość fortyfikacji Krakowa). Miasto było temu przeciwne. W obronie Barbakanu wystąpił senator Feliks Radwański, którego argumentacja przeciwko wyburzeni przeważyła. Wyburzona została jedynie szyja, która łączyła go z Bramą Floriańską.

7
Barbakan uważany jest za arcydzieło średniowiecznej inżynierii wojskowej.

Został on dobudowany do miejskich fortyfikacji wzdłuż Traktu Królewskiego, opierając się na arabskiej strategii obronnej.

8
Na wschodniej ścianie Barbakanu znajduje się tablica upamiętniająca wyczyn krakowskiego mieszczanina Marcina Oracewicza.

 Marcin Oracewicz był krakowskim pasamonikiem - zajmował się wyrobem pasów, frędzli, galonów. W czasie konfederacji barskiej bronił on miasta przed Rosjanami i w pewnym momencie brakło mu amunicji. Nabił więc karabin guzikiem od czamary (męskie okrycie wierzchnie) i zabił rosyjskiego dowódcę Panina - tak mówi legenda.

9
Obecnie Barbakan jest oddziałem Muzeum Historycznego Miasta Krakowa i jedną z głównych atrakcji turystycznych miasta.

Organizowane są w nim rożne wystawy, jest także wykorzystywany jako arena walk sportowych - odbywały się tam m.in. mistrzostwa Polski w szermierce. Odbywają są tam też historyzowane walki rycerskie i tańce dworskie oraz projekcje filmowe pod nazwą BarbaKino - średniowieczne kino letnie w Barbakanie.

10
Barbakanem interesowali się okultyści.

Widzieli oni w nim końcowy punkt odniesienia dla magicznej linii zaczynającej się w okultystycznym centrum, którym był Wawel. Symboliki doszukiwali się również w siedmiu wieżyczkach Barbakanu (siedem to święta cyfra). Nie wiadomo, czy Barbakan był tylko bramą do średniowiecznego Krakowa, czy do czegoś więcej.

11
W XVI wieku w Barbakanie mieściły się stajnie miejskie.

Wraz ze zmianami w sztuce oblężniczej stracił swoje dawne, obronne znaczenie.

12
Barbakan można opisać liczbami.
  • 3 metry wynosi grubość jego murów
  • 24,4 metra wynosi jego wewnętrzna średnica
  • 24 metry szerokości i 3 metry głębokości mierzyła fosa otaczająca budowlę
  • 2 bramy prowadziły do Barbakanu - jedna od strony Kleparza, druga od ulicy Floriańskiej
  • 2 zwodzone mosty, które wiodły do obu bram
  • 7 wieżyczek okalających Barbakan
  • 130 otworów strzelniczych rozmieszczonych w budowli
13
Nazwa Barbakan pochodzi ze średniowiecznej łaciny.

Słowo "barbacana" oznacza "zewnętrzny bastion ze strzelnicami w średniowiecznych fortyfikacjach". 

Lubisz ciekawostki?

Podobne tematy

17 ciekawostek o ołtarzu Wita Stwosza w Krakowie
17 ciekawostek o ołtarzu Wita Stwosza w Krakowie
Największe w Europie gotyckie retabulum
Ołtarz Wita Stwosza jest największym i, jak twierdzą krakowianie, najpiękniejszym późnogotyckim ołtarzem w Europie. Fakt że powstał, jest niejako wyni ...
41 ciekawostek o katedrze wawelskiej
41 ciekawostek o katedrze wawelskiej
Miejsce koronacji i spoczynku królów polskich
Katedra wawelska to szczególne dla Polaków miejsce. Jest nie tylko najsłynniejszą w naszym kraju nekropolią królewską, ale też niejako sanktuarium nar ...
22 ciekawostki o pałacu
22 ciekawostki o pałacu "Pod Baranami" w Krakowie
Pałac Potockich
Pałac "Pod Baranami" nieodłączny element krakowskiego Rynku, posiada bogatą historię rozpoczynającą się w XIV wieku. Miewał wielu, bardzo różnych właś ...
30 ciekawostek o kościele Mariackim w Krakowie
30 ciekawostek o kościele Mariackim w Krakowie
Najsłynniejszy kościół w Krakowie
Kościół Mariacki w Krakowie jest ceglaną, trójnawową bazyliką znajdującą się przy rynku w Krakowie. Pierwsze wzmianki o kościele pochodzą jeszcze z XI ...
15 ciekawostek o Sukiennicach w Krakowie
15 ciekawostek o Sukiennicach w Krakowie
Jeden z symboli Krakowa znajdujący się w samym jego centrum
Sukiennice są jednym z najbardziej charakterystycznych obiektów w Krakowie. Odwiedzają je setki tysięcy turystów często nie zdając sobie sprawy z fakt ...
22 ciekawostki o Krakowie
22 ciekawostki o Krakowie
Dawna stolica Polski
Kraków jest jednym z najstarszych miast Polski. Znajduje się tu Wawel, Uniwersytet Jagielloński, niezliczone zabytki oraz dzieła sztuki. Jeśli chcesz ...
32 ciekawostki o Zamku Królewskim na Wawelu
32 ciekawostki o Zamku Królewskim na Wawelu
Historyczna siedziba władców Polski
Zamek Królewski na Wawelu był zawsze najważniejszą siedzibą polskich władców, miejscem prestiżowym o ogromnym znaczeniu dla polskiej tradycji i tożsam ...
20 ciekawostek o Marku Grechucie
20 ciekawostek o Marku Grechucie
Wielka indywidualność
Marek Grechuta był jedną z największych indywidualności. Był prawdziwym artystą o wielu talentach: piosenkarza, poety, kompozytora, malarza, architekt ...

Najnowsze tematy

25 ciekawostek o Mauritiusie
25 ciekawostek o Mauritiusie
Wyspa, której światowy rozgłos przyniosły dwa znaczki pocztowe
Mauritius, perła Oceanu Indyjskiego, to rajski zakątek znany nie tylko ze swoich białych plaż i lazurowych lagun, a także z niezwykłego kulturowego bo ...
12 ciekawostek o Święcie Dziękczynienia
12 ciekawostek o Święcie Dziękczynienia
Najbardziej wyczekiwane święto rodzinne w Stanach Zjednoczonych
Święto Dziękczynienia to tradycyjne amerykańskie święto obchodzone w Stanach Zjednoczonych i Kanadzie. Jego korzenie sięgają 1621 roku, kiedy grupa an ...
19 ciekawostek o kaszalocie spermacetowym
19 ciekawostek o kaszalocie spermacetowym
Jedno z najważniejszych zwierząt dla morskich ekosystemów
W głębiach oceanów, tam gdzie światło słoneczne traci swe znaczenie, króluje jedne z najbardziej majestatycznych i enigmatycznych mieszkańców mórz - k ...
14 ciekawostek o chałwie
14 ciekawostek o chałwie
Jedna z najstarszych słodkości na świecie
Chałwa to popularny wyrób cukierniczy występujący w różnych kulturach, zwłaszcza na Bliskim Wschodzie, w Azji Środkowej, Bałkanach i krajach basenu Mo ...
11 ciekawostek o siarce
11 ciekawostek o siarce
Złoto diabła
Siarka jest pierwiastkiem chemicznym stanowiącym jeden z zasadniczych elementów zasobów naturalnych, który odgrywa istotną rolę w różnych dziedzinach ...
15 ciekawostek o zimorodku zwyczajnym
15 ciekawostek o zimorodku zwyczajnym
Symbol szczęścia
Zimorodek zwyczajny (Alcedo atthis) to ptak o niezwykłym wyglądzie, który przyciąga uwagę ornitologów i miłośników ptaków na całym świecie. Ten mały p ...
22 ciekawostki o Panamie
22 ciekawostki o Panamie
Państwo łączące Amerykę Północną z Ameryką Południową
Panama to kraj położony w samym sercu Ameryki Centralnej, łączący Amerykę Północną z Południową, a także kultury, historie i krajobrazy obu kontynentó ...
11 ciekawostek o Parku Narodowym Komodo
11 ciekawostek o Parku Narodowym Komodo
Jeden z nowych siedmiu cudów świata
Park Narodowy Komodo (Taman Nasional Komodo) to położony w Indonezji obszar chroniony. Jest jednym z pięćdziesięciu parków narodowych tego kraju, znaj ...

Podobne tematy